33

Annotatsiya. Maqolada kuzgi bug‘doyning Qashqadaryo viloyati sharoiti uchun rayonlashtirilgan ”Turon” navini yetishtirishda yomg‘irlatib sug‘orish usulini qo‘llash bo‘yicha o‘tkazilayotgan dala tajribalarining dastlabki natijalari keltirilgan. Ma’lumki respublikamizda oziq-ovqat xavfsizligini ta’minlash, aholining don mahsulotlariga bo‘lgan talabini qondirish maqsadida keng miqyosdagi sug‘oriladigan maydonlarda don ekinlari, jumladan kuzgi bug‘doy navlari yetishtirib kelinadi. Keyingi yillarda suv resurslaridan foydalanish imkoniyatining qisqarib borishi natijasida bug‘doyni sug‘orishning an’anaviy usulida suvdan foydalanish samaradorligi kamligi tufayli oshiqcha suv isrofgarchiligiga yo‘l qo‘yilmoqda. Shu munosabat bilan ushbu maqola g‘allani sug‘orishda tejamkor hisoblangan yomg‘irlatib sug‘orish usulidan foydalanish bo‘yicha olib borilayotgan dala tadqiqotlari asosida yozilgan.

  • Internet ҳавола
  • DOI
  • UzSCI тизимида яратилган сана 10-11-2025
  • Ўқишлар сони 33
  • Нашр санаси 18-06-2025
  • Мақола тилиO'zbek
  • Саҳифалар сони138-143
Ўзбек

Annotatsiya. Maqolada kuzgi bug‘doyning Qashqadaryo viloyati sharoiti uchun rayonlashtirilgan ”Turon” navini yetishtirishda yomg‘irlatib sug‘orish usulini qo‘llash bo‘yicha o‘tkazilayotgan dala tajribalarining dastlabki natijalari keltirilgan. Ma’lumki respublikamizda oziq-ovqat xavfsizligini ta’minlash, aholining don mahsulotlariga bo‘lgan talabini qondirish maqsadida keng miqyosdagi sug‘oriladigan maydonlarda don ekinlari, jumladan kuzgi bug‘doy navlari yetishtirib kelinadi. Keyingi yillarda suv resurslaridan foydalanish imkoniyatining qisqarib borishi natijasida bug‘doyni sug‘orishning an’anaviy usulida suvdan foydalanish samaradorligi kamligi tufayli oshiqcha suv isrofgarchiligiga yo‘l qo‘yilmoqda. Shu munosabat bilan ushbu maqola g‘allani sug‘orishda tejamkor hisoblangan yomg‘irlatib sug‘orish usulidan foydalanish bo‘yicha olib borilayotgan dala tadqiqotlari asosida yozilgan.

№ Муаллифнинг исми Лавозими Ташкилот номи
1 Avlakulova M.. mustaqil izlanuvchi, Qarshi davlat texnika universiteti
№ Ҳавола номи
1 O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2019-yil 23-oktyabrdagi PF-5853-sonli «O‘zbekiston Respublikasida qishloq xo‘jaligini rivojlantirishning 2020–2030 yillarga mo‘ljallangan strategiyasini tasdiqlash to‘g‘risida»gi Farmoni.
2 Sułek A., Podolska G. (2008). Plonowanie i wartość technologiczna ziarna pszenicy jarej odmiany Nawra w zależności od dawki i terminu stosowania azotu. Acta Sci. Pol., Agricultura 7(1): 103-110.
3 Balwinder-Singh. P.L.Eberbach, E.Humphreys. Kukal S.S. The effect of rice straw mulch on evapotranspiration.transpiration and soil evaporation of irrigated wheat in Punjab. India. Agricultural Water Management. 2011. DOI: 10/16. Rg.146-157.
4 Buczek J., Bobrecka-Jamro D., Jarecki W. (2011). Plon i jakość ziarna wybranych odmian pszenicy jarej w zależności od dawki i terminu stosowania azotu. Fragm. Agron., 28(4): 7-15.
5 Cacak-Pietrzak G., Sułek A. (2007). Wpływ poziomu nawożenia azotem na plonowanie i jakość technologiczną ziarna pszenicy jarej. Biuletyn IHAR, 245: 47-55.
6 Ikramov R.K. va boshqalar. “Sug‘orish me’yоrini kamaytirishda yangi vositalardan foydalanish”-//TIMI qoshidagi ISMITI. “Sug‘oriladigan эrlarning melioratitv holatini yaxshilash va suv resurslaridan samarali foydalanish muammolari” mavzusidagi Respublika ilmiy-texnik anjuman materiallari. 2015-yil. 1-jild.-B.141-142.
7 Axmedov A. “Suv tejash texnologiyalari” // O‘zbekiston qishloq xo‘jaligi jurnali. 2008- yil, 8-son. 37 b.
8 Ekinlarni etishtirishda yоmg‘irlatib sug‘orish tizimlarini qo‘llash bo‘yicha tavsiyalar. (O‘zbekiston Respublikasi Qishloq va suv xo‘jaligi vazirligi TIMI qoshidagi Irrigatsiya va suv muammolari ilmiy-tadqiqot instituti Suv tejovchi sug‘orish texnologiyalari ilmiy-tadqiqot konsalting markazi). Toshkent – 2015.
9 Sulaymonov B.A., Aripov A.A., Xalikov B.M., Siddiqov R.I. va boshqalar. Qashqadaryо viloyatida boshoqli don эkinlaridan yuqori hosil etishtirish agrotexnologiyasi. Andijon. -2015. 4-7 b.
10 Xamraev Sh.R, Burxonjonov B.Sh. “O‘zbekistonda suv tejovchi sug‘orish texnologyalarni joriy qilishda amalga oshirilayоtgan ishlar va erishilayоtgan natijalar”-//TIMI. “Qishloq xo‘jaligida amalga oshirilayоtgan tarkibiy o‘zgarishlar va suv resurslaridan samarali foydalanish” mavzusdagi ilmiy-amaliy konferensiya maqolalar to‘plami. 2016-yil 26 may. B.13-16. 130.
11 Севрюгин В.К. Совершенствование техники и технологии полива дождеванием в условиях Средней Азии. Диссертация на соискание ученой степени д.т.н. Ташкент, 1988.-Ст.133-135.
12 Zhang Y, Kendy E, Qiang Y, Changming L, Yanjun S, Hongyong S. Effect of soil water deficit on evapotranspiration, crop yield, and water use efficiency in the North China Plain. Agric. Water Mgmt. 2004;64(2):107- 122. Available: HTTPs://doi.org/10.1016/S0378- 3774(03)00201-4.
13 Bezborodov G.A., Komilov B. “G‘o‘zani sug‘orishning suv tejovchi texnologiyalari va ma’dan o‘g‘itlar bilan oziqlantirishning samarali usullari”-//PSUEAITI “Dala эkinlari seleksiyasi, urug‘chiligi va agrotexnologiyalarining dolzarb yo‘nalishlari” mavzusidagi xalqaro ilmiy amaliy konferensiyasi materiallari to‘plami. 2016 yil. II-qism. B.111-115
14 FAO F: Cereal Supply and demand Brief| world Food Situation| Food and Agriculture Organization of the United Nations. 2022. In.
15 Современное состояние орошаемого земледелия в мировой практике / Калашников А.А. и др. URL: http://www.rusnauka.com/26_WP_2012/Agricole/3_116187.doc.htm (дата обращения: 27.04.2018).
16 Liu C, Jingjie Y, Kendy E. Groundwater exploitation and its impact on the environment in the North China Plain. Water Intl. 2001;26(2):265-272.
Кутилмоқда