265

Тут ипак қурти ғумбагидан олинган табиий полисахарид – хитозан ва мис (II) ионлари асосида биологик фаол полимерметаллокомплекс (ПМК) олишнинг технологик схемаси ишлаб чиқилди. Технологик шароитда 220 С, рН=6, ХЗ-NH2 :Сu2+=1:1 моль нисбатида таркибида 9-12% Сu2+ тутган полимерметаллокомплекс олишнинг мақбул параметрлари аниқланди. Мазкур технология асосида 20 литр Купрумхит препаратининг полимер препаратив шакли олинди. Лаборатория шароитида экологик хавфсиз полимер препаратив шаклли Купрумхит препаратининг стимуляторлик ва фунгицидлик хоссалари тадқиқ этилди. Олинган биополимерларнинг тузилиши ва таркиби УБ – спектроскопияси ва элемент анализи методлари ёрдамида тасдиқланди. Олинган натижалар полимер препаратив шакли таркибида полимерметаллокомплекс 1% ва полиакриламид 0,5% бўлганда, юқори биологик фаолликка эга бўлишини кўрсатади.

  • Количество прочтений265
  • Дата публикации29-05-2020
  • Язык статьиO'zbek
  • Страницы60-65
Ўзбек

Тут ипак қурти ғумбагидан олинган табиий полисахарид – хитозан ва мис (II) ионлари асосида биологик фаол полимерметаллокомплекс (ПМК) олишнинг технологик схемаси ишлаб чиқилди. Технологик шароитда 220 С, рН=6, ХЗ-NH2 :Сu2+=1:1 моль нисбатида таркибида 9-12% Сu2+ тутган полимерметаллокомплекс олишнинг мақбул параметрлари аниқланди. Мазкур технология асосида 20 литр Купрумхит препаратининг полимер препаратив шакли олинди. Лаборатория шароитида экологик хавфсиз полимер препаратив шаклли Купрумхит препаратининг стимуляторлик ва фунгицидлик хоссалари тадқиқ этилди. Олинган биополимерларнинг тузилиши ва таркиби УБ – спектроскопияси ва элемент анализи методлари ёрдамида тасдиқланди. Олинган натижалар полимер препаратив шакли таркибида полимерметаллокомплекс 1% ва полиакриламид 0,5% бўлганда, юқори биологик фаолликка эга бўлишини кўрсатади.

Русский

Разработана технологическая схема получения биологически активного металл-полимерного комплекса на основе природного полисахарида – хитозана, полученного из куколок тутового шелкопряда и ионов меди (II). В технологических условиях выявлены оптимальные параметры получения 9-12% медьсодержащих металл-полимерных комплексов при 220 o С, рН=6, мольном соотношении ХЗ-NH2 :Cu2+=1:1. На основе данной технологии наработано 20 литров полимер-препаративной формы препарата «Купрумхит». В лабораторных условиях исследованы фунгицидные и стимулирующие свойства экологически безопасного препарата «Купрумхит». Структура и состав полученных биополимеров были подтверждены методами УФ-спектроскопии и элементного анализа. Результаты показывают, что полимерная композиция обладает высокой биологической активностью с 1 % металл-полимерного комплекса и 0,5 % полиакриламида.

English

A technological scheme for producing a biologically active polymer – chitosan, obtained from pupae, silkworm and copper (II) has been developed. Optimal parameters of obtaining of 9–12% of coppercontained polymer metal complexes under the technological conditions at 22°C, pH=6, and the molar ratio Chit–NH2 : Cu2+1:1 were identified. On the basis of this technology, 20 l polymeric form of Copprierchit preparation has been developed. The fungicidal and stimulating properties of the ecologically safe preparation of Copprierchit were studied in laboratory condition. The structure and composition of the obtained biopolymers were confirmed by UV spectroscopy and elemental analysis. The results show that the polymer composition has high biological activity with 1% polymer metal complex and 0.5% polyacrylamide.

Имя автора Должность Наименование организации
1 Rashidova S.S. kimyo fanlari doktori, professor, akademik O‘zR FA Polimerlar kimyosi va fizikasi instituti
2 Abdurasulov A.T. kichik ilmiy xodim O‘zR FA Polimerlar kimyosi va fizikasi instituti
3 Vohidova N.R. kimyo fanlari doktori, katta ilmiy xodim O‘zR FA Polimerlar kimyosi va fizikasi instituti
4 Sattarov M.E. biologiya fanlari nomzodi, dotsent I. Karimov nomidagi Toshkent davlat texnika universiteti
Название ссылки
1 Радциг М.А. Взаимодействие клеток бактерий с соединениями серебра и золота: влияние на рост, образование биопленок, механизмы действия, биогенез наночастиц. Авторефер. дис. … биол. наук. – М.: Институт молекулярной генетики Российской академии наук, 2013. – 26 с.
2 Тютеров С.Л. Природные и синтетические индукторы устойчивости растений к болезням. / Под ред. В.А. Павлюшина. – СПб.: ВИЗР, 2014. – 212 с.
3 Cho Y.-W., Jang J., Park C. R., Ко S.W. Preparation and solubility in acid and water of partially deacetylated chitin // Biomacromolecules. 2000. vol. 1. No. 4. Рр. 609-614.
4 Varum К. M. Acid hydrolysis of chitosans //Carbohydrate Polymers.2001. – vol. 46. – No. 1. – Рр. 8998.
5 Muzzarelli R.A.A. The discovery of chitin. Chitosan in pharmacy and chemistry. Atec. – Italy, 2002. – Рp. 1-8.
6 Рашидова С.Ш. ва б. Полимер шаклли препаратларнинг қишлоқ хўжалиги маҳсулотларини етиштиришда қўлланилиши. [Ўқув қўлланмаси]. – Тошкент, 2018. – 145 б.
7 Рашидова С.Ш., Вохидова Н.Р., Мамедов Н.М., Эргашев Б.З. К вопросу подавления гоммоза капсулированием опушенных семян хлопчатника полимерными препаратами // Доклады Академии наук РУз, Ташкент. – 2016. – No 2. – C. 86-88.
8 O‘zDSt 1128/2007 «Уруғлик чигит унувчанлик аниқлаш услуби». – Тошкент, 2007.
9 O‘zDSt 1080:2005 «Хлопок – сырец семенной и семена хлопчатника посевные. Методы отбора проб». – Ташкент, 2005. (Узбекистан).
В ожидании