Фақиҳларнинг бир неча авлодларининг олиб борган фаолиятлари туфайли Мовароуннаҳр мактабининг анъаналари ва унинг намоёндалари асарлари ҳанафийлик мазҳабида бўлган турли минтақаларда кенг тарқалди. Мовароуннаҳрлик муаллифларнинг асарлари фиқҳ амалиётида қўлланма сифатида ҳам, талабаларни ўқитишда дарслик сифатида ҳам фойдаланилди.Мана шундай алломалардан бири Бурҳонуддин ал-Марғиноний (ваф. 1196 й.) эдилар. Бу улуғ зотнинг тўлиқ исмлари –Бурҳониддин Али ибн Аби Бакр ибн Абдужалил ар-Рошидоний ал-Марғинонийал-Фарғоний. «Шайхулислом» ва «Соҳибал-Ҳидоя» атамалари билан машҳурдир. кўпинча фақиҳларнинг «Китоб ал-Ҳидоя» ни ўзлаштиришдаги иснодлари алоҳида келтирилиши, кўплаб шарҳланиши Бурҳониддин ал-Марғинонийнинг мазкур асари катта обрўга эга эканлигига далолат қилади. Ушбу мақолада “Ҳидоя” асарининг таркибий тузилиши ва ун бўйича олиб борилган тадқиқотлар ҳақида тўлиқ маълумотга эга бўлинади
Фақиҳларнинг бир неча авлодларининг олиб борган фаолиятлари туфайли Мовароуннаҳр мактабининг анъаналари ва унинг намоёндалари асарлари ҳанафийлик мазҳабида бўлган турли минтақаларда кенг тарқалди. Мовароуннаҳрлик муаллифларнинг асарлари фиқҳ амалиётида қўлланма сифатида ҳам, талабаларни ўқитишда дарслик сифатида ҳам фойдаланилди.Мана шундай алломалардан бири Бурҳонуддин ал-Марғиноний (ваф. 1196 й.) эдилар. Бу улуғ зотнинг тўлиқ исмлари –Бурҳониддин Али ибн Аби Бакр ибн Абдужалил ар-Рошидоний ал-Марғинонийал-Фарғоний. «Шайхулислом» ва «Соҳибал-Ҳидоя» атамалари билан машҳурдир. кўпинча фақиҳларнинг «Китоб ал-Ҳидоя» ни ўзлаштиришдаги иснодлари алоҳида келтирилиши, кўплаб шарҳланиши Бурҳониддин ал-Марғинонийнинг мазкур асари катта обрўга эга эканлигига далолат қилади. Ушбу мақолада “Ҳидоя” асарининг таркибий тузилиши ва ун бўйича олиб борилган тадқиқотлар ҳақида тўлиқ маълумотга эга бўлинади
№ | Муаллифнинг исми | Лавозими | Ташкилот номи |
---|---|---|---|
1 | Bekmirzaev I. . | профессор | Ўзбекистон халқаро ислом академияси |
2 | Gadjiev M.G. | докторант | Ўзбекистон халқаро ислом академияси |
№ | Ҳавола номи |
---|---|
1 | 1.Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёевнинг Бирлашган Миллатлар Ташкилоти Бош Ассамблеясининг 72-сессиясидаги нутқи // Ma’rifat, 2017 йил, 20 сентябрь.2.Соид Бектош. Таҳқиқ ал-Ҳидоя. . –Ж:I. –Мадина ал-Мунаввара: Дор ас-сирож, 2019. –Б.7.3.Одил Қориев. “Бурҳонуддин ал-Марғиноний -ҳуқуқшунос” / «Шарқшунослик» тўплами. –Т., 1993й. No4. –Б.71-75.4.Dr. Aııtmamat Kariev. Burhaneddin el-Merginânî’nin “el-Hidâye” isimli eseri ve hukuk ilmindeki yeri // Orta Asya alimlerininislam medeniyetine katkilari: Kongreler dizisi(10-12 Ekim 2018 Bişkek / Kirgizistan). –11s. 5.Маҳмуд ибн Сулаймон ал-Кафавий. Мунтахаб а‘лом ал-ахёр фи табақот ҳанафий ал-мухтор. –Т.: Ўзбекистон Республикаси Фанлар академияси Абу Райҳон Беруний номидаги Шарқшунослик институтиҚўлёзмаларфонди// ҚўлёзмаNo 91.–B.98б–155а6.Муҳаммад Абдулҳай ал-Лакнавий. Ал-Фаво’ид ал-баҳиййа фитарожим алҳадис ҳанафиййа»/ Аҳмад аз-За‘бий таҳрири остида. 1-нашри. − Байрут: Дор ал-арқам ибн ал-арқам, 1418/1998. –Б.201.7.Бартольд В.В. История Туркестана // Бартольд В.В. Соб.соч. в 9 т. Т. II. Ч.I. М., 1963. –С.250.8.Лыкошин Н.С. Автор Хидаи // Туркестанские ведомости. 1907. No 106. –С. 64.9.Муҳаммад Абдулҳай Лакнавий. Ал-Фавоидул-баҳиййа фитарожим ал-ҳанафиййа / Аҳмад аз-За‘бий таҳрири остида. 1-нашри. − Байрут: Дорул-арқам ибн ал-арқам, 1418/1998. –Б.223.10.Маҳмуд Ҳасаний. Ал-Марғинонийнинг «Ҳидоя» асари ва унга ёзилган шарҳлар. Тошкент: А.Қодирий номидаги халқ мероси нашриёти, 2000. –Б. 45.11.ЎзР ФА ШИ Қўлёзмалар хазинаси,инв No 4624, No5748.12.Акмалиддин Бобартий. ал-Иноя шарҳ ал-Ҳидоя. ––Байрут:Дор ал-кутуб ал-илмиййа,1971 й. –Б. 8.13.Мажид Хаддурий, Херберт Ж.Лебисни. Исломда ҳуқуқ. –ТеҳронНью Йорк, 1958. –Б. 82.14.ҚориевО.А. Фарғона фиқҳ мактаби ва Бурҳонуддин ал-Марғиноний. –Тошкент: Фан, 2009. –Б. 203-209.15.Мустафо ибн ‘Абдуллоҳ Румий алҳадисҳанафийаш-шаҳир биХожиХалифа. Кашф аз-зунун ‘ан асмо’ ал-кутуб ва-л-фунун.//2жилдли. –Ж:II. –Макка: Мактаба ал-файсалиййа, 1981.–Б. 1356.16.Brockelmann C. Geschichte der arabischen Litteratur. // 3 жилдли. − Weimar-Berlin: Ҳай’а ал-мисриййа, 1898-1993. |