Ушбу мақолада ҳаракат қобилияти чекланган инсонлар учун қулай кийим лойиҳалаш бўйича олиб борилган илмий тадқиқот натижалари ёритилган. Шунингдек, ҳаракат қобилияти чекланган инсонлар статистикаси ўрганилиб, улардаги касаллик турига қараб ногиронлик гуруҳига тақсимланиши кўриб чиқилди. Аҳолининг жисмоний имкониятлари чекланган қисмига эксплуатация жараёнида қулайликни таъминловчи кийимлар ишлаб чиқариш долзарблиги келтирилди. Аравачалар ёрдамида ҳаракатланадиган ҳаракат қобилияти чекланган инсонларнинг кийим билан боғлиқ психо-физиологик ҳолатига салбий таъсир кўрсатадиган омиллар аниқланди. Улар учун мослашувчан кийимлар ишлаб чиқишнинг мақсад ва вазифалари белгиланди ҳамда тадқиқот объекти танланди. Уларнинг мавжуд кийимларидаги афзаллик ва камчиликларни аниқлаш, таҳлил қилиш ва социологик тадқиқотлар олиб бориш мақсадида Тошкент шаҳар ва Тошкент вилоятидаги “Инклюзив жамият” ва “Меҳрибонлик” жамиятидаги аёллар ўртасида суҳбат ва анкета сўровномалари ўтказилди. Сўровномада 17 ёшдан 35 ёшгача бўлган 50 нафар респондент иштирок этди. Олиб борилган социологик сўровнома натижасига кўра, сўровномада қатнашган аёлларнинг 50%и биринчи ва иккинчи ногиронлик гуруҳига мансублиги аниқланди.
Ушбу мақолада ҳаракат қобилияти чекланган инсонлар учун қулай кийим лойиҳалаш бўйича олиб борилган илмий тадқиқот натижалари ёритилган. Шунингдек, ҳаракат қобилияти чекланган инсонлар статистикаси ўрганилиб, улардаги касаллик турига қараб ногиронлик гуруҳига тақсимланиши кўриб чиқилди. Аҳолининг жисмоний имкониятлари чекланган қисмига эксплуатация жараёнида қулайликни таъминловчи кийимлар ишлаб чиқариш долзарблиги келтирилди. Аравачалар ёрдамида ҳаракатланадиган ҳаракат қобилияти чекланган инсонларнинг кийим билан боғлиқ психо-физиологик ҳолатига салбий таъсир кўрсатадиган омиллар аниқланди. Улар учун мослашувчан кийимлар ишлаб чиқишнинг мақсад ва вазифалари белгиланди ҳамда тадқиқот объекти танланди. Уларнинг мавжуд кийимларидаги афзаллик ва камчиликларни аниқлаш, таҳлил қилиш ва социологик тадқиқотлар олиб бориш мақсадида Тошкент шаҳар ва Тошкент вилоятидаги “Инклюзив жамият” ва “Меҳрибонлик” жамиятидаги аёллар ўртасида суҳбат ва анкета сўровномалари ўтказилди. Сўровномада 17 ёшдан 35 ёшгача бўлган 50 нафар респондент иштирок этди. Олиб борилган социологик сўровнома натижасига кўра, сўровномада қатнашган аёлларнинг 50%и биринчи ва иккинчи ногиронлик гуруҳига мансублиги аниқланди.
В данной статье проанализированы результаты научных исследований по проектированию удобной одежды для людей с ограниченной подвижностью. Изучена статистика, рассмотрено группирование людей с ограниченной подвижностью по типу заболевания, возрасту и группе инвалидности. Подчеркнута актуальность производства одежды для части населения с ограниченными физическими возможностями, которая обеспечивает комфорт в процессе эксплуатации. Определены критерии одежды, оказывающие негативное влияние на психофизиологическое состояние лиц с ограниченной подвижностью, пользующихся инвалидными колясками. Определены цели и задачи по разработке адаптивной одежды для маломобильных групп населения и выбран объект исследования. С целью выявления, анализа и проведения социологического исследования преимуществ и недостатков используемой одежды маломобильных групп населения были проведены интервью и анкетирование женщин в организациях «Инклюзивное общество» и «Мехрибонлик» города Ташкента и Ташкентской области. В них приняли участие 50 респондентов в возрасте от 17 до 35 лет. По результатам проведенного социологического опроса установлено, что 50 % женщин, принявших участие в опросе, относятся к первой и второй группам инвалидности.
This article analyzed the scientific research conducted on the design of comfortable clothing for people with limited mobility. Statistics of people with limited mobility were studied. The distribution of people with limited mobility according to the type of disease, age and disability group was considered. The relevance of production of clothes that provide comfort during exploitation to the part of the population with limited physical capabilities was highlighted. Factors of clothing that have a negative effect on the psycho-physiological condition of people with limited mobility using wheelchairs have been determined. The goals and tasks for the development of flexible clothing for people with limited mobility were defined and the object of research was selected. Interviews and questionnaires were conducted among women in “Inclusive Society” and “Mehribonlik” society in Tashkent city and Tashkent region in order to identify, analyze, and conduct sociological research on the advantages and disadvantages of existing clothes of people with limited mobility. 50 respondents aged 17 to 35 took part in it. According to the results of the conducted sociological survey, it was found that 50% of the women who took part in the survey belonged to the first and second groups of disabilities.
№ | Муаллифнинг исми | Лавозими | Ташкилот номи |
---|---|---|---|
1 | Rasulova M.K. | texnika fanlari doktori, dotsent | Toshkent to‘qimachilik va yengil sanoat instituti |
2 | Umarova M.Y. | assistent | Toshkent to‘qimachilik va yengil sanoat instituti |
3 | Mirziyodova K.B. | magistrant | Toshkent to‘qimachilik va yengil sanoat instituti |
№ | Ҳавола номи |
---|---|
1 | Dziaudinova, T. (2020). Basic aspects of designing adaptive clothing for disabled people. Proceedings of the XVІ All-Russian scientific-practical conference with elements of a scientific school for students and young scientists. |
2 | Kholostova, V. (2016). Development and research of everyday adaptive clothing for women with limited mobility. PhD thesis, Shakhty. |
3 | Kholostova, V., & Savelyeva, N. (2009). On the issue of designing clothes for women with limited mobility. Proceedings of the International scientific-practical conference (р. 566). Rostov-on-Don: RTIST YURGUES Publ. |
4 | Kozlova, E., & Pleshkova, O. (2009). Proportionation of the suit for people in a wheelchair. Sewing Industry(6), 32-34. |
5 | Mirziyodova, K., Utkurova, M., & Rasulova, M. (2022). Study of clothing requirements for people with limited mobility. Proceedings of the Republican scientific and practical conference. Tashkent: Tashkent Institute of Textile and Light Industry. |
6 | Nigmatova, F. (2018). Problems of designing adaptive clothing for people with limited mobility. Textile Issues(1). |
7 | Prikhodchenko, O. (2007). Development and research of adaptive clothing for people with limited mobility. South Russian State University of Economics and Service, Shakhty. |
8 | Rasulova, M., Mirziyodova, K., Utkurova, M., & Umarova, M. (2022). Development of clothes for people with limited motor possibilities taking into account operating comfort. Proceedings of the International scientific and practical conference on “Innovative technologies in the sewing and knitting industry, problems in production, analysis and development prospects”. Namangan: Namangan Institute of Engineering Technology. |
9 | Rasulova, M., Umarova, M. Y., & Mirziyodova, K. (2022). Recommendations for the development of flexible clothing for people with limited mobility. Proceedings of the International scientific-practical conference dedicated to the 90th anniversary. Tashkent: Tashkent Textile and Light Industry Institute. |
10 | Savchenkov, I. (2006). Designing clothes for the figures of disabled people with pathological changes in the supporting surface and posture. PhD thesis, St. Petersburg. |
11 | Savelyeva, N., Kurenova, S., & Savelyeva, A. (2012). Development of a targeted method for designing adaptive clothing for people with limited mobility using 3D technologies. Sewing Industry(5), 22-24. |
12 | Taran, A. (2004). Formalization of the method of performing an adaptation analysis of women’s clothing. PhD thesis, Moscow. |
13 | Tukhbatullina, L. (2019). Features of the design of clothing for people with disabilities. Costumeology, 5(19). |
14 | Volkova, V. (1996). Ethnic traditions and shaping of clothing as a means of social adaptation of disabled people. PhD thesis, St. Petersburg. |