81

Maqolada temir yo‘l kesishmasini signallashtirishning avtomatlashtirilgan (KAS) tizimini takomillashtirish bo‘yicha tadqiqot faoliyati tasvirlangan. Petri tarmoqlarining paydo bo‘lishi ilmiy-texnik jarayonining taraqqiy etishiga sabab
bo‘ldi, ayniqsa ko‘p protsessorli tizimlarni qurish imkoniyati paydo bo‘ldi. Petri tarmoqlari sodda bo‘lib, shu bilan birga murakkab tizimlarni modellashtirishda tizimning ishlashidagi bo‘lishi mumkin bo‘lgan ziddiyatlarni ko‘rsatadi. Ilmiy maqolada Petri tarmoqlari bilan, temir yo‘l KAS tizimi ishlashining modeli ishlab chiqilgan. Ishlab chiqilgan model signallashtirish, blokirovkalash va markazlashtirish tizimlari ishlash qoidalariga asoslangan. Ishlab chiqilgan
model quyidagi qismlardan tashkil topgan: kesishmaning yaqinlashish, uzoqlashish uchastkalarining band yoki bo‘sh bo‘lishi; kesishmaga yaqinlashi yo‘nalishini aniqlash; kesishmaga poyezd juft va toq yo‘nalishdan yaqinlashganda KAS qurilmalarini ishga tushirish buyrug’ini shakllantirish; KAS qurilmalarini ishga tushirish; kesishmaning ochilishi; uzoqlashish uchastkasi uzoq vaqt band bo‘lganda kesishmaning qaytadan yopilishi; kesishmani sun’iy yopish, kesishmani boshqaruv panelidan boshqarish. Modelda petri tarmoqlari grafik ko‘rinishda hamda matritsa ko‘rinishida ifodalangan. Bundan tashqari ishlab chiqilgan modelning ishonchliligi tekshirilgan. Model bir yo‘lli  avtoblokirovkasiz uchastkalarda joylashgan temir yo‘l kesishmasining KAS tizimi misolida ko‘rib chiqilgan. Ishlab chiqilgan model asosida KAS qurilmalarining ishlash algoritmi keltirilgan.

  • Web Address
  • DOI
  • Date of creation in the UzSCI system 07-05-2024
  • Read count 81
  • Date of publication 30-06-2023
  • Main LanguageO'zbek
  • Pages16-33
English

The article describes the research work to improve the system of automatic crossing signaling (ACS). The appearance of Petri nets led to the development of the scientific and technical process, especially the possibility of building multiprocessor systems. Petri nets are simple, but at the same time show possible conflicts in the functioning of the system when modeling complex systems. In the scientific article, a model of the ACS railway system operation using Petri nets was developed. The developed model is based on the rules of operation of signaling, blocking and centralization systems. The developed model consists of the following parts: occupied and vacated sections of the approach and removal of the crossing; determining the direction of approach of the train to the crossing; formation of a command to turn on the ACS devices when the train approaches the crossing from even and odd directions; turning on ACS devices; opening of the crossing; re-closing of the crossing during a long occupation of the removal site; artificial closing of the crossing, control of the crossing from the control panel. In the model, Petri nets are presented in graphical form and in matrix form. In addition, the reliability of the developed model was tested. The model is considered on the example of the ACS system of a railway crossing located on single-track sections without automatic blocking. On the basis of the developed model, an algorithm for the operation of ACS devices is presented.

Русский

В статье описана научно-исследовательская работа по совершенствованию системы автоматической переездной сигнализации (АСУ). Появление сетей Петри привело к развитию научно-технического процесса, особенно возможности
построения многопроцессорных систем. Сети Петри просты, но в то же время показывают возможные конфликты в функционировании системы при моделировании сложных систем. В научной статье разработана модель работы 
железнодорожной системы АСУ с использованием сетей Петри. Разработанная модель основана на правилах работы систем сигнализации, блокировки и централизации. Разработанная модель состоит из следующих частей: занятых и
освобождаемых участков подъезда и выноса переезда; определение направления подхода поезда к переезду; формирование команды на включение устройств СКУД при подходе поезда к переезду с четных и нечетных направлений;
включение устройств СКУД; открытие перехода; повторное закрытие перехода при длительном занятии места вывоза; искусственное закрытие переезда, управление переездом с пульта управления. В модели сети Петри представлены в
графическом виде и в матричном виде. Кроме того, была проверена надежность разработанной модели. Модель рассмотрена на примере системы АСУ железнодорожного переезда, расположенного на однопутных участках без 
автоматической блокировки. На основе разработанной модели представлен алгоритм работы устройств САУ.

Ўзбек

Maqolada temir yo‘l kesishmasini signallashtirishning avtomatlashtirilgan (KAS) tizimini takomillashtirish bo‘yicha tadqiqot faoliyati tasvirlangan. Petri tarmoqlarining paydo bo‘lishi ilmiy-texnik jarayonining taraqqiy etishiga sabab
bo‘ldi, ayniqsa ko‘p protsessorli tizimlarni qurish imkoniyati paydo bo‘ldi. Petri tarmoqlari sodda bo‘lib, shu bilan birga murakkab tizimlarni modellashtirishda tizimning ishlashidagi bo‘lishi mumkin bo‘lgan ziddiyatlarni ko‘rsatadi. Ilmiy maqolada Petri tarmoqlari bilan, temir yo‘l KAS tizimi ishlashining modeli ishlab chiqilgan. Ishlab chiqilgan model signallashtirish, blokirovkalash va markazlashtirish tizimlari ishlash qoidalariga asoslangan. Ishlab chiqilgan
model quyidagi qismlardan tashkil topgan: kesishmaning yaqinlashish, uzoqlashish uchastkalarining band yoki bo‘sh bo‘lishi; kesishmaga yaqinlashi yo‘nalishini aniqlash; kesishmaga poyezd juft va toq yo‘nalishdan yaqinlashganda KAS qurilmalarini ishga tushirish buyrug’ini shakllantirish; KAS qurilmalarini ishga tushirish; kesishmaning ochilishi; uzoqlashish uchastkasi uzoq vaqt band bo‘lganda kesishmaning qaytadan yopilishi; kesishmani sun’iy yopish, kesishmani boshqaruv panelidan boshqarish. Modelda petri tarmoqlari grafik ko‘rinishda hamda matritsa ko‘rinishida ifodalangan. Bundan tashqari ishlab chiqilgan modelning ishonchliligi tekshirilgan. Model bir yo‘lli  avtoblokirovkasiz uchastkalarda joylashgan temir yo‘l kesishmasining KAS tizimi misolida ko‘rib chiqilgan. Ishlab chiqilgan model asosida KAS qurilmalarining ishlash algoritmi keltirilgan.

Name of reference
1 1.Концепция развития скоростного и высокоскоростного движения пассажирских поездов в Узбекистане участок Ташкент – Самарканд / Головной проектно-изыскательский институт по транспорту ОАО «Boshtransloyiha». – Ташкент: ГАЖК «УТЙ», 2010. – 89 с.
2 2.Никитин А.Б., Болтаев С.Т. Обеспечение безопасности на станционных переездах при организации высокоскоростного движения на действующих линиях / А.Б. Никитин, С.Т. Болтаев // Известия Петербургского университета путей сообщения. – Санкт-Петербург: ПГУПС, 2016. – № 2. – С. 206-214.
3 3.Никитин А. Б., Манаков А. Д., Болтаев С.Т. Модернизация перегонных систем для организации высокоскоростного движения на основе RFID-технологии // Бюллетень результатов научных исследований Петербургский государственный университет путей сообщения Императора Александра I. ПГУПС, Санкт-Петербург, Россия – 2018. – № 1. – С. 132-142.
4 4.Болтаев С.Т. Методы и алгоритмы автоматизации управления на станциях железных дорог Республики Узбекистан при высокоскоростном движении: диссертация ... кандидата Технических наук: 05.22.08 / Болтаев Суннатилло Туймуродович; [Место защиты: ФГБОУ ВО «Петербургский государственный университет путей сообщения Императора Александра I»]. – Санкт-Петербург, 2018. - 180 с.
5 5.Чеблаков, В. А. Новые системы переездной сигнализации / В. А. Чеблаков, В. А. Шевцов // Автоматика, связь, информатика. – 2014. – №14. – С. 6-8.
6 6.Щиголев, С. А. Микропроцессорная система автоматической переездной сигнализации АПС-МП-М / С. А. Щиголев, А. В. Кондакова // РСП-Эксперт. – 2014. – №2. – С. 22-23.
7 7.Щиголев, С. А. Путевые датчики для устройств железнодорожной автоматики / С. А. Щиголев, А. В. Кондакова, Д. Е. Соболь // Автоматика, связь, информатика. – 2013. – №11. – С. 23-24.
8 8.Rakhmonov B.B. Calculation of the time of notification of the approach of the train to the railway crossing The scientific journal vehichles and roads, 2022 №3 68-79
9 9.Anthony Spiteri Staines Ordinary Petri Net Matrices. ITM Web of Conferences 24, 02007 (2019) AMCSE 2018. https://doi.org/10.1051/itmconf/20192402007.
10 10.Jorg Desel and Javier Esparza FREE CHOICE PETRI NETS. Cambridge Tracts in Theoretical Computer Science. Cambridge University Press 1995. – 244рр.
11 11. Di Cesare F., Harhalakis G., ProthJ. M., Silva M., Vernadat F.B. Practice of Petri Nets in Manufacturing I F. Di Cesare. Hong Kong, 1993. – 302 pp.
12 12.Jensen, K.: Coloured Petri Nets. Basic Concepts, Analysis Methods and Practical Use.Springer, Berlin (1997). https://doi.org/10.1007/978-3-642- 60794-3
13 13.İlker Üstoğlu, Danie Töpel, Mustafa Seckin Durmusand Roman Yurievich Tsarev. Obtaining Generic Petri Net Models of Railway Signaling EquipmentIntelligent Systems Applications in Software Engineering, Proceedings of 3rd Computational Methods in Systems and Software 2019, Vol. 1 - pp.174-188.
14 14.Uğur YILDIRIM, Mustafa Seçkin DURMUŞ, Mehmet Turan Söylemez Fail-Safe Signalization and Interlocking Design for a Railway Yard: № 1 ПРОБЛЕМЫ ЭНЕРГО- И РЕСУРСОСБЕРЕЖЕНИЯ 2021 г 134 An Automation Petri Net Approach. Proceedings of 7th International Symposium on Intelligent and Manufacturing Systems (IMS 2010), International University of Sarajevo, Sakarya University Department of Industrial Engineering, Sarajevo, Bosnia Herzegovina, September 15-17, 2010 -pp. 461-470.
15 15.Durmus M.S., Yιldιrιm U., Kursun A., Söylemez M.T. Fail-Safe Signalization Design for a Railway Yard: A Level Crossing Case. Discrete Event Systems 10 (1) 2010 - pp. 337-342.
16 16.Valiyev, S., Kosimova, Q., Boltayev, S., Ergashov, B. (2023). Improved Method and Algorithm of Railway Crossing Automatic Signaling System. In: Guda, A. (eds) Networked Control Systems for Connected and Automated Vehicles. NN 2022. Lecture Notes in Networks and Systems, vol 510. Springer, Cham. https://doi.org/10.1007/978-3-031-11051-1_114.
17 17.S. T. Boltayev, S. I. Valiyev and Q. A. Qosimova, "Improving the Method of Sending Information about the Approach of Trains to Railway Crossings," 2022 Conference of Russian Young Researchers in Electrical and Electronic Engineering (ElConRus), 2022, pp. 558-565, doi: 10.1109/ElConRus54750.2022.9755564.
18 18.Boltayev S.T., B.B. Raxmonov, Kurbanov J.F., Khokimjonov M.Yu., Jonikulov E.Sh. Modeling the crossing automatic signaling system and ways of its energy efficiency // PROBLEMS OF ENERGY AND SOURCES SAVING № 1 2021 – 120-134.
Waiting