25

Hozirgi  kunda  "Olmaliq  KMK"  AJ  Rux zavodida  ishlab  chiqarilayotgan  rux  keki  pirometallurgiya usuli  bilan  vels  pechida  velslash  jarayoni  orqali  qayta ishlanadi. Bu  usulning  kamchiliklari sifatida jarayonda katta miqdorda tannarxi yuqori bo’lgan koksning ishlatilishi, klinker bilan oltin, kumush, mis, qo’rg’oshin va boshqa metallarningyo’qolishi,  uchirmalarni  ushlab  olishning  murakkabligi, olingan  mahsulot  tarkibida  zararli  qo’shimchalar:  xlor,  ftor, uglerod  miqdorini  kamaytirish uchun qo’shimcha jarayonning  qo’llanilishi,  shuningdek,  atrof  muhitga  katta miqdordagi  chiqindi  gazlarni  chiqarib  atmosferani ifloslantirishini  ko’rishimiz mumkin. Maqolada  rux  keklarini turli  xil  gidrometallurgik  usullarda  qayta  ishlashtexnologiyalari  o’rganildi.  Mavjud  texnologiyalarni  o'zaro tahlilidan  so'ng,  xulosa o'rnida  biz  “Olmaliq  KMK”  AJ  ga qarashli   rux  zavodi  uchun  to’g’ri  keladigan  usulni  taklif qildik

  • Internet havola
  • DOI10.24412/2181-1431-2020-2-54-58
  • UzSCI tizimida yaratilgan sana27-03-2024
  • O'qishlar soni25
  • Nashr sanasi25-03-2024
  • Asosiy tilO'zbek
  • Sahifalar54
Ўзбек

Hozirgi  kunda  "Olmaliq  KMK"  AJ  Rux zavodida  ishlab  chiqarilayotgan  rux  keki  pirometallurgiya usuli  bilan  vels  pechida  velslash  jarayoni  orqali  qayta ishlanadi. Bu  usulning  kamchiliklari sifatida jarayonda katta miqdorda tannarxi yuqori bo’lgan koksning ishlatilishi, klinker bilan oltin, kumush, mis, qo’rg’oshin va boshqa metallarningyo’qolishi,  uchirmalarni  ushlab  olishning  murakkabligi, olingan  mahsulot  tarkibida  zararli  qo’shimchalar:  xlor,  ftor, uglerod  miqdorini  kamaytirish uchun qo’shimcha jarayonning  qo’llanilishi,  shuningdek,  atrof  muhitga  katta miqdordagi  chiqindi  gazlarni  chiqarib  atmosferani ifloslantirishini  ko’rishimiz mumkin. Maqolada  rux  keklarini turli  xil  gidrometallurgik  usullarda  qayta  ishlashtexnologiyalari  o’rganildi.  Mavjud  texnologiyalarni  o'zaro tahlilidan  so'ng,  xulosa o'rnida  biz  “Olmaliq  KMK”  AJ  ga qarashli   rux  zavodi  uchun  to’g’ri  keladigan  usulni  taklif qildik

Русский

В  настоящее  время  цинковый  кек, производимый  на  цинковом  заводе  АО  «Алмалыкский ГМК»,  перерабатывается  пирометаллургическим способом.  На этом  заводе  цинковый  кек перерабатывается  вельцеванием  в  вельцпечи.  К недостаткам  данного  метода  мы  можем  увидеть использование в процессе большого количества кокса, потери  золота,  серебра,  меди,  свинца  и  других металлов  с  клинкером,  сложность  улавливания возгонов,  применение дополнительного  процесса  для уменьшения  количества  вредных  добавок  в  продукте: хлора,  фтора,  углерода,  а  также  загрязнение атмосферы  с выбросом  в  большом  количествеотходящих  газов  в  окружающую  среду.  В  статье рассмотрена технологии переработки цинковых кеков различными гидрометаллургическими  методами. После  взаимного  анализа  имеющихся  технологий  мы вместо заключения предложили подходящую методику для цинкового завода ОАО «Алмалыкский ГМК».

English

Currently, zinc cake produced at the zinc plant of JSC "Almalyk MMC" is processed pyrometallurgically. In this  plant,  zinc  cake  is  processed  by  Waelz  in  a Waelz furnace.  To the disadvantages of this method, we can see the use of a large amount of coke in the process, the loss of gold, silver, copper, lead and other metals with clinker, the difficulty of catching fumes, the use of an additional process to  reduce  the  amount  of  harmful  additives  in  the  product: chlorine,  fluorine,  carbon, and  also  air  pollution  with  the release  of  large  quantities  of  waste  gases  into  the environment.  The  article  discusses  technologies  for processing  zinc  cakes by  various  hydrometallurgical methods.  After  a  mutual  analysis  of  the  available technologies,  instead  of  a  conclusion,  we  proposed  a suitable  methodology  for the  zinc  plant  of  JSC  Almalyk MMC

Muallifning F.I.Sh. Lavozimi Tashkilot nomi
1 Kulmuratov N.R. профессор TATU
Havola nomi
1 Романтеев Ю.П. Быстров В.П. Металлургия тяжелых цветных металлов МИСиС 2010.
2 Казанбаев Л.А. Разработка усовершенствованной технологии переработки кеков цинкового производства с извлечением индия. Москва. 2000
3 Санакулов К.С. Научно-технические основы переработки отходов горно-металлургического производства. Ташкент. Фан. 2009 г. -404 с
4 Болатбаев К.Н., Набойченко С.С., Садыков С.Б. Флотационно-металлургическая переработка труднообогатимого сырья. Петропавловск: СКГУ, 2004. 401 с.
5 Марченко Н. В., Вершинина Е. П., Гильдебрандт Э. М. Металлургия тяжелых цветных металлов. - Красноярск : ИПК СФУ, 2009.-394 с
6 Абдурахмонов С., Тошкодирова Р.Э. Технология переработки клинкера цинкового производства // Монография. – Навои: А.Навоий, 2020.
7 Абдурахмонов С., Тошкодирова Р.Э. Исследования по переработке клинкера - отхода цинкового производства // Вестник науки и образования. №10 (88) часть 1. май 2020
8 Тошкодирова Р.Э., Абдурахмонов С. Переработка клинкера – техногенного отхода цинкового производства // Universum: технические науки : электрон. научн. журн. 2020. 11(80).
9 Холикулов Д.Б., Якубов М.М., Масидиков Э.М., Екубов О.М. Термодинамические исследования при извлечении ценных компонентов из кека цинкового производства нетрадиционным методом. Kompozitsion materiallar. Ilmiy-texnikaviy va amaliy jurnali, 2018, № 1, с. 6-8.
10 Холикулов Д.Б., Якубов М.М., Расулова С.Н., Гуро В.П. Эффективный способ переработки цинкового кека. Узбекский химический журнал. -2018. -№4. -С.25-30
11 Кholiqulov D.B., Samadov A.U., Boltaev O.N., Akhtamov F.E. The results of laboratory research processing of zinc cake zinc plant JSC "Almalyk MMC". European science review, Premier Publishing s.r.o. Vienna. 2018. № 11-12, Vol. 6, - Pp. 96-99.
12 Холикулов Д.Б., Якубов М.М., Масидиков Э.М., Мухаметджанова Ш. Термодинамические исследования при извлечении ценных компонентов из кека цинкового производства нетрадиционным методом. Композиционные материалы. Ilmiy-texnikaviy va amaliy jurnali, 2018, №4, с. 37-40.
13 Kholikulov D.B., Yakubov M.M., Abdukadirov A., Mamatkulov N., Khaydaraliev K., Pulatov G., Muxametdjanova Sh. The Study of the Characteristics of Zinc Cake and the Main Direction of Processing. International Journal of Advanced Research in Science, Engineering and Technology Vol. 6, Issue 10, October 2019. Рр. 11416-11421. ISSN: 2350-0328. http://www.ijarset.com/upload/2019/october/78-doniyor-95.pdf
14 Sunnatov J.B., Matkarimov A.T., Masidikov E.M., Khudoykulov R.B. Research of the Possibility of processing ZINC CUKS by Heat and Various Processing. International Journal of Advanced Research in Science, Engineering and Technology Vol. 7, Issue 5 , MAY 2020
15 Валиев Х.Х. Романтеев Ю.П. Металлургия свинца, цинка и сопустувующих металлов Алматы 2000.
16 Roderik J Sinclair The Extraktive Metallurgy of Zinc. The Australasian Institute of Mining and Metallurgy Spectrum Series Volume Number 13 2005.
17 Кляйн С.Э., Козлов П.А. Набойченко С.С. Извлечение цинка из рудного сырья. Екатеринбург. УГТУ-УПИ. 2009. – 491 с
18 Юн А.Б., Захарьян С.В., Чен В.А. Гидрометаллургическая переработка кека автоклавного выщелачивания цинкового концентрата. ТОО «КазГидроМедь» НИЦИТ
19 Закономерности сульфатного дисбаланса пусковой одностадийной схемы автоклавного выщелачивания цинковых концентратов / Садыков С.Б., Захарьян В.Н., Макконахи Э., Бубан К., Стиксма Д., Коланчей Р., Сивун Е.В., Шубинок A.B. / Труды конференции «Современные технологии добычи и производства цветных металлов». Усть-Каменогорск, 2004. С. 209-212
20 Садыков С.Б., Болтон Г.Л., Макконахи Э., Набойченко С.С. Укрупненные испытания автоклавного сернокислотного выщелачивания низкосортных цинковых концентратов // Цветная металлургия, 2006, № 10. С. 9-14.
Kutilmoqda