65

Maqolada tadqiqot obyektlari to‘g‘risidagi asosiy ma’lumotlar konlarning qisqacha kon-geologik xususiyatlari, konlarning tasnifi tog‘ jinslarining geologik komplekslarini barqarorlik holatini hisobga olgan holda shuningdek, tog‘ jinslarini karyerlarning yon tomonlarida mustahkamligiga ko‘ra tasnifi ko‘rinishida ko‘rib chiqilgan. Ochiq usulda qazib olish chuqurligi va hajmining ortishi, konlarni o‘zlashtirishning geologik va kon-texnik sharoitlarining yomonlashuvi karyer yonbag‘irlarining barqarorligini ta’minlashga sifat jihatidan yangicha yondashuvni belgilab beradi. Hisob-kitoblar uchun fizik va mexanik xususiyatlarning mavjud ko‘rsatkichlari ishlatilgan. Shuni ta’kidlash kerakki, to‘rtlamchi jinslarning fizik-mexanik xususiyatlarining hisoblangan ko‘rsatkichlarining ishonchli qiymatlarini faqat teskari hisob-kitoblar yoki dala usullari bilan olish mumkin.

  • Количество прочтений 65
  • Дата публикации 27-03-2024
  • Язык статьиO'zbek
  • Страницы46-53
Русский

В статье рассмотрен основные сведения об объектах исследований в виде краткой горно-геологической характеристики месторождений, сделана классификация месторождений с учетом геологических комплексов горных пород по условию устойчивости, а также классификация горных пород по их прочности в бортах карьеров. Увеличение глубины и объемов ведения открытых горных работ, ухудшение геологических и горно-технических условий разработки месторождений определяют качественно новый подход к обеспечению устойчивости карьерных откосов. Для расчетов использовались имеющиеся показатели физико-механических свойств. Следует признать, что достоверные значения расчетных показателей физико-механических свойств пород четвертичных отложений возможно получить только обратными расчетами или полевыми методами.

Ўзбек

Maqolada tadqiqot obyektlari to‘g‘risidagi asosiy ma’lumotlar konlarning qisqacha kon-geologik xususiyatlari, konlarning tasnifi tog‘ jinslarining geologik komplekslarini barqarorlik holatini hisobga olgan holda shuningdek, tog‘ jinslarini karyerlarning yon tomonlarida mustahkamligiga ko‘ra tasnifi ko‘rinishida ko‘rib chiqilgan. Ochiq usulda qazib olish chuqurligi va hajmining ortishi, konlarni o‘zlashtirishning geologik va kon-texnik sharoitlarining yomonlashuvi karyer yonbag‘irlarining barqarorligini ta’minlashga sifat jihatidan yangicha yondashuvni belgilab beradi. Hisob-kitoblar uchun fizik va mexanik xususiyatlarning mavjud ko‘rsatkichlari ishlatilgan. Shuni ta’kidlash kerakki, to‘rtlamchi jinslarning fizik-mexanik xususiyatlarining hisoblangan ko‘rsatkichlarining ishonchli qiymatlarini faqat teskari hisob-kitoblar yoki dala usullari bilan olish mumkin.

English

The article discusses basic information about the objects of research in the form of a brief mining and geological characteristics of the deposits, a classification of deposits is made taking into account the geological complexes of rocks according to the condition of stability, as well as a classification of rocks according to their strength in the sides of quarries. The increase in the depth and volume of open-pit mining, and the deterioration of geological and mining-technical conditions of deposit development determine a qualitatively new approach to ensuring the stability of quarry slopes. For calculations, available indicators of physical and mechanical properties were used. It should be recognized that reliable values of the calculated indicators of the physical and mechanical properties of Quaternary rocks could only be obtained by reverse calculations or field methods.

Имя автора Должность Наименование организации
1 Hasanov A.S. bosh muhandisining ilm-fan bo‘yicha o‘rinbosari “Olmaliq KMK” AJ
2 Karimov Y.L. Konchilik ishi kafedrasi dotsenti Qarshi muhandislik-iqtisodiyot instituti
3 Latipov Z.Y. Konchilik ishi kafedrasi dotsenti t.f.f.d. (PhD) Qarshi muhandislik-iqtisodiyot instituti
4 Egamberdiyev B.B. magistrant Qarshi muhandislik-iqtisodiyot instituti
Название ссылки
1 1Волохов, А. В. (2021). Прогнозная оценка устойчивости бортов карьера. XXI век. Техносферная безопасность, 6(2 (22)), 201-210.
2 Хурсанов, А. Х., Исроилов, А. Т., Пирматов, Э. А., & Хасанов, А. С. (2020). ПЕРСПЕКТИВЫ РАЗВИТИЯ И РАЗРАБОТКА ИННОВАЦИОННЫХ ТЕХНОЛОГИЙ РЕДКИХ МЕТАЛЛОВ В АО «АЛМАЛЫКСКИЙ ГМК». In Научные основы и практика переработки руд и техногенного сырья (pp. 96-100).
3 Заиров, Ш. Ш., Каримов, Ё. Л., Латипов, З. Ё. У., & Исроилов, У. У. У. (2023). УПРАВЛЕНИЕ ЭНЕРГИЕЙ ВЗРЫВА ПРИ ДРОБЛЕНИИ ГОРНЫХ ПОРОД СКВАЖИННЫМИ ЗАРЯДАМИ ВВ. Universum: технические науки, (4-3 (109)), 31-34.
4 Заиров, Ш. Ш., Каримов, Ё. Л., Латипов, З. Ё. У., Холиёрова, Х. К., & Хазратов, Х. Л. (2023). РАЗРАБОТКА СПОСОБА ВЗРЫВАНИЯ ГОРНЫХ ПОРОД С СОХРАНЕНИЕМ ГЕОЛОГИЧЕСКОЙ СТРУКТУРЫ РУДНЫХ ТЕЛ. Universum: технические науки, (4- 12(117)), 17-21.
5 Заиров, Ш., Каримов, Ё., & Латипов, З. (2023). УСТАНОВЛЕНИЕ ВЕЛИЧИНЫ ПОПРАВОЧНОГО КОЭФФИЦИЕНТА ЗА СЛОЖНОСТЬ КОНТАКТА В УСЛОВИЯХ МЕСТОРОЖДЕНИЯ КАЛЬМАКЫР. Sanoatda raqamli texnologiyalar, 2(01).
6 Заиров, Ш., Каримов, Ё., & Латипов, З. (2023). УСТАНОВЛЕНИЕ ВЕЛИЧИНЫ ПОПРАВОЧНОГО КОЭФФИЦИЕНТА ЗА СЛОЖНОСТЬ КОНТАКТА В УСЛОВИЯХ МЕСТОРОЖДЕНИЯ КАЛЬМАКЫР. Sanoatda raqamli texnologiyalar, 2(01).
7 Исоматов, Ю. П., & Гаибназаров, Б. А. (2021). ОБ ОСОБЕННОСТЯХ ИЗМЕНЕНИЯ ГИДРОГЕОЛОГИЧЕСКИХ УСЛОВИЙ ПРИ РАЗРАБОТКЕ МЕСТОРОЖДЕНИЯ ЁШЛИК. International Journal of Advanced Technology and Natural Sciences, 2(1), 4-8.
8 Каримов, Ё. Л., Латипов, З. Ё. У., & Турдиев, Ж. Н. У. (2022). РАЗРАБОТКА ЭФФЕКТИВНЫХ КОМБАЙНОВЫХ ТЕХНОЛОГИЙ ВЫЕМКИ СИЛЬВИНИТОВЫХ ПЛАСТОВ ТЮБЕГАТАНСКОГО КАЛИЙНОГО МЕСТОРОЖДЕНИЯ. Universum: технические науки, (11-3 (104)), 54-57.
9 Каримов, Ё. Л., Латипов, З. Ё. У., Боймуродов, Н. А., & Абдиназаров, У. Б. У. (2022). АНАЛИЗ ИССЛЕДОВАНИЙ ПРОЦЕССА РАЗРУШЕНИЯ ГОРНОГО МАССИВА ЗАРЯДАМИ ВЗРЫВЧАТЫХ ВЕЩЕСТВ С ИНЕРТНЫМИ СЕРДЕЧНИКАМИ. Oriental renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences, 2(12), 207-212.
10 Мислибоев, И. Т., Каримов, Ё. Л., Абдусоатов, С. З. У., & Норкулов, Н. М. У. (2021). Разработка рекомендаций по оптимизации параметров блока при системе с магазинированием руды на месторождений Зармитан. Universum: технические науки, (6-2 (87)), 24-26.
11 Насиров, У. Ф., Хасанов, А. А., & Мельникова, Т. Е. (2018). Рациональное использование минерального сырья и техногенных отходов. In Материалы Международной научно-технической конференции (pp. 290-292).
12 Норов, Ю. Д., Каримов, Ё. Л., Латипов, З. Ё., & Боймуродов, Н. А. (2019). Вскрытие и подготовка при валовой выемке сложных рудных тел с прослоями и включениями пород на месторождении «Зармитан».
13 Носиров, У. Ф., Заиров, Ш. Ш., Каримов, Ё. Л., & Муродов, Д. Б. У. (2022). ИССЛЕДОВАНИЕ И РАЗРАБОТКА СПОСОБА ОБРАЗОВАНИЯ ПРОТЯЖЕННЫХ ВЫЕМОК В НЕУСТОЙЧИВЫХ ГРУНТАХ ВЗРЫВОМ КАМУФЛЕТНЫХ И СКВАЖИННЫХ ЗАРЯДОВ ВЗРЫВЧАТЫХ ВЕЩЕСТВ. Universum: технические науки, (2-4 (95)), 11-19.
14 Носиров, У. Ф., Каримов, Ё. Л., & Латипов, З. Ё. У. (2023). АНАЛИЗ СМЕЩЕНИЯ ГОРНОГО МАССИВА ПРИ ВЗРЫВАНИИ «В ЗАЖАТОЙ СРЕДЕ» И ИЗУЧЕНИЕ ЗАКОНОМЕРНОСТЕЙ ФОРМИРОВАНИЯ РАЗВАЛА ПРИ МАССОВЫХ ВЗРЫВАХ НА КАРЬЕРАХ. Universum: технические науки, (4-3 (109)), 35-39.
15 Нурхонов, Х. А., Каримов, Ё. Л., Хужакулов, А. М., & Латипов, З. Ё. (2020). Методика расчета параметров контурного взрывания предварительного щелеобразования. Кончилик хабарномаси, (81).
16 Рахимов, В. Р., & Чунихин, С. Г. (2009). Динамическая оценка крупных цветнорудных штокверковых комплексных месторождений (на примере месторождения Алмалык). Горный информационно-аналитический бюллетень (научно-технический журнал), (4), 137-150.
17 Уринов, Ш. Р., Каримов, Ё. Л., Норов, А. Ю., Латипов, З. Ё. У., Авезова, Ф. А., & Турсинбоев, Б. Ў. (2021). Проблема управления энергией взрыва при формировании развала взорванной горной массы на карьерах. Journal of Advances in Engineering Technology, (2), 65-71.
18 Mislibayev, I. T., Nurxonov, X. A., & Latipov, Z. Y. (2023). YER OSTI KON LAHIMLARINI KONTURLI PORTLATISHDA ZARYADLARNING ZAMONAVIY KONSTRUKSIYASINI ISHLAB CHIQISH. Sanoatda raqamli texnologiyalar/Цифровые технологии в промышленности, 1(1), 79-85.
19 Norov, Y., Karimov, Y., Latipov, Z., Khujakulov, A., & Boymurodov, N. (2021). Research of the parameters of contour blasting in the construction of underground mining works in fast rocks. In IOP Conference Series: Materials Science and Engineering (Vol. 1030, No. 1, p. 012136). IOP Publishing.
В ожидании