25

Мақолада кўчмас мулк солиғи базаси ва ставкаси билан боғлиқ асосий сиёсий қарорлар, ҳамда, солиқ маъмуриятчилигидаги муҳим функциялар – баҳолаш, ҳисоб китоб қилиш ва ундирув жараёнлари кўриб чиқилган. Шунингдек, анъанавий кўчмас мулк солиғи (бинолар ва ер участкаларининг баҳоланган қиймати учун йиллик тўланадиган солиқ) ва кўчмас мулк битими бўйича транзакция солиқлари (кўчмас мулк эгалигининг ўзгариши билан солиқ ёки давлат божи (герб тўлови) сифатида ундирилади) турларини ислоҳ қилишга эътибор қаратган ҳолда кўчмас мулк солиғи ислоҳотларини муваффақиятли амалга ошириш ҳамда солиқ маъмуриятчилиги бўйича таклиф ва тавсиялар келтирилган. Илмий адабиётларни таҳлил қилиш ҳамда халқаро тажрибага асосланган ҳолда берилган таклифлар асосида Ўзбекистонда кўчмас мулк солиқларини ислоҳ қилишнинг амалий жиҳатлари бўйича батафсил тавсиялар берилган.

  • Количество прочтений 25
  • Дата публикации 17-03-2025
  • Язык статьиO'zbek
  • Страницы340-367
Ўзбек

Мақолада кўчмас мулк солиғи базаси ва ставкаси билан боғлиқ асосий сиёсий қарорлар, ҳамда, солиқ маъмуриятчилигидаги муҳим функциялар – баҳолаш, ҳисоб китоб қилиш ва ундирув жараёнлари кўриб чиқилган. Шунингдек, анъанавий кўчмас мулк солиғи (бинолар ва ер участкаларининг баҳоланган қиймати учун йиллик тўланадиган солиқ) ва кўчмас мулк битими бўйича транзакция солиқлари (кўчмас мулк эгалигининг ўзгариши билан солиқ ёки давлат божи (герб тўлови) сифатида ундирилади) турларини ислоҳ қилишга эътибор қаратган ҳолда кўчмас мулк солиғи ислоҳотларини муваффақиятли амалга ошириш ҳамда солиқ маъмуриятчилиги бўйича таклиф ва тавсиялар келтирилган. Илмий адабиётларни таҳлил қилиш ҳамда халқаро тажрибага асосланган ҳолда берилган таклифлар асосида Ўзбекистонда кўчмас мулк солиқларини ислоҳ қилишнинг амалий жиҳатлари бўйича батафсил тавсиялар берилган.

Русский

В статье рассматриваются основные политические решения, связанные с базой и ставками налога на недвижимость, а также важные функции налогового администрирования – оценка, расчёт и взыскание. Кроме того, уделяется внимание реформированию традиционного налога на недвижимость (ежегодно взимаемого с оценочной стоимости зданий и земельных участков) и налогов на транзакции по сделкам с недвижимостью (взимаемых в форме налога или государственной пошлины (гербовый сбор) при смене собственника). На основе анализа научной литературы и международного опыта приводятся предложения и рекомендации по успешному осуществлению реформы налога на недвижимость, а также совершенствованию налогового администрирования. На базе предложений, сформированных с учётом анализа научных источников и международной практики, даются подробные рекомендации по практическим аспектам реформирования налогообложения недвижимости в Узбекистане.

English

This article examines the key policy decisions related to the tax base and rates of real estate tax, as well as the important tax administration functions–valuation, calculation, and collection. It also focuses on reforming both the traditional annual property tax (levied on the assessed value of buildings and land plots) and transaction taxes (collected as a tax or state fee [stamp duty] upon the transfer of real estate ownership). The article provides proposals and recommendations for successfully implementing real estate tax reforms and improving tax administration. Based on the analysis of scholarly literature and international experience, detailed recommendations are offered on the practical aspects of reforming real estate taxes in Uzbekistan.

Имя автора Должность Наименование организации
1 Tulakov U.T. - Термиз давлат университети
Название ссылки
1 Acosta-Ormaechea, S., S. Sola, and J. Yoo. (2018). «Tax Composition and Growth: A Broad Cross-country Perspective.» German Economic Review 20(4): 70–106.
2 Almy, R.R. (2013). Property Tax Regimes in Europe. The Global Urban Economic Dialogue Series. Nairobi: UN¬Habitat.
3 Bahl, R. (2009). «Property Tax Reform in Developing and Transition Countries.» United States Agency for International Development, Washington, DC.
4 Bird, R.M. (1995). «Decentralizing Infrastructure: For Good or for Ill?» In «Decentralizing Infrastructure: Advantages and Limitations,» Estache, A. (ed.). World Bank Discussion Papers No. 290. World Bank, Washington, DC.
5 Bird, R.M. (1995). «Decentralizing Infrastructure: For Good or for Ill?» In «Decentralizing Infrastructure: Advantages and Limitations,» Estache, A. (ed.). World Bank Discussion Papers No. 290. World Bank, Washington, DC.
6 Bird, R.M., and E. Slack. (2004b). International Handbook of Land and Property Taxation. Massachusetts: Edward Elgar Publishing.
7 Franzsen, R.C.D., and W.J. McCluskey. (2013). «Value-Based Approaches to Property Taxation.» In A Primer on Property Tax: Administration and Policy, McCluskey, W.J., G.C. Cornia, and L. C. Walters (eds.). Oxford: Wiley-Blackwell.
8 Franzsen, R.C.D., and W.J. McCluskey. (2017). Property Tax in Africa: Status, Challenges and Prospects. Cambridge, Massachusetts: Lincoln Institute of Land Policy.
9 Goodfellow, T. (2017). «Central-Local Government Roles and Relationships in Property Taxation.» Summary Brief No. 12, International Centre for Tax and Development at the Institute of Development Studies.
10 Grote, M. and W. McCluskey. (2022). «Romania: Technical Assistance Report on Improving Revenues from the Recurrent Property Tax.» IMF Country Report 22/198. International Monetary Fund, Washington, DC.
11 International Monetary Fund (IMF). (2014). Government Finance Statistics Manual 2014. Washington, DC.
12 International Monetary Fund (IMF). (2018). Fiscal Monitor: Capitalizing on Good Times. Washington, DC, April.
13 Keith, S.H. (1993). Property Tax in Anglophone Africa: A Practical Manual. Washington, DC: World Bank.
14 Kelly, R. (1993). «Property Tax Reform in Indonesia: Applying A Collection-Led Implementation Strategy.» Bulletin of Indonesian Economic Studies 29(1): 85–104.
15 Kelly, R. (2000). «Designing a Property Tax Strategy for Sub-Saharan Africa: An Analytical Framework Applied to Kenya.» Public Budgeting and Finance, 20(4): 36–51.
16 Kelly, R. (2013a). «Making the Property Tax Work.» International Center for Public Policy Working Paper 13-11, Georgia State University, Andrew Young School of Policy Studies.
17 Kelly, R. (2013b). «Property Tax Collection and Enforcement.» In A Primer on Property Tax: Administration and Policy, W. J. McCluskey, G. C. Cornia, and L. C. Walters (eds.). Oxford: Wiley Blackwell.
18 Kelly, R., R. White, and A. Aanchal. (2020). Property Tax Diagnostic Manual. Washington, DC: World Bank.
19 Kich, J.A. (1996). «An Evaluation of Rating System in Kenya: A Case Study of Nairobi City Council.» Department of Land Development, University of Nairobi.
20 Kitchen, H. (1992). Property Taxation in Canada. Toronto: Canadian Tax Foundation.
21 McCluskey, W., R. Franzsen, and R. Bahl (2017). «Policy and Practice.» In Property Tax in Africa: Status, Challenges and Prospects, Franzsen, R. and W. McCluskey (eds.). Cambridge, MA:
22 McCluskey, W.J., R. Bahl, and R.C.D. Franzsen (eds.). (2022). Property Tax in Asia–Policy and Practice.
23 Northam, R. M. (1971). «Vacant Urban Land in the American City.» Land Economics 47(4): 345–355.
24 OECD. (2022). «Housing Taxation in OECD Countries.» OECD Tax Policy Studies. No. 29, OECD Publishing, Paris.
25 OECD. (2023). «Revenue Statistics 2023: Tax Revenue Buoyancy in OECD Countries.» OECD Publishing, Paris.
26 Tulakov, U. (2025). Classification in real estate taxation and cadastral valuation. International scientific e-conference «Human resources and modern professions in the world» – Aachen, Germany, 4, 28-34.
27 Tulakov, U. (2025). Ways to Improve The Methodological Foundations of Mass Appraisal for Real Estate Taxation. Central Asian Journal of Innovations on Tourism Management and Finance, 6(1), 135-145.
28 UN-Habitat. (2011a). Land and Property Tax–A Policy Guide. Nairobi: United Nations.
29 Қарор (2019) Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2019 йил 10 июлдаги «Солиқ маъмуриятчилигини такомиллаштириш бўйича қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”ги 4389-сонли Қарори.
30 Тўлаков, У. (2024). Кўчмас мулкни солиққа тортишда қийматни баҳолаш усуллари. Иқтисодий тараққиёт ва таҳлил, 2(12), 389–399.
31 Фармон (2018) Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2018 йил 29 июндаги «Ўзбекистон Республикасининг солиқ сиёсатини такомиллаштириш концепцияси тўғрисида”ги ПФ-5468-сон Фармони.
32 Фармон (2020) Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2020 йил 3 декбрдаги «Ресурс солиқлари ва мол-мулк солиғини янада такомиллаштириш тўғрисида”ги ПФ 6121 сон Фармони.
В ожидании