Ushbu maqolada yer osti konlarida ventilyatsiya tizimining nazariy asoslari tahlil qilingan. Havo sarfi Q ning qarshilik R va havo zichligi ρ ga bog‘liqligi turli mualliflar tomonidan ishlab chiqilgan matematik modellarga tayangan holda ko‘rib chiqildi. I.I. Medvedev, D.I. Alimenko hamda N.N. Mohirev tomonidan taklif etilgan tenglamalar asosida havo oqimining impuls va energiya saqlanish qonunlari doirasida baholanishi yoritilgan. Tadqiqot natijalariga ko‘ra, qarshilik ortishi bilan havo sarfi kamayishi, zichlik ortishi esa havo sarfini oshirishi aniqlandi. Shuningdek, oqimlarning aralashuvi, devor bilan ishqalanish va energiya yo‘qotishlari shamollatish samaradorligiga bevosita ta’sir etishi qayd etildi.
Ushbu maqolada yer osti konlarida ventilyatsiya tizimining nazariy asoslari tahlil qilingan. Havo sarfi Q ning qarshilik R va havo zichligi ρ ga bog‘liqligi turli mualliflar tomonidan ishlab chiqilgan matematik modellarga tayangan holda ko‘rib chiqildi. I.I. Medvedev, D.I. Alimenko hamda N.N. Mohirev tomonidan taklif etilgan tenglamalar asosida havo oqimining impuls va energiya saqlanish qonunlari doirasida baholanishi yoritilgan. Tadqiqot natijalariga ko‘ra, qarshilik ortishi bilan havo sarfi kamayishi, zichlik ortishi esa havo sarfini oshirishi aniqlandi. Shuningdek, oqimlarning aralashuvi, devor bilan ishqalanish va energiya yo‘qotishlari shamollatish samaradorligiga bevosita ta’sir etishi qayd etildi.
В статье рассматриваются теоретические основы функционирования вентиляционных систем в подземных горных выработках. На основе математических моделей, предложенных И.И. Медведевым, Д.И. Алимёнко и Н.Н. Мохиревым, проведён анализ зависимости расхода воздуха QQQ от сопротивления RRR и плотности воздуха ρρρ. Показано, что с ростом сопротивления расход воздуха уменьшается, тогда как увеличение плотности приводит к росту расхода. Установлено, что процессы смешивания потоков, трение о стенки выработок и энергетические потери оказывают существенное влияние на эффективность вентиляции.
The article examines the theoretical foundations of ventilation system operation in underground mine workings. Based on mathematical models proposed by I.I. Medvedev, D.I. Alimenko, and N.N. Mohirev, an analysis of the dependence of air flow rate Q on resistance R and air density ρ has been carried out. It has been shown that as resistance increases, the air flow decreases, while an increase in density leads to a higher flow rate. It has also been established that flow mixing, wall friction, and energy losses have a significant impact on ventilation efficiency.
| № | Имя автора | Должность | Наименование организации |
|---|---|---|---|
| 1 | Nurxonov X.A. | “Geologiya va konchilik ishi” kafedrasi dotsenti | Qarshi davlat texika universiteti |
| 2 | Ravshanov A.A. | Janubiy kon boshqarmasi O‘quv-kurs kombinati ishlab chiqarish ta’limi ustasi | “NKMK” AJ |
| 3 | Nizomov T.N. | bosh muhandisi | “NKMK” AJ Janubiy kon boshqarmasi |
| 4 | Eshtilavov S.A. | Janubiy kon boshqarmasi Zarmitan koni shamollatish uchastkasi boshlig‘i | “NKMK” AJ |
| № | Название ссылки |
|---|---|
| 1 | 1. Медведев, И. И. (1970). Проветривание калийных рудников. Москва: Недра. 208 с. |
| 2 | 2. Гуменюк, Т. Е. (1958). Исследование проветривания подземными участковыми вентиляторами без перемычки. Труды Карагандинского горного института, (3). |
| 3 | 3. Алыменко, Д. Н. (1999). Работа вентиляционной установки комбинированного типа в рудничной вентиляционной сети (Диссертация кандидата технических наук). 159 с. |
| 4 | 4. Идельчик, И. Е. (1948). Потери в потоке с неравномерным распределением скоростей. Труды института им. Н. Е. Жуковского, (62). |
| 5 | 5. Казаков, Б. П., & Шалимов, А. В. (2002). Оптимизация подготовительных работ при проведении воздушно-депрессионной съёмки рудника. Горное эхо. Вестник горного института, (3), 35–37. |
| 6 | 6. Ravshanov, A.A., Bo‘riyev, F.M., & Bobomurodov, A.Y. (n.d.). Yer osti shamollatish qurilmalarini tanlash va samaradorligini oshirish. In “Respublika janubida geologiya, kon-metallurgiya va neft-gaz sohalarining istiqbollari” mavzusidagi xalqaro ilmiy va ilmiy-texnik anjumani materiallari to‘plami (pp. 135–137). |