12

Ushbu tadqiqotda Oʻrta Osiyo davlatlari suv tanqisligining iqtisodiy oʻsishga taʼsiri ekonometrik panel modellari orqali tahlil qilindi. Uzoq muddatli panel maʼlumotlarini tahlil qilish uchun biz Pooled regression model, fixed effect model va random effect modellari orqali 1990-2023 yillar va 5 ta davlat yillik maʼlumotlarini modellashtirdik. Model qurib boʻlgach ularni turli statistik testlar orqali diagnostik testlar bilan tekshirdik. Yuqoridagi modellarni solishtirish natijasida panel maʼlumotlarimizga eng mos keladigan model bu Pooled regression model ekanligini aniqladik. Ushbu model koʻrsatkichlari asosida Oʻrta Osiyo mamlakatlarida suv tanqisligining oshib borishi iqtisodiy oʻsishga salbiy taʼsir etayotganligi aniqlandi. Suv tanqisligining har bir birlikka oshishi yalpi ichki mahsulotni 0.0166 birlikka kamayishiga olib keladi. Natijalar yuqori suv tanqisligiga uchrayotgan davlatlar suv resurslarini boshqarishni ustuvor yoʻnalish sifatida belgilab, tanqislikni kamaytirish infratuzilmalarini yaratib, suvni tejash siyosatini amalga oshirishi kerakligini ko‘rsatdi.

  • Количество прочтений 12
  • Дата публикации 17-03-2025
  • Язык статьиO'zbek
  • Страницы70-82
Ўзбек

Ushbu tadqiqotda Oʻrta Osiyo davlatlari suv tanqisligining iqtisodiy oʻsishga taʼsiri ekonometrik panel modellari orqali tahlil qilindi. Uzoq muddatli panel maʼlumotlarini tahlil qilish uchun biz Pooled regression model, fixed effect model va random effect modellari orqali 1990-2023 yillar va 5 ta davlat yillik maʼlumotlarini modellashtirdik. Model qurib boʻlgach ularni turli statistik testlar orqali diagnostik testlar bilan tekshirdik. Yuqoridagi modellarni solishtirish natijasida panel maʼlumotlarimizga eng mos keladigan model bu Pooled regression model ekanligini aniqladik. Ushbu model koʻrsatkichlari asosida Oʻrta Osiyo mamlakatlarida suv tanqisligining oshib borishi iqtisodiy oʻsishga salbiy taʼsir etayotganligi aniqlandi. Suv tanqisligining har bir birlikka oshishi yalpi ichki mahsulotni 0.0166 birlikka kamayishiga olib keladi. Natijalar yuqori suv tanqisligiga uchrayotgan davlatlar suv resurslarini boshqarishni ustuvor yoʻnalish sifatida belgilab, tanqislikni kamaytirish infratuzilmalarini yaratib, suvni tejash siyosatini amalga oshirishi kerakligini ko‘rsatdi.

Русский

В данном исследовании влияние дефицита воды на экономический рост в странах Центральной Азии было проанализировано с использованием эконометрических панельных моделей. Чтобы проанализировать долгосрочные панельные данные, мы смоделировали годовые данные за 1990–2023 годы и 5 стран, используя модель объединенной регрессии, модель с фиксированным эффектом и модель со случайным эффектом. После построения моделей мы проверили их с помощью диагностических тестов с помощью различных статистических тестов. В результате сравнения приведенных выше моделей мы обнаружили, что наиболее подходящей моделью для наших панельных данных является модель объединенной регрессии. На основе показателей данной модели установлено, что увеличение дефицита воды в странах Центральной Азии оказывает негативное влияние на экономический рост. Увеличение дефицита воды на каждую единицу приводит к снижению ВВП на 0,0166 единицы. Результаты показывают, что страны с высоким дефицитом воды должны сделать управление водными ресурсами приоритетом и реализовать политику сохранения воды путем создания инфраструктуры для сокращения дефицита.

English

This study used econometric panel models to examine the influence of water shortage on economic growth in Central Asian countries. To evaluate long-term panel data, we used a pooled regression model, a fixed effect model, and a random effect model on annual data from 1990 to 2023 across five nations. After creating the models, we ran diagnostic tests using several statistical techniques. After analyzing the models listed above, we determined that the Pooled regression model is best suited to our panel data. Based on the indicators of this model, it was discovered that increased water shortage in Central Asian countries had a negative impact on economic growth. Each unit increase in water scarcity causes a 0.0166 unit loss in GDP. The findings suggest that countries experiencing severe water scarcity should prioritize water resource management and establish a water conservation program that includes the construction of infrastructure to alleviate the shortage.

Имя автора Должность Наименование организации
1 Mamasoliyev S.. - Toshkent Davlat iqtisodiyot universiteti
Название ссылки
1 Emran, M. G. I., et al. (2024). Reasons behind the water crisis and its potential health outcomes. arXiv preprint. Retrieved from https://arxiv.org/abs/2403.07019.
2 Falkenmark, M. (1989).The massive water scarcity now threatening Africa: Why isnʼt it being addressed? Ambio, 18(2), 112-118.
3 Hausman, J. A. (1978). Specification tests in econometrics. Econometrica, 46(6), 1251-1271.
4 Joshi, S., Ilievski, F., & Pujara, J. (2024). Knowledge-powered recommendation for an improved diet water footprint. arXiv preprint. Retrieved from https://arxiv.org/abs/2403.17426
5 Junguo Liu. (2024). Timing the first emergence and disappearance of global water scarcity. Nature Communications. Retrieved from https://www.nature.com/articles/s41467-024-51302-z
6 Mengru Wang. (2024). A triple increase in global river basins with water scarcity due to climate change. Nature Communications. Retrieved from https://www.nature.com/articles/ s41467-024-44947-3.
7 Prieto-Curiel, R., & Borja-Vega, C. (2024). The influence of urban morphology on water scarcity. arXiv preprint. Retrieved from https://arxiv.org/abs/2402.06676
8 Tianbo Fu (2022) Measurement and driving factors of grey water footprint efficiency in Yangtze River Basin.
В ожидании