252

Шўролар ҳукмронлиги даврида давлат, сиёсий тузум ижтимоий фикрни бошқаришда ҳамда унга таъсир этишда босма нашрлардан самарали фойдаланилган. Мазкур мақолада мамлакатимизда октябрь инқилобидан токи мустақилликкача давр мобайнида Ўзбекистонда чоп этилган ҳарбий газеталар ҳамда журналлар тадқиқ этилиб, улар таҳлили мисолида қандай мафкуравий буюртма бажарилганлиги ўрганилди. Ўз навбатида ҳарбий нашрлар орқали маҳаллий аҳоли онгига асосан нимани, қандай ғояларни сингдиришга уринилганлиги ва қизил аскарлар учун қандай мақсадлар кўзлангани масаласига ҳам ойдинлик киритилди. Тадқиқот давомида ўрганилган даврдаги ҳарбий нашрлар бошқа даврий матбуот сингари мустабид тузум кўзлаган сиёсий, иқтисодий ва мафкуравий мақсадларга хизмат қилиши, авторитар матбуотга хос жиҳатлари билан характерланиши бўйича муҳим хулосаларга келинди.

  • Read count251
  • Date of publication23-06-2021
  • Main LanguageO'zbek
  • Pages16
Ўзбек

Шўролар ҳукмронлиги даврида давлат, сиёсий тузум ижтимоий фикрни бошқаришда ҳамда унга таъсир этишда босма нашрлардан самарали фойдаланилган. Мазкур мақолада мамлакатимизда октябрь инқилобидан токи мустақилликкача давр мобайнида Ўзбекистонда чоп этилган ҳарбий газеталар ҳамда журналлар тадқиқ этилиб, улар таҳлили мисолида қандай мафкуравий буюртма бажарилганлиги ўрганилди. Ўз навбатида ҳарбий нашрлар орқали маҳаллий аҳоли онгига асосан нимани, қандай ғояларни сингдиришга уринилганлиги ва қизил аскарлар учун қандай мақсадлар кўзлангани масаласига ҳам ойдинлик киритилди. Тадқиқот давомида ўрганилган даврдаги ҳарбий нашрлар бошқа даврий матбуот сингари мустабид тузум кўзлаган сиёсий, иқтисодий ва мафкуравий мақсадларга хизмат қилиши, авторитар матбуотга хос жиҳатлари билан характерланиши бўйича муҳим хулосаларга келинди.

Русский

В советский период государство и политическая система плодотворно использовали печатные СМИ для управления общественным мнением. В этой статье исследованы военные газеты и журналы, которые печатались в период с октябрьской революции до дней независимости республики Узбекистан. При изучении и анализе этих печатных изданий рассмотрен вопрос о выполнении идеологических заказов советского режима. Кроме того, внесли ясность в то, какие цели были поставлены перед красными воинами и то, какое воздействие оказывали военные издания на сознание местного населения. В процессе исследования пришли к выводу, что эти военные издания, как другие печатные СМИ стремились к политической, экономической и идеологической цели деспотического строя и показана характерная особенность авторитарной прессы.

English

During Soviet times, the government and the political system effectively used print media to guide and influence public opinion. The article examines military newspapers and magazines published in Uzbekistan from the October Revolution to independence, and also analyze the ideological orders that were achieved as a result of their analysis. In this sense, turning to history, the content of military publications published in Uzbekistan during the Soviet era was studied, their gradual development was analyzed. The works of scholars who have conducted research on the history of journalism and the historical materials studied by the author were compared. In turn, it was clarified through the military publications what they were trying to instill in the minds of the locals and what their purpose was for the Red soldiers. The study concludes that these military publications, like other periodicals, serve the political, economic and ideological goals persued by a totalitarian system and are characterized by authoritarian media.

Name of reference
1 Абдуазизова Н. Тошкент матбуоти. — Т.: Академия, 2010. — 186 б
2 Дўстқораев Б. Ўзбекистон журналистикаси тарихи. — Т.: Ғ. Ғулом номидаги нашриёт-матбаа ижодий уйи, 2009. — 380 б.
3 Хамаев Н. Ўзбекистонда Совет ҳокимиятига қарши қуролли ҳаракат ва ҳарбий матбуот // Ўтмишга назар журнали. — 2019. — № 10-сон. — Б. 69–77. — URL: https://tadqiqot.uz/wp-content/uploads/2019/09/tarix-2019-10/69- 78.pdf
4 Шорников В. П. Военная печать как источник изучения истории гражданской войны в Туркестане// Историография, источниковедение истории Компартии Туркестана. Материалы научно-теоретического симпозиума, состоявшегося 28–29 января 1988 г. в г.Ташкенте. Ташкент, 1989. 271–279. — URL: https://sklyarevskiy.livejournal.com/1778011.html
5 “Красная звезда” газетаси, 1922, 1923 йиллар, Тошкент.
6 “Фрунзевец” газетаси, 1991 йил, Тошкент.
7 А. Навоий номидаги Ўзбекистон миллий кутубхонаси нодир нашрлар ва қўлланмалар бўлими, пя 4891, 20412, ГБ УзССР, 1971.
8 А. Навоий номидаги Ўзбекистон миллий кутубхонаси нодир нашрлар ва қўлланмалар бўлими, Г-16 (сб).
9 А. Навоий номидаги Ўзбекистон миллий кутубхонаси нодир нашрлар ва қўлланмалар бўлими, Г-40.
10 https://books.google.co.uz/books
11 https://www.rulit.me/books/sobranie-sochinenij-t-1-povesti-i-rasskazy-read-389198-254.html
Waiting