Мақолада Фердинанд де Соссюрнинг структура ва структурализм назарияси муаммолари таҳлилга тортилган. Ҳар бир маданий ҳақиқат ўзига хос тузилишга эга бўлиб, у объектнинг қисмлари ўртасидаги муносабатлар сифатида тушунилади ва барча тузилмалар тубдан рамзийликка эгалиги боис барча маданий ҳодисалар аниқ (эксплицит) ёки ноаниқ (яширин — имплицит) маънога эга. Структурализм нуқтаи назаридан маданият оламидаги ҳамма нарса ўз хусусиятга эга бўлади: кийим-кечак, мода, ранг, овқат. Бадиий ўзлаштирилган хар қандай табиий борлиқ ўзига хос маънога эга. Мазкур мақола ўзбек халқ қўшиқларида бадиий образларнинг тасвирланишига бағишланган. Асос қилиб олма, беҳи образлари олинган. Улар эксплицит ва яширин-имплицит феноменларини изоҳлаб беради, нима учун ўзбек халқ қўшиқларидаги айнан шу образлар танланганлиги тушунтирилади.
Мақолада Фердинанд де Соссюрнинг структура ва структурализм назарияси муаммолари таҳлилга тортилган. Ҳар бир маданий ҳақиқат ўзига хос тузилишга эга бўлиб, у объектнинг қисмлари ўртасидаги муносабатлар сифатида тушунилади ва барча тузилмалар тубдан рамзийликка эгалиги боис барча маданий ҳодисалар аниқ (эксплицит) ёки ноаниқ (яширин — имплицит) маънога эга. Структурализм нуқтаи назаридан маданият оламидаги ҳамма нарса ўз хусусиятга эга бўлади: кийим-кечак, мода, ранг, овқат. Бадиий ўзлаштирилган хар қандай табиий борлиқ ўзига хос маънога эга. Мазкур мақола ўзбек халқ қўшиқларида бадиий образларнинг тасвирланишига бағишланган. Асос қилиб олма, беҳи образлари олинган. Улар эксплицит ва яширин-имплицит феноменларини изоҳлаб беради, нима учун ўзбек халқ қўшиқларидаги айнан шу образлар танланганлиги тушунтирилади.
В статье поднимаются вопросы структуры и структурализма, основоположником которого является Фердинанд де Соссюр. Каждая культурная реалия имеет свою структуру, которая понимается как отношение между частями предмета, и поскольку все структуры носят принципиально знаковый характер, из этого следует, что все культурные феномены имеют то или иное значение, которое может быть эксплицитным (явным) или имплицитным (неявным). С точки зрения структурализма, в мире культуры все имеет значение: одежда, мода, цвет, пища. Любой природный факт, будучи апроприированным (присвоенным) культурой, наделяется собственным специфическим значением, которое определяется системой социальных конвенций. Например, данная статья посвящена художественной структуре образов в узбекских народных песнях. За основу взяты слова яблоко, айва. Рассматриваются их явные и неявные феномены. Дается объяснение выбранным словам
The article deals with the issues of Ferdinand de Saussure’s theory of structure and structuralism. Each cultural reality has its own structure, which is understood as a relationship between parts of an object. Since all structures are fundamentally symbolic, it follows that all cultural phenomena have one or another meaning, which can be explicit or implicit. From the point of view of structuralism, everything in the world of culture has its own characteristics: clothing, fashion, colour, food. Every natural being that is artistically mastered has a specific meaning, which is determined by the system of social conventions. The following study is devoted to the artistic structure of images in Uzbek folk songs. Basically, apple and quince images have been considered to reveal explicit and implicit phenomena.
№ | Author name | position | Name of organisation |
---|---|---|---|
1 | RAJABOV D.. | Филология фанлари доктори | Бухоро давлат университети Бухоро тарихи кафедраси |
№ | Name of reference |
---|---|
1 | Бухор элда гул сайли. Бухоро халқ қўшиқлари ва термалари. Тўплаб нашрга тайёрловчи ва кириш сўз муаллифлари: Ўраева Д., Ражабов Д. — Т.: Муҳаррир, 2010. — 108 б. |
2 | Гейзенберг В. Физика и философия. Часть и целое. — М., 1989. — 371 б. |
3 | Қаҳрамонов Қ. Адабий танқидда структурал метод талқини. // Ўзбек тили ва адабиёти, — 2009. — №5. — Б.34–38. |
4 | Мелиев С. Структурализм ва структур таҳлил ҳақида. //Ўзбек тили ва адабиёти, — 2008. — № 2. — Б.12–20. |
5 | Пропп В.Я. Морфология сказки. — Л.: Academia, 1928. — C.151. |
6 | Расулов А. Структура ва структурализм /Мелиев С. Структурализм ва структур таҳлил ҳақида. //Ўзбек тили ва адабиёти, — 2008. — № 2. — Б.12–20. |
7 | Тўй муборак ёр-ёр. Тўплаб нашрга тайѐрловчи О.Сафаров. — Бухоро: Тафаккур қаноти, 2019. — 116 б. |