422

Ҳозирги кунда тилшуносликдатилни функционал-услубий аспектда ўрганиш жадал ривожланиб бораётган йўналишлардан саналиб, тил бирликларининг турли функционал услублар сатҳида қўлланишини тадқиқ этишга алоҳида аҳамият қаратилмоқда. Бутун дунё ижтимоий-сиёсий вазиятининг ўзгариб бориши натижасида матбуот воситаларининг аҳамияти ошиб боргани сари, уни чуқур ўрганиш талаби ҳам ошмоқда. Публицистик матнлар, хусусан, газета матнини лингвистик таҳлил қилишга функционал ёндашувда тил бирликларининг семантикаси ва шакли, уларнинг матн ҳосил қилишдаги вазифасидан келиб чиқиб ўрганилади. Ушбу функцияни бажаришда тил бирлигининг семантикаси ва шакли уни газета матнини вужудга келтирувчи воситага айланади. Эроншуносликда ҳам сўз туркумлари ва уларнинг маъновий гуруҳларини функционал услублар доирасида қўлланиши таҳлили алоҳида аҳамият касб этса-да, бу борада махсус тадқиқотларни амалга ошириш долзарб ҳисобланади. Форс тили газетапублицистик услубини тадқиқ этиш замонавий эроншуносликнинг муҳим йўналишларидан саналади. Форс тили газета матнларида феълнинг барча семантик гуруҳлари қўлланилади. Лекин, мазкур мақолада нутқ феълларининг газета матнларида қўлланишида ўзига хос хусусиятлари таҳлил қилинди. Бинобарин, нутқ феъллари барча тилларда бўлгани каби форс тилида ҳам ахборот етказишда фаол қўлланувчи воситалардан бири саналади.

  • Read count421
  • Date of publication30-09-2019
  • Main LanguageO'zbek
  • Pages11
Ўзбек

Ҳозирги кунда тилшуносликдатилни функционал-услубий аспектда ўрганиш жадал ривожланиб бораётган йўналишлардан саналиб, тил бирликларининг турли функционал услублар сатҳида қўлланишини тадқиқ этишга алоҳида аҳамият қаратилмоқда. Бутун дунё ижтимоий-сиёсий вазиятининг ўзгариб бориши натижасида матбуот воситаларининг аҳамияти ошиб боргани сари, уни чуқур ўрганиш талаби ҳам ошмоқда. Публицистик матнлар, хусусан, газета матнини лингвистик таҳлил қилишга функционал ёндашувда тил бирликларининг семантикаси ва шакли, уларнинг матн ҳосил қилишдаги вазифасидан келиб чиқиб ўрганилади. Ушбу функцияни бажаришда тил бирлигининг семантикаси ва шакли уни газета матнини вужудга келтирувчи воситага айланади. Эроншуносликда ҳам сўз туркумлари ва уларнинг маъновий гуруҳларини функционал услублар доирасида қўлланиши таҳлили алоҳида аҳамият касб этса-да, бу борада махсус тадқиқотларни амалга ошириш долзарб ҳисобланади. Форс тили газетапублицистик услубини тадқиқ этиш замонавий эроншуносликнинг муҳим йўналишларидан саналади. Форс тили газета матнларида феълнинг барча семантик гуруҳлари қўлланилади. Лекин, мазкур мақолада нутқ феълларининг газета матнларида қўлланишида ўзига хос хусусиятлари таҳлил қилинди. Бинобарин, нутқ феъллари барча тилларда бўлгани каби форс тилида ҳам ахборот етказишда фаол қўлланувчи воситалардан бири саналади.

Русский

В настоящее время одним из активно развивающим направлением в лингвистике является изучение языка в функционально-стилистическом аспекте. Особое внимание уделяется исследованию использования языковых единиц в различных функциональных стилях. Публицистические тексты изучаются согласно функциональному подходу к лингвистическому анализу газетных текстов, исследуются, исходя из семантики и формы языковых единиц, их функции в формировании текста. В реализации этой функции семантика и форма языковой единицы превращаются в средство, порождающие газетный текст. Несмотря на то, что и в иранистике особую важность обретает анализ применения частей речи и их семантических групп в рамках функциональных стилей, но тем не менее отсутствуют исследования на данную тему. Исследование газетно-публицистического стиля персидского языка является важнейшим направлением современной иранистики. В персидских газетных текстах используются все семантические группы глаголов. Однако, в этой сатье анализируются своеобразные особенности глаголов речи в газетных текстах. Следовательно, глаголы речи, существующие во всех языках, и в персидском языке являются одним из активных средств, выполняющих функцию передачи информации.

English

Language is one of the most complex phenomenon of human society. Certain language means and styles, which we constantly use in communication, form a system. Due to the continuous development of the language, change the objectives and tasks of the various functional styles, stylistic unimaginable separation of speech as an inalterable dogma. Therefore, in theory there are no universally accepted criteria for style stylistic differentiation. However, the division into functional speech styles represented not only legitimate but also necessary if it is made in view of the dynamics of the processes occurring in the natural language and society. The subject of the research is the newspaper-publicistic style of speech. Newspaper-journalistic style has specific features and the main task of the materials of this style is to report certain information to certain positions; thereby achieving the desired effect on the reader or listener. The content of the newspaper and informational messages is different in that here we are talking about events that are available for a broad understanding of the layers of nonspecialists, directly or indirectly related to their lives and interests. Persian newspaper texts use all semantic groups of verb. However, this article analyzes the peculiarities of speech verbs in newspaper texts. Therefore, verbs of speech that exist in all languages and in the Persian language are one of the active means that perform the function of transmitting information. The verb can be a base of the newspaper texts. In Persian, the verb is expressed in terms of behavior, time, virtue, and personality, or by actions. The grammar categories are typically reflected in the newspaper texts.

Author name position Name of organisation
1 Ahmedova D.R. Филология фанлари доктори Эрон-афғон филологияси кафедраси доцент в.б. Тошкент Давлат шарқшунослик институти
Name of reference
1 KostomarovaV.G. Lingvisticheskiy status massovoy kommunikatsii I problema gazetnogo yazika (Linguistic status of mass communication and the problem of "newspaper language), Psycholinguistic problems of mass communication, Мoscow: Science,1974, рр. 48–57.
2 Krongauz М.А.SemanticsМoscow: Science, 2001, 399 р.
3 Kubryakova E.S.Yazyk i znanie: Na puti polucheniya znanii o yazyke: Chasti rechi s kognitivnoi tochki zreniya (Language and knowledge: On the way to gaining knowledge of language: Parts of speech from a cognitive perspective.), Мoscow:LanguagesofSlavicculture, 2004, 560 р.
4 UfimsevaА.А.Tipy slovesnykh znakov (Types of verbal signs), Мoscow: Science, 1974, 205 р.
5 Ruzname-ye siyasat-e ruz. Ordibehešt 1394. Šomare-ye 3894.
6 Ruzname-ye etela’at. Bahman 1394. Šomare-ye 24379.
7 Ruzname-ye jomhuri-ye eslami. Farvardin 1394. Šomare-ye 10301.
Waiting