11

Ushbu maqolada O‘zbekiston tijorat banklarining foyda samaradorligi Stoxastik Chegara Tahlili (SFA) usuli asosida baholanadi. Tahlil 1999-2023 yillar oralig‘ida O‘zbekistonda faoliyat yuritgan tijorat banklari ma’lumotlariga asoslangan. Tadqiqot natijalari tijorat banklarining foyda samaradorligi yillar davomida ortib borganini, lekin global moliyaviy inqiroz va pandemiya davrida pasayganini ko‘rsatdi. Mulkchilik shakliga qarab, davlat banklari o‘rtacha eng yuqori foyda samaradorligiga ega bo‘lgan, xorijiy banklar esa yuqori tebranuvchanlikka ega bo‘lishiga qaramay, ba’zi yillarda eng yuqori natijalarga erishgan. Xususiy banklar va aksiyadorlik tijorat banklarining foyda samaradorligi o‘zgaruvchan bo‘lib, bozor sharoitlariga bog‘liq holda keskin tebrangan.

  • Количество прочтений 11
  • Дата публикации 28-03-2025
  • Язык статьиO'zbek
  • Страницы224-231
Ўзбек

Ushbu maqolada O‘zbekiston tijorat banklarining foyda samaradorligi Stoxastik Chegara Tahlili (SFA) usuli asosida baholanadi. Tahlil 1999-2023 yillar oralig‘ida O‘zbekistonda faoliyat yuritgan tijorat banklari ma’lumotlariga asoslangan. Tadqiqot natijalari tijorat banklarining foyda samaradorligi yillar davomida ortib borganini, lekin global moliyaviy inqiroz va pandemiya davrida pasayganini ko‘rsatdi. Mulkchilik shakliga qarab, davlat banklari o‘rtacha eng yuqori foyda samaradorligiga ega bo‘lgan, xorijiy banklar esa yuqori tebranuvchanlikka ega bo‘lishiga qaramay, ba’zi yillarda eng yuqori natijalarga erishgan. Xususiy banklar va aksiyadorlik tijorat banklarining foyda samaradorligi o‘zgaruvchan bo‘lib, bozor sharoitlariga bog‘liq holda keskin tebrangan.

Русский

В данной статье оценивается прибыльная эффективность коммерческих банков Узбекистана на основе метода стохастического граничного анализа (SFA). Анализ основан на данных коммерческих банков, действовавших в Узбекистане в период с 1999 по 2023 годы. Результаты исследования показывают, что прибыльная эффективность коммерческих банков увеличивалась с течением времени, но снижалась во время глобального финансового кризиса и пандемии. В зависимости от формы собственности государственные банки имели самую высокую среднюю прибыльную эффективность, тогда как иностранные банки, несмотря на высокую волатильность, в некоторые годы достигали наилучших результатов. Прибыльная эффективность частных банков и акционерных коммерческих банков была изменчивой и значительно колебалась в зависимости от рыночных условий.

English

This article evaluates the profit efficiency of commercial banks in Uzbekistan using the Stochastic Frontier Analysis (SFA) method. The analysis is based on data from commercial banks operating in Uzbekistan between 1999 and 2023. The research findings indicate that the profit efficiency of commercial banks has increased over time but declined during the global financial crisis and the pandemic. In terms of ownership structure, state-owned banks had the highest average profit efficiency, while foreign banks, despite high volatility, achieved the best results in some years. The profit efficiency of private and joint-stock commercial banks was variable and fluctuated significantly depending on market conditions.

Имя автора Должность Наименование организации
1 Xannayev S.. - Toshkent xalqaro universiteti
Название ссылки
1 Belousova, V., Karminsky, A., & Kozyr, I. (2018). Bank Ownership and Profit Efficiency of Russian Banks. SSRN Electronic Journal. https://doi.org/10.2139/SSRN.3128149.
2 Gaganis, C., & Pasiouras, F. (2013). Financial supervision regimes and bank efficiency: International Journal of Banking & Finance, 37(12), 5463–5475. https://doi.org/10.1016/J.JBANKFIN.2013.04.026.
3 Gaganis, C., et al., C. (2021). Macroprudential regulations and bank profit efficiency: international evidence. Journal of Regulatory https://doi.org/10.1007/S11149-021-09424-5/TABLES/7.
4 Gržeta, I., Žiković, S., & Tomas Žiković, I. (2023). Size matters: analyzing bank profitability and efficiency under the Basel III framework. Financial Innovation, 9(1), 1–28. https://doi.org/10.1186/S40854-022-00412-Y/TABLES/8.
5 Luo, Y., Tanna, S., & De Vita, G. (2016). Financial openness, risk and bank efficiency: Cross country evidence. Journal of Financial Stability, 24, 132–148. https://doi.org/10.1016/J JFS.2016.05.003
6 Pasiouras, F., Tanna, S., & Zopounidis, C. (2009). The impact of banking regulations on banks’ cost and profit efficiency: Cross-country evidence. International Review of Financial Analysis. https://doi.org/10.1016/j.irfa.2009.07.003.
7 Shen, B., et al. (2023). Bank Profitability Analysis in China: Stochastic Frontier Approach. Journal of Risk and Financial Management 2023, Vol. 16, Page 243, 16(4), 243. https://doi.org/10.3390/JRFM16040243.
8 Siameti, P., Chronopoulos, D. K., & Dotsis, G. (2025). Negative rates and bank profit and cost efficiency: evidence for Eurozone. The European Journal of Finance, 31(1), 14–30. https://doi.org/10.1080/1351847X.2024.2366367
9 Székely, B. (2018). Bank efficiency differences across Central and Eastern Europe. https://www.econstor.eu/handle/10419/189895
10 U-Din, S., & Tripe, D. (2022). Banking market structure and efficiency: an assessment of the USA and Canada. Journal of Economic Studies, 49(6), 1076–1091. https://doi.org/10.1108/JES 03-2021-0157/FULL/PDF
11 Ханнаев, Ш. (2019a). Анализ эффективности банков с разными формами собственности. Экономика и Инновационные Технологии, 1, 194–208.
12 Ханнаев, Ш. (2019b). Турли мулкчилик шаклидаги банклар фаолияти самарадорлиги таҳлили. Ва Инновацион Технологиялар, http://iqtisodiyot.tsue.uz/sites/default/files/maqolalar/22_Khannayev.pdf
13 Ханнаев, Ш. (2020). Тижорат банклари фаолиятини харажатлар бўйича самарадорлигини баҳолаш: ўзгарувчан кўлам қайтими асосида маълумотларнинг қобиқ таҳлили усули. Иқтисодиётда Инновациялар, https://doi.org/http://dx.doi.org/10.26739/2181-9491-2020-2-12.
В ожидании