Ushbu maqolada O‘zbekiston Respublikasida raqamli moliya xizmatlarining so‘nggi yillarda jadal rivojlanishi va uning mamlakat iqtisodiyotiga ko‘rsatgan ta’siri bank tizimi, fintex kompaniyalari, davlat xizmatlari, elektron to‘lov tizimlari kabi asosiy sohalar misolida tahlil qilingan. Tadqiqot doirasida Markaziy bank va Iqtisodiyot va moliya vazirligining rasmiy hisobotlari, fintex sohasidagi yirik kompaniyalarning ochiq ma’lumotlari hamda ilmiy manbalar asosida statistik ma’lumotlar yig‘ilib, tahlil qilindi. Natijalar shuni ko‘rsatadiki, raqamli moliya infratuzilmasi sezilarli darajada kengayib, 2022-yilda mamlakatda muomaladagi bank kartalari soni 34,2 mln donaga yetdi, naqdsiz to‘lovlar hajmi esa yildan-yilga izchil oshib bormoqda (YaIMning qariyb 58%igateng). Bank tizimi raqamli texnologiyalarni tez fursatda o‘zlashtirib, onlayn-bank va mobil ilovalar orqali mijozlarga keng ko‘lamli xizmatlar ko‘rsatmoqda. Fintex kompaniyalari (masalan, CLICK, Payme va boshqalar) millionlab foydalanuvchilar bazasiga ega bo‘lib, iqtisodiyotga innovatsion yechimlar va to‘lov qulayliklari olib kirmoqda. Davlat sektorida “Raqamli O‘zbekiston –2030” strategiyasi doirasida barcha majburiy to‘lovlar va yig‘imlarni onlayn amalga oshirish joriy etildi, bu esa byudjet tushumlarini oshirish hamda soyaning qisqarishiga xizmat qilmoqda. Mazkur o‘zgarishlar natijasida kichik biznes subyektlari soni va daromadlari oshgani, moliyaviy inklyuziya kengaygani, iqtisodiyotda samaradorlik ortgani kuzatilmoqda. Xulosa o‘rnida raqamli moliyaxizmatlarining rivojlanishi O‘zbekiston iqtisodiyoti uchun ijobiy natijalar berayotgani, biroq yanada kengroq foydalanish uchun infratuzilma, xavfsizlik va moliyaviy savodxonlikni oshirish bo‘yicha chora-tadbirlar zarurligi ta’kidlanadi.
Ushbu maqolada O‘zbekiston Respublikasida raqamli moliya xizmatlarining so‘nggi yillarda jadal rivojlanishi va uning mamlakat iqtisodiyotiga ko‘rsatgan ta’siri bank tizimi, fintex kompaniyalari, davlat xizmatlari, elektron to‘lov tizimlari kabi asosiy sohalar misolida tahlil qilingan. Tadqiqot doirasida Markaziy bank va Iqtisodiyot va moliya vazirligining rasmiy hisobotlari, fintex sohasidagi yirik kompaniyalarning ochiq ma’lumotlari hamda ilmiy manbalar asosida statistik ma’lumotlar yig‘ilib, tahlil qilindi. Natijalar shuni ko‘rsatadiki, raqamli moliya infratuzilmasi sezilarli darajada kengayib, 2022-yilda mamlakatda muomaladagi bank kartalari soni 34,2 mln donaga yetdi, naqdsiz to‘lovlar hajmi esa yildan-yilga izchil oshib bormoqda (YaIMning qariyb 58%igateng). Bank tizimi raqamli texnologiyalarni tez fursatda o‘zlashtirib, onlayn-bank va mobil ilovalar orqali mijozlarga keng ko‘lamli xizmatlar ko‘rsatmoqda. Fintex kompaniyalari (masalan, CLICK, Payme va boshqalar) millionlab foydalanuvchilar bazasiga ega bo‘lib, iqtisodiyotga innovatsion yechimlar va to‘lov qulayliklari olib kirmoqda. Davlat sektorida “Raqamli O‘zbekiston –2030” strategiyasi doirasida barcha majburiy to‘lovlar va yig‘imlarni onlayn amalga oshirish joriy etildi, bu esa byudjet tushumlarini oshirish hamda soyaning qisqarishiga xizmat qilmoqda. Mazkur o‘zgarishlar natijasida kichik biznes subyektlari soni va daromadlari oshgani, moliyaviy inklyuziya kengaygani, iqtisodiyotda samaradorlik ortgani kuzatilmoqda. Xulosa o‘rnida raqamli moliyaxizmatlarining rivojlanishi O‘zbekiston iqtisodiyoti uchun ijobiy natijalar berayotgani, biroq yanada kengroq foydalanish uchun infratuzilma, xavfsizlik va moliyaviy savodxonlikni oshirish bo‘yicha chora-tadbirlar zarurligi ta’kidlanadi.
| № | Имя автора | Должность | Наименование организации |
|---|---|---|---|
| 1 | Samadov O.A. | tinglovchi | Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagiBiznes vatadbirkorlik oliy maktabi |
| № | Название ссылки |
|---|---|
| 1 | 1.O‘zbekiston Respublikasining Qonuni, 01.11.2019 yildagi O‘RQ-578-son “To‘lovlar va to‘lov tizimlari to‘g‘risida”2.O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining Farmoni, 05.10.2020 yildagi PF-6079-son “Raqamli O‘zbekiston —2030” strategiyasini tasdiqlash va uni samarali amalga oshirish chora-tadbirlari to‘g‘risida.3.Babasyan, D., Melecky, M., & Podchoeva, N. (2024, March 16). From livestock to lifelong savings: Improving financial inclusion in Uzbekistan.4.Boboev, S. (2024). O‘zbekistonda fintex: Markaziy Osiyoda o‘sib borayotgan bozor misolida moliya oqimlari.5.www.lex.uz -Oʻzbekiston qonun hujjatlari maʼlumotlari milliy bazasi.6.www.cbu.uz-O‘zbekiston Respublikasi Markaziy bank rasmiy sayti.7.www.imv.uz-O‘zbekiston Respublikasi Iqtisodiyot va molia vazirligi rasmiy sayti. |