26

Mazkur maqolada uzumning sharobbop navlari novdalarini o‘sishi va rivojlanishi o‘rganilgan. Tarnau, Muskat
aleksanriyskiy, Muskat vengerskiy, Risling, Rkatsiteli, Bayan shirey, Aleatiko Saperavi, Rangdor va Xindogniy navlarining
o‘sishi va rivojlanishi tahlil qilingan. Uzumning Saperavi, Aleatiko, Muskat vengerskiy va Bayan sheriy navlari o‘sishi va
rivojlanishi bo‘yicha yuqori ko‘rsatkichlar qayd etdi. Ushbu navlarda novdalar eng ko‘p (bir tupda 41,2-45,8) bo‘lganligi
aniqlandi, novdalarning uzunligi eng yuqori, ya’ni 202,6-226,6 sm bo‘lishi bilan ajralib turdi. Uzumning bir tupdagi novdalarning
umumiy uzunligi ko‘rsatkichining eng yuqori qiymati (78,2-97,9 m) aniqlandi.

  • Internet havola
  • DOI10.63241/2025ms223akhv
  • UzSCI tizimida yaratilgan sana 22-10-2025
  • O'qishlar soni 26
  • Nashr sanasi 15-10-2025
  • Asosiy tilO'zbek
  • Sahifalar64-65
Ўзбек

Mazkur maqolada uzumning sharobbop navlari novdalarini o‘sishi va rivojlanishi o‘rganilgan. Tarnau, Muskat
aleksanriyskiy, Muskat vengerskiy, Risling, Rkatsiteli, Bayan shirey, Aleatiko Saperavi, Rangdor va Xindogniy navlarining
o‘sishi va rivojlanishi tahlil qilingan. Uzumning Saperavi, Aleatiko, Muskat vengerskiy va Bayan sheriy navlari o‘sishi va
rivojlanishi bo‘yicha yuqori ko‘rsatkichlar qayd etdi. Ushbu navlarda novdalar eng ko‘p (bir tupda 41,2-45,8) bo‘lganligi
aniqlandi, novdalarning uzunligi eng yuqori, ya’ni 202,6-226,6 sm bo‘lishi bilan ajralib turdi. Uzumning bir tupdagi novdalarning
umumiy uzunligi ko‘rsatkichining eng yuqori qiymati (78,2-97,9 m) aniqlandi.

Русский

В данной статье изучен рост и развитие побегов винограда технических сортов. Проведен анализ
роста и развития сортов Тарнау, Мускат александрийский, Мускат венгерский, Рислинг, Ркатсители, Баян ширей,
Алеатико, Саперави, Рангдор и Хиндогны. По показателям роста и развития высокие результаты были отмечены у
сортов Саперави, Алеатико, Мускат венгерский и Баян ширей. У этих сортов зафиксировано наибольшее количество
побегов на одном кусте (от 41,2 до 45,8), а также наибольшая длина побегов — от 202,6 до 226,6 см. Наивысшее
значение общего показателя длины побегов на одном кусте составило от 78,2 до 97,9 м.

English

This article examines the growth and development of grapevine shoots of technical (wine) varieties. The growth and
development of the following varieties were analyzed: Tarnau, Muscat Alexandriyskiy, Hungarian Muscat, Riesling, Rkatsiteli,
Bayan Shirey, Aleatico, Saperavi, Rangdor, and Khindogni. High indicators of growth and development were recorded for the
varieties Saperavi, Aleatico, Hungarian Muscat, and Bayan Shirey. These varieties had the highest number of shoots per bush
(41.2 to 45.8), and the shoot lengths were also the longest, ranging from 202.6 to 226.6 cm. The highest total shoot length per
bush was recorded between 78.2 and 97.9 meters.

№ Muallifning F.I.Sh. Lavozimi Tashkilot nomi
1 Fayziyev J.N. “Mevali ekinlar agrotexnikasi va kolleksiyasi bo‘limi boshlig‘i, qishloq xo‘jaligi fanlari doktori, professor Akademik M.Mirzayev nomidagi bog‘dorchilik, uzumchilik va vinochilik ilmiy-tadqiqot instituti
2 Farxadov A.A. tayanch doktorant Akademik M.Mirzayev nomidagi bog‘dorchilik, uzumchilik va vinochilik ilmiy-tadqiqot instituti
3 Normatov M.A. xxx Toshkent davlat agrar universiteti
4 Boytemirov S.B. mustaqil izlanuvchi Toshkent davlat agrar universiteti
№ Havola nomi
1 1. Ibrohimov F. X. «O‘zbekistonda uzumning vinobop navlarining genetik sortlari: shakllanish va taraqqiyot» // “O‘zbekiston qishloq xo‘jaligi” ilmiy jurnali. – 2025. – Т. 12. – № 1. – С. 45–58.
2 2. Мирзаев М.М., Джавакянц Ю.М. Резервы увеличения производства винограда в Средней Азии // Т.р НИИСВиВ им. Шредера. – Т., 1989. – Т.51. – С. 3-12.
3 3. Мирзаев А. Р., Каримова З. С. «Ркасители ва Саперави навларини селекциялашда янги ген мутaциялари» // Мар- казий Осиё Ботаника Журнали. – 2024. – Т. 8. – № 2. – С. 102–117.
4 4. Temurov Sh. “Uzumchilik” O‘zbekiston Milliy ensiklopediyasi: Davlat nashriyoti Toshent-2002 – 58-63 b.
5 5. Fayziev J.N. O‘zbekiston sharoitida uzumning urug‘siz navlari hosildorligi va sifatini oshirish texnologiyasini ilmiy asoslash. Avtoref. diss... q.x.f.d. – Toshkent, 2020. – 8-12 б.
Kutilmoqda