2

Hozirgi kunda issiqlik va atom elektrostansiyalari, kimyoviy ishlab chiqarish, radiotexnika va elektrotexnika sanoatida, mashinasozlik, IES, AES, oziq-ovqat va farmasevtika sanoatida jadal rivojlanmoqda. Shunday ekan, kationitlarga bo‘lgan talab homon ortmoqda. Dunyo miqyosida tanlab ta’sir etuvchan, teskor va ekspress kompleks hosil qiluvchi kationitlar olishda tarkibida azot hamda oltingugurt bo‘lgan kationitlarni organik polimer va mineral matritsalarga immobillashga yo‘naltirilgan ilmiy-tadqiqot ishlari yo‘lga qo‘yilgan. Ushbu ishda oqova suvlarni zararli va og‘ir metallardan tozalash uchun samarali kationit sintezi hamda Tiokarbamid, formalin va vino kislotasi asosidagi kationit molekulasining reaksion qobilyatini kvant-kimyoviy hisoblash dasturlari Avogadro, Hyper Chem 8.01, Asselrys MS Modeling 3.0.1 cheklangan Semi-empirical (UHF) usuli orqali, SCF-MO qo‘llagan holda yarim empirik AM1, MNDO, PM3, RM1 va MINDO3 metodi bilan Intel Pro Pentium 1.40 GGs kompyuterida hisoblashlar olib borildi.  Natijalar shuni ko‘rsatadiki tiokarbamid, formalin hamda limon kislotasi ishtirokida sintez qilingan kationitning sorbsiya sig‘imi yuqori hamda asosan Cu2+ , Ni2+ , Zn2+ ionlari uchun samarali ekanligini ko‘rish mumkin.

  • Ўқишлар сони 2
  • Нашр санаси 27-06-2025
  • Мақола тилиO'zbek
  • Саҳифалар сони192-196
Ўзбек

Hozirgi kunda issiqlik va atom elektrostansiyalari, kimyoviy ishlab chiqarish, radiotexnika va elektrotexnika sanoatida, mashinasozlik, IES, AES, oziq-ovqat va farmasevtika sanoatida jadal rivojlanmoqda. Shunday ekan, kationitlarga bo‘lgan talab homon ortmoqda. Dunyo miqyosida tanlab ta’sir etuvchan, teskor va ekspress kompleks hosil qiluvchi kationitlar olishda tarkibida azot hamda oltingugurt bo‘lgan kationitlarni organik polimer va mineral matritsalarga immobillashga yo‘naltirilgan ilmiy-tadqiqot ishlari yo‘lga qo‘yilgan. Ushbu ishda oqova suvlarni zararli va og‘ir metallardan tozalash uchun samarali kationit sintezi hamda Tiokarbamid, formalin va vino kislotasi asosidagi kationit molekulasining reaksion qobilyatini kvant-kimyoviy hisoblash dasturlari Avogadro, Hyper Chem 8.01, Asselrys MS Modeling 3.0.1 cheklangan Semi-empirical (UHF) usuli orqali, SCF-MO qo‘llagan holda yarim empirik AM1, MNDO, PM3, RM1 va MINDO3 metodi bilan Intel Pro Pentium 1.40 GGs kompyuterida hisoblashlar olib borildi.  Natijalar shuni ko‘rsatadiki tiokarbamid, formalin hamda limon kislotasi ishtirokida sintez qilingan kationitning sorbsiya sig‘imi yuqori hamda asosan Cu2+ , Ni2+ , Zn2+ ionlari uchun samarali ekanligini ko‘rish mumkin.

Русский

В настоящее время он активно развивается на тепловых и атомных электростанциях, в химическом производстве, в радиотехнической и электротехнической промышленности, машиностроении, в IES, АЭС, пищевой и фармацевтической промышленности. Поэтому спрос на катиониты постоянно растет. При получении катионитов которые избирательно воздействуют на окружающую среду, производят комплекс tescor и экспресс, были проведены исследовательские работы, направленные на иммобилизацию катионитов, содержащих азот и серу, в органические полимерные и минеральные матрицы. В этой работе рассматривается эффективный синтез катионита для очистки сточных вод от вредных и тяжелых металлов и квантово-химические расчеты реакционной способности молекулы катионита на основе тиокарбамида, формалина и винной кислоты с помощью Avogadro, Hyper Chem 8.01, Asselrys MS Modeling 3.0.1 ограниченным полуэмпирическим методом (UHF), полуэмпирического AM1. были проведены расчеты с использованием методов SCF-MO, MNDO, PM3, RM1 и MINDO3 на компьютере Intel Pro Pentium 1.40 GGs.  Полученные результаты свидетельствуют о том, что катионит, синтезированный в присутствии тиокарбамида, формалина и лимонной кислоты, обладает высокой сорбционной способностью и эффективен в первую очередь для ионов Cu2+, Ni2+, Zn2+.

English

Currently, it is rapidly developing in the heat and nuclear power plants, chemical production, radio engineering and electrical engineering industries , mechanical engineering, IES, AES, food and pharmaceutical industries. Therefore, the demand for cationites is growing homon. In obtaining cationites that selectively affect the world, produce a tescor and an express complex, research work has been carried out aimed at immobilizing cationites containing nitrogen and sulfur into organic polymer and mineral matrices. In this work, effective cationite synthesis to purify effluents from harmful and heavy metals and quantum-chemical computational applications of reactivity of a Thiocarbamide, formalin, and vino acid-based cationite molecule via Avogadro, Hyper Chem 8.01, Asselrys MS Modeling 3.0.1 limited Semi-empirical (UHF) method, semi-empirical AM1 using SCF-MO, MNDO, PM3, RM1, and MINDO3 method with Intel Pro Pentium 1.40 GGs computer calculations were made.  The results suggest that cationite synthesized in the presence of thiocarbamide, formalin , and citric acid has a high sorption capacity and can be seen to be effective primarily for Cu2+, Ni2+, Zn2+ ions.

Муаллифнинг исми Лавозими Ташкилот номи
1 Muqumova G.J. PhD Termiz davlat universiteti
2 Kasimov S.A. professor Termiz davlat universiteti
3 Mominova S.N. katta o‘qituvchisi Termiz davlat universiteti
4 Turayev X.X. Professor Termiz davlat universiteti
Ҳавола номи
1 1. Усольцев А. В. и др. Кинетика сорбции ионов индия, железа и цинка слабокислотными катионитами //Сорбционные и хроматографические процессы. – 2015. – Т. 15. – №. 5. – С. 720-729.
2 2. Сыч Н. В. и др. Сорбция ионов тяжелых металлов активными углями, полученными химическим активированием кизиловой косточки //Хімія, фізика та технологія поверхні. – 2011. – Т. 2. – №. 2. – С. 213-218.
3 3. Войлошников Г. И., Войлошникова Н. С., Бывальцев А. В. Сорбция цианидных комплексов металлов активными углями //Цветные металлы. – 2010. – №. 7. – С. 29-32.
4 4. Сушинская Н. В., Курченко В. П. Сорбция тяжёлых металлов меланиновыми пигментам ряда дереворазрушающих грибов //Теоретическая и прикладная экология. – 2019. – №. 4. – С. 83-87.
5 5. Алексеева А. А., Шайхиев И. Г., Степанова С. В. Очистка вод от ионов тяжелых металлов биосорбционными материалами на основе опада лиственных деревьев //Известия Уфимского научного центра РАН. – 2015. – №. 3. – С. 19-30.
6 6. Хохотва А. П. Адсорбция тяжелых металлов сорбентом на основе сосновой коры //Химия и технология воды. – 2010. – Т. 32. – №. 6. – С. 604-612.
Кутилмоқда