Ushbu maqolada Toshkent viloyatining Bo‘stonliq va Qibray tumanlari sharoitida yong‘oqzorlarda uchraydigan
asosiy zararkunandalarning biologiyasi va ekologiyasi o‘rganildi. Karpofag zararkunandalar - yong‘oq mevaxo‘ri
(Carpocapsa pomonella), shiralar (Aphis spp.) va kanalar (Tetranychus spp.) asosiy zarar etuvchi bo‘lib aniqlandi. Ularga
qarshi ekologik toza va integratsiyalashgan kurash usullari joriy etildi. Abam ekstra, Dalmetrin va Bi-58 kimyoviy preparatlari
yuqori biologik va iqtisodiy samaradorlik ko‘rsatdi. Tadqiqotlar natijasida yong‘oq navlarining zararkunandalarga chidamlilik
darajasi aniqlandi va himoya choralari ishlab chiqildi. Ushbu tadqiqot yong‘oqzorlarda zararkunandalarga qarshi samarali
va barqaror kurashish tizimini joriy etishda muhim ahamiyat kasb etadi.
Ushbu maqolada Toshkent viloyatining Bo‘stonliq va Qibray tumanlari sharoitida yong‘oqzorlarda uchraydigan
asosiy zararkunandalarning biologiyasi va ekologiyasi o‘rganildi. Karpofag zararkunandalar - yong‘oq mevaxo‘ri
(Carpocapsa pomonella), shiralar (Aphis spp.) va kanalar (Tetranychus spp.) asosiy zarar etuvchi bo‘lib aniqlandi. Ularga
qarshi ekologik toza va integratsiyalashgan kurash usullari joriy etildi. Abam ekstra, Dalmetrin va Bi-58 kimyoviy preparatlari
yuqori biologik va iqtisodiy samaradorlik ko‘rsatdi. Tadqiqotlar natijasida yong‘oq navlarining zararkunandalarga chidamlilik
darajasi aniqlandi va himoya choralari ishlab chiqildi. Ushbu tadqiqot yong‘oqzorlarda zararkunandalarga qarshi samarali
va barqaror kurashish tizimini joriy etishda muhim ahamiyat kasb etadi.
В данной статье изучены биологические и экологические особенности основных вредителей,
встречающихся в ореховых садах Бостанлыкского и Кибрайского районов Ташкентской области. Основными
вредителями выявлены плодожорка (Carpocapsa pomonella), тли (Aphis spp.) и паутинные клещи (Tetranychus spp.).
Внедрены экологически чистые и интегрированные методы борбы с вредителями. Химические препараты Абам экстра,
Далметрин и Би-58 показали высокую биологическую и экономическую эффективность. По результатам исследований
определена степень устойчивости сортов ореха к вредителям и разработаны меры защиты. Исследование имеет
важное значение для внедрения эффективных и устойчивых систем борьбы с вредителями в ореховых садах.
This article investigates the biological and ecological characteristics of the main pests found in walnut orchards in
the Bostanlyk and Qibray districts of Tashkent region. The primary pests identified were codling moth (Carpocapsa pomonella),
aphids (Aphis spp.), and spider mites (Tetranychus spp.). Environmentally friendly and integrated pest management methods
were implemented. Chemical agents Abam Extra, Deltamethrin, and Bi-58 demonstrated high biological and economic efficiency.
The study determined the resistance levels of walnut varieties to pests and developed protective measures. This research is
significant for the implementation of effective and sustainable pest control systems in walnut orchards.
| № | Author name | position | Name of organisation |
|---|---|---|---|
| 1 | Shukurov X.M. | q/x.f.d. professor | Toshkent davlat agrar universiteti |
| 2 | Boqieva .B. | tayanch doktorant | Toshkent davlat agrar universiteti |
| 3 | Xushbekova S.A. | talaba | Toshkent davlat agrar universiteti |
| № | Name of reference |
|---|---|
| 1 | 1. Yaxontov, V.V. (1983). Entomologiya. Moskva: Kolos. 352 s |
| 2 | 2. Bey-Bienko, G.Ya. (1966). Opredelitel nasekomыx Yevropeyskoy chasti SSSR. Moskva: Nauka. T.1–5. |
| 3 | 3. Bondarenko, N.V., & Zaxvatkin, A.A. (1985). Metodicheskie ukazaniya po fitosanitarnыm obsledovaniyam sadov. Tashkent: Fan. 45 s |
| 4 | 4. Murodov, S.A. (2000). Qishloq xo‘jaligi entomologiyasi. Toshkent: Universitet. 214 b. |
| 5 | 5. Golubaeva, A.V., & Semevskiy, F.N. (1990). Praktikum po zaщite rasteniy. Moskva: Kolos. 198 s. |
| 6 | 6. Kimsanbaev, X.X. (1999). O‘simliklar himoyasi biologik uslublari. Toshkent: Fan. 160 b. |
| 7 | 7. Tanskiy, V.I. (1987). Prakticheskie metodы ucheta i prognoza chislennosti vrednыx nasekomыx. Moskva: Kolos. 216 s. |
| 8 | 8. Adashkevich, B.P. (1992). Integrirovannaya zaщita sadov. Moskva: Kolos. 185 s. |
| 9 | 9. Xo‘jaev, Sh.T. (2002). Qishloq xo‘jalik entomologiyasi. Toshkent: Universitet. 200 b. |
| 10 | 10. Kim, H., & Park, S. (2019). “Environmental Adaptability of Walnut Varieties in Central Asia.” Environmental and Experimental Botany, 167, 103866. |
| 11 | 11. FAO. (2015). Nut Tree Cultivation and Sustainable Practices. Food and Agriculture Organization of the United Nations |