89

Мақолада устки кийимлар учун қўлланадиган иситувчи қатлам турлари, яъни табиий, синтетик ва аралаш толали материаллар, уларнинг қалинлиги, юза зичлиги, маълум ҳароратга мослиги, афзаллик ва камчиликлари ҳамда пакет намуналарининг ҳаво ўтказувчанлиги ва иссиқлик сақлаш хусусиятлари ўрганилган. Иссиқлик сақловчи материалларнинг ташқи муҳитдан совуқ кириб келишига тўсқинлик қилиши ва тананинг иссиқлик мувозанатини ушлаб туришини эътиборга олиб, Ўзбекистон иқлим шароити учун мос бўлган устки кийим пакетини шакллантириш мақсадида авралик, астарлик ва иситувчи материал пакетининг ҳаво ўтказувчанлиги ҳамда иссиқликни сақлаш кўрсаткичлари асосида ўтказилган тадқиқот натижалари бўйича таҳлил олиб борилди. Ҳаво ўтказувчан пахталик иситувчи қатламли пакет намунаси энг юқори кўрсаткич (70,7 дм3 /см2 с) қайд этди. Пар иситувчи қатламли пакет намуналари иссиқлик сақлаш хусусияти бўйича энг юқори натижани (63 %) кўрсатди. Мақолада, шунингдек, болалар устки кийими учун пакет материалларини танлашда уларнинг қулайлиги, енгиллиги, гигроскопиклиги, ги поаллергенлиги, чидамлилиги ва об-ҳаво шароитига мослигини эътиборга олиш ва истеъмолчи талабини ўрганган ҳолда, материал пакетини тавсия этиш масаласи ўрганиб чиқилди.

  • Количество прочтений21
  • Дата публикации14-04-2023
  • Язык статьиO'zbek
  • Страницы81-89
Ўзбек

Мақолада устки кийимлар учун қўлланадиган иситувчи қатлам турлари, яъни табиий, синтетик ва аралаш толали материаллар, уларнинг қалинлиги, юза зичлиги, маълум ҳароратга мослиги, афзаллик ва камчиликлари ҳамда пакет намуналарининг ҳаво ўтказувчанлиги ва иссиқлик сақлаш хусусиятлари ўрганилган. Иссиқлик сақловчи материалларнинг ташқи муҳитдан совуқ кириб келишига тўсқинлик қилиши ва тананинг иссиқлик мувозанатини ушлаб туришини эътиборга олиб, Ўзбекистон иқлим шароити учун мос бўлган устки кийим пакетини шакллантириш мақсадида авралик, астарлик ва иситувчи материал пакетининг ҳаво ўтказувчанлиги ҳамда иссиқликни сақлаш кўрсаткичлари асосида ўтказилган тадқиқот натижалари бўйича таҳлил олиб борилди. Ҳаво ўтказувчан пахталик иситувчи қатламли пакет намунаси энг юқори кўрсаткич (70,7 дм3 /см2 с) қайд этди. Пар иситувчи қатламли пакет намуналари иссиқлик сақлаш хусусияти бўйича энг юқори натижани (63 %) кўрсатди. Мақолада, шунингдек, болалар устки кийими учун пакет материалларини танлашда уларнинг қулайлиги, енгиллиги, гигроскопиклиги, ги поаллергенлиги, чидамлилиги ва об-ҳаво шароитига мослигини эътиборга олиш ва истеъмолчи талабини ўрганган ҳолда, материал пакетини тавсия этиш масаласи ўрганиб чиқилди.

Русский

В статье рассмотрены виды материалов, применяемых для утепляющих слоев верхней одежды, т. е. были изучены образцы материалов из натуральных, синтетических и смешанных волокон, их толщина, поверхностная плотность, пригодность для определенной температуры, преимущества и недостатки, а также воздухопроницаемость и теплосберегающие свойства. Принимая во внимание, что теплосберегающие материалы препятствуют поступлению холода из внешней среды и поддерживают тепловой баланс тела, для создания верхней одежды, соответствующей климатическим условиям Узбекистана, проанализированы результаты проведенного исследования: показатели воздухопроницаемости и теплосбережения одежды, ее внешнего материала и утеплителя. По воздухопроницаемости образец хлопчатобумажного слоя утеплителя был равен наивысшему показателю (70,7 дм3 /см2 с). По теплосбережению наибольший результат (63 %) показали парные образцы с верхним и утепляющим слоями. При выборе материалов верхнего слоя для детской верхней одежды учитывались комфортность, легкость, гигроскопичность, гипоаллергенность, износостойкость, соответствие погодным условиям. Даны рекомендации для материалов верхней одежды с учетом потребительского спроса.

English

The article discusses types of insulating layers used for outerwear, i.e. materials made with natural, synthetic and mixed fibers, their thickness, surface density, suitability for certain temperatures, advantages and disadvantages, as well as their air permeability and heat storage properties of packaging samples. Taking into account the fact that heat-retaining materials prevent the intake of cold from the outer ambience and maintain the thermal balance of the body as well as in view to create a package of outerwear that will meet climatic conditions of Uzbekistan, findings have been reviewed and the study - launched based on the indicators of air permeability and heat saving properties of the insulation package, lining and insulation. As for the air permeability, readings of a cotton insulation bag sample reached the highest point (70.7 dm3 /cm2 s). As per the heat-saving indicators, the highest point was shown by paired (63 %) packaging samples with heating layers. When choosing packaging materials for children’s outerwear, consideration was given to their comfort, lightness, hygroscopicity, hypoallergenicity, wear resistance, compatibility with weather conditions, the issue of recommending packaging materials at account of consumer demand, has been closely studied.

Имя автора Должность Наименование организации
1 Rasulova M.K. texnika fanlari doktori, dotsent Toshkent to‘qimachilik va yengil sanoat instituti
2 Xodjayeva K.T. assistent Toshkent to‘qimachilik va yengil sanoat instituti
Название ссылки
1 Aleynikova, O. (2006). Optimizatsiya konstruktsiy teplozashchitnykh paketov odezhdy s ob”yemnymi materialami [Optimization of Designs of Heat Protection Clothing Packages with Volumetric Materials] . Moscow: Shakhty.
2 Besshaposhnikova, V., Klimova, N., & Kovaleva, N. (2018). Issledovaniye vliyaniya struktury na svoystva ob”yemnykh netkanykh utepliteley odezhdy [Study of the influence of structure on the properties of volumetric nonwoven clothing insulators]. Materials and Technologies(2), p. 28.
3 Bessonova, N. (2005). Razrabotka metodov i issledovaniye teplofizicheskikh svoystv tekstil’nykh materialov i paketov pri deystvii vlagi i davleniya [Development of methods and research of thermalphysical properties of textile materials and bags under the action of moisture an. Moscow: Standards Publishing House.
4 Goryachev, M. (2002). Razrabotka metoda otsenki i rascheta vozdukhopronitsayemosti tkaney, vyrabotannykh iz mononitey [Development of a method for assessing and calculating the air permeability of fabrics made of monofilament]. Moscow: Standards Publishing House.
5 Kartashova, M., & Klesnik, S. (2021). Razrabotka predlozheniy po formirovaniyu paketov detskoy teplozashchitnoy odezhdy na osnove izucheniya assortimenta novykh tekstil’nykh materialov [Development of proposals for the formation of children’s thermal protective clothing packages based…]. Proceedings of the student forum. Sochi: South Russian State University of Economics and Service.
6 Klimova, N. (2019). Innovatsionnyye materialy dlya teplozashchitnoy odezhdy [Innovative materials for thermal protective clothing]. Proceedings of the International Scientific and Technical Symposium. 2, p. 34. International Journal of Applied and Basic Research. Technical Sciences.
7 Klimova, N. (2021). Prognozirovaniye svoystv termoreguliruyushchikh materialov i proyektirovaniye paketov teplozashchitnykh izdeliy [Predicting the properties of thermal-regulating materials and designing packages of thermal protection products]. Moscow: Standards Publishing House.
8 Kulichenko, A. (2005). Razrabotka modeley i eksperimental’nykh metodov izucheniya vozdukhopronitsayemosti tekstil’nykh materialov [Development of models and experimental methods for studying the air permeability of textile materials]. Moscow: Standards Publishing House.
9 Kulichenko, A. (2005). Razrabotka modeley i eksperimental’nykh metodov izucheniya vozdukhopronitsayemosti tekstil’nykh materialov [Development of models and experimental methods for studying the air permeability of textile materials]. Moscow: Standards Publishing House.
10 Mestnikov, A. (1999). Teploizolyatsionnyye materialy dlya sloistykh ograzhdayushchikh konstruktsiy, rabotayushchikh v surovykh usloviyakh ekspluatatsii [Thermal insulation materials for laminated building envelopes operating in harsh environments]. Moscow: Standards Publishing House.
11 Murashova, V. (2008). Razrabotka resursosberegayushchey tekhnologii igloprobivnogo netkanogo materiala iz termostoykikh volokon [Development of resource-saving technology of needle-punched nonwoven material of heat-resistant fibers]. Moscow: Standards Publishing House.
12 Nazarenko, Y. (2006). Issledovaniye i razrabotka teplozashchitnoy odezhdy s pero-pukhovym uteplitelem s vertikal’nym prostegivaniyem [Research and development of thermal protective clothing with feather and down insulation with vertical quilting]. PhD thesis, Moscow.
13 Nazarova, M., & Romanov, V. (2016). Razrabotka optimal’nykh tekhnologicheskikh parametrov vyrabotki petel’noy tkani s maksimal’noy vozdukhopronitsayemost’yu [Development of optimal technological parameters of production of looped fabric with maximum air permeability]. International Journal of Applied and Fundamental Research Technical Sciences, 12(3), pp. 422-425.
14 Rapatsevich, T., Kovchur, S., & Shaydorov, M. (2007). Issledovaniye vliyaniya uteplyayushchikh materialov i vozdushnykh prosloyek na gigiyenicheskiye svoystva paketov materialov dlya verkhney odezhdy [Study of the effect of insulating materials and air interlayers on the hygienic properties of packages...]. Vestnik of Vitebsk State Technological University, p. 64.
15 Shapochka, N. (2010). Razrabotka metodov otsenki i issledovaniye svoystv ovchinnogo polufabrikata razlichnykh sposobov obrabotki [Development of methods to assess and study the properties of sheepskin semi-finished products of different processing methods]. Moscow: Standards Publishing House.
16 Shaydorov, M., & Garskaya, N. (2007). Issledovaniye fizicheskikh svoystv vetrozashchitnykh prokladochnykh materialov «sumpoteks» [Study of physical properties of windproof cushioning materials Sumpotex]. Vestnik of Vitebsk State Technological University, p. 43.
17 Vershinina, A. (2019). Razrabotka metoda i issledovaniye komfortnosti pododezhnogo prostranstva paketov materialov detskoy odezhdy [Development of a method and study of the comfort of under-wear space packages of materials for children’s clothing]. Moscow: Standards Publishing House.
18 Ves uteplitelya na m2 dlya zimney kurtki [Insulation weight per m2 for a winter jacket] . (2021, October 19). Retrieved from Internet resource Stroy Master : https://www.7kub.ru/ves-uteplitelya-nam2-dlya-zimney-kurtki
19 Zhernitsyn, Y. (2007). Metodicheskoye ukazaniye po vypolneniyu nauchno-issledovatel’skikh i laboratornykh rabot po ispytaniyu produktsii tekstil’nogo naznacheniya [Guidelines for scientific research and laboratory work on testing of textile products]. Tashkent.
В ожидании