Mazkur tadqiqotda takroriy sabzavot ekini sifatida pomidor yetishtirish jarayonida mineral va organik o‘g‘itlar
hamda organo-mineral kompostlarning hosil sifat ko‘rsatkichlariga ta’siri o‘rganildi. Pomidor o‘simligi nafaqat yuqori hosildorlik,
balki sifat jihatidan ham ahamiyatli bo‘lib, uning tarkibida qandlar, askorbin kislotasi, quruq modda va boshqa biologik
faol birikmalar miqdori o‘g‘itlash tizimiga bevosita bog‘liqdir. Tadqiqotlarda mineral o‘g‘itlarning qo‘llanilishi hosilning tez
pishishi va mahsulot hajmining ortishiga yordam bergani aniqlansa, organik o‘g‘itlar meva sifatini yaxshilashda muhim rol
o‘ynadi. Organo-mineral kompostlar esa ozuqa elementlarining muvozanatli ta’minlanishi hisobiga nafaqat hosildorlikni, balki
sifat ko‘rsatkichlarini ham barqaror oshirdi. Olingan natijalar takroriy sabzavot ekinlarida ekologik barqaror va samarali
o‘g‘itlash tizimini ishlab chiqishda, shuningdek, pomidor mahsulotlarining oziq-ovqat xavfsizligi va sifat talablariga javob
berishini ta’minlashda muhim ilmiy va amaliy ahamiyatga ega.
Mazkur tadqiqotda takroriy sabzavot ekini sifatida pomidor yetishtirish jarayonida mineral va organik o‘g‘itlar
hamda organo-mineral kompostlarning hosil sifat ko‘rsatkichlariga ta’siri o‘rganildi. Pomidor o‘simligi nafaqat yuqori hosildorlik,
balki sifat jihatidan ham ahamiyatli bo‘lib, uning tarkibida qandlar, askorbin kislotasi, quruq modda va boshqa biologik
faol birikmalar miqdori o‘g‘itlash tizimiga bevosita bog‘liqdir. Tadqiqotlarda mineral o‘g‘itlarning qo‘llanilishi hosilning tez
pishishi va mahsulot hajmining ortishiga yordam bergani aniqlansa, organik o‘g‘itlar meva sifatini yaxshilashda muhim rol
o‘ynadi. Organo-mineral kompostlar esa ozuqa elementlarining muvozanatli ta’minlanishi hisobiga nafaqat hosildorlikni, balki
sifat ko‘rsatkichlarini ham barqaror oshirdi. Olingan natijalar takroriy sabzavot ekinlarida ekologik barqaror va samarali
o‘g‘itlash tizimini ishlab chiqishda, shuningdek, pomidor mahsulotlarining oziq-ovqat xavfsizligi va sifat talablariga javob
berishini ta’minlashda muhim ilmiy va amaliy ahamiyatga ega.
данном исследовании изучено влияние минеральных и органических удобрений, а также органо-
минеральных компостов на показатели качества урожая томата при повторном возделывании овощных культур. Томат
ценен не только высокой урожайностью, но и качественными характеристиками, такими как содержание сахаров,
аскорбиновой кислоты, сухого вещества и других биологически активных соединений, которые напрямую зависят от
системы удобрения. Установлено, что применение минеральных удобрений способствует ускоренному созреванию
и увеличению урожайности, тогда как органические удобрения играют важную роль в улучшении качества плодов.
Органо-минеральные компосты, обеспечивая сбалансированное поступление элементов питания, способствовали
устойчивому повышению как урожайности, так и показателей качества. Полученные результаты имеют важное
научное и практическое значение для разработки экологически устойчивых систем удобрения при повторном
возделывании овощных культур и обеспечения соответствия продукции томата требованиям продовольственной
безопасности и качества.
This study investigates the effect of mineral and organic fertilizers as well as organo-mineral composts on the
quality indicators of tomato yield under repeated vegetable cultivation. Tomato is not only valuable for its high productivity
but also for its quality traits, including sugars, ascorbic acid, dry matter, and other biologically active compounds, which are
directly influenced by fertilization systems. The findings showed that the application of mineral fertilizers accelerated ripening
and increased yield, while organic fertilizers played a crucial role in improving fruit quality. Organo-mineral composts ensured
a balanced supply of nutrients, thereby enhancing both yield and quality indicators in a sustainable manner. The results obtained
have significant scientific and practical value for developing ecologically sustainable fertilization systems in repeated vegetable
production, while also ensuring that tomato products meet food safety and quality requirements.
| № | Muallifning F.I.Sh. | Lavozimi | Tashkilot nomi |
|---|---|---|---|
| 1 | Boltayev S.M. | professori q.x.f.d. | Termiz davlat muhandislik va agrotexnologiyalar universiteti |
| 2 | Normuratov O.U. | q.x.f.f.d (PhD), dotsent | Paxta seleksiyasi, urug‘chiligi va yetishtirish agrotexnologiyalari ilmiy-tadqiqot instituti |
| 3 | Imamov F.Z. | q.x.f.f.d., (PhD) | Paxta seleksiyasi, urug‘chiligi va yetishtirish agrotexnologiyalari ilmiy-tadqiqot instituti |
| № | Havola nomi |
|---|---|
| 1 | 1. Alimuhamedov S. S., Xoldorov M. U. Urug‘dorilagichlarning pomidor urug‘lari unuvchanligiga ta’siri // Respublikada sabzavot, poliz ekinlari va kartoshka yetishtirish istiqbollari, muammolari va yechimlari mavzusida o‘tkaziladigan Respublika ilmiy- amaliy anjumani materiallari to‘plami. – Toshkent, 2019. - B. 386- 389. |
| 2 | 2. Ермолов. К. С., Антонов. Н. Л. Формирование коллекции и оценка образцов томата. Современные тенденции в селекции и семеноводстве овощных култур. Международнаya научно-практическаya конференциya. - Москва, 2008. - С. 26-32 |
| 3 | 3. Методы агрохимических, агрофизических и микробиологических исследований в поливных хлопковых раёнах. Ташкент. СоюзНИХИ. 1963. С. 439. |
| 4 | 4. Dala tajribalarini o‘tkazish uslublari – Toshkent. 2007. 145 б. |
| 5 | 5. Сприна В.З., Соловева Т.П. Агрохимические методы исследованиya почв, растений и удобрений. Т.: Томского государственного университета. 2014. С. 347. |
| 6 | 6. https://soeks.ru/informaciya/normy_pdk |