370

Мақолада ўзбек халқ мақолларини француз тилига таржима қилиш усуллари борасида фикр юритилган. Ўзбек халқ мақолларини француз тилига таржима қилишда асосан, улардаги асосий мазмун ва моҳият ўз софлигини йўқотмаслиги лозимлигига алоҳида аҳамият берилган. Унда миллийликни ифодаловчи ўзбек халқ мақолларининг ғоявий мазмун нуқтаи назаридан хилма-хил мавзуларни ифодалаши ва бундай мавзулар замирида мақоллар ўзига хос турли хил миллий лексикага эга эканлиги эътиборга олинган. Бинобарин, ҳар бир миллат мақолларига хос миллий лексика уларнинг бутун маъно ва мазмунини очиб беришга ёрдам беради. Шунингдек, мақолларга хос тугалланган фикр ифодасини тасвирлаш ҳам таржима жараёнида муҳимлиги таъкидланган.
Бундан ташқари, ўзбек халқ мақолларининг аксариятини сўзма-сўз таржима қилиб бўлмаслиги, муқобили мавжуд бўлмаган сўзлар ўрнига эса маънодош бўлган лексик бирликлардан фойдаланиш усули ҳам таҳлил қилинган. Шу билан бирга, уларни таржима қилишда ҳар бир мамлакатнинг миллий урф-одатлари, маънавият ва маданияти, турмуш тарзидан келиб чиққан ҳолда ёндашиш лозимлиги муҳокама қилинган.

  • Read count370
  • Date of publication20-07-2020
  • Main LanguageO'zbek
  • Pages14
Ўзбек

Мақолада ўзбек халқ мақолларини француз тилига таржима қилиш усуллари борасида фикр юритилган. Ўзбек халқ мақолларини француз тилига таржима қилишда асосан, улардаги асосий мазмун ва моҳият ўз софлигини йўқотмаслиги лозимлигига алоҳида аҳамият берилган. Унда миллийликни ифодаловчи ўзбек халқ мақолларининг ғоявий мазмун нуқтаи назаридан хилма-хил мавзуларни ифодалаши ва бундай мавзулар замирида мақоллар ўзига хос турли хил миллий лексикага эга эканлиги эътиборга олинган. Бинобарин, ҳар бир миллат мақолларига хос миллий лексика уларнинг бутун маъно ва мазмунини очиб беришга ёрдам беради. Шунингдек, мақолларга хос тугалланган фикр ифодасини тасвирлаш ҳам таржима жараёнида муҳимлиги таъкидланган.
Бундан ташқари, ўзбек халқ мақолларининг аксариятини сўзма-сўз таржима қилиб бўлмаслиги, муқобили мавжуд бўлмаган сўзлар ўрнига эса маънодош бўлган лексик бирликлардан фойдаланиш усули ҳам таҳлил қилинган. Шу билан бирга, уларни таржима қилишда ҳар бир мамлакатнинг миллий урф-одатлари, маънавият ва маданияти, турмуш тарзидан келиб чиққан ҳолда ёндашиш лозимлиги муҳокама қилинган.

Русский

В статье рассматриваются способы перевода узбекских народных пословиц на французский язык. При переводе узбекских народных пословиц на французский язык особое внимание уделяется необходимости сохранения их своеобразия, основного содержания и сущности. При этом обращается внимание на то, что узбекские народные пословицы, отражающие национальный характер, с точки зрения идейного содержания затрагивают различные темы и содержат своеобразную этноспецифичную лексику. Следовательно, этноспецифичная лексика, присущая пословицам каждого народа, способствует полноценной передаче смысла и содержания пословиц. Вместе с тем подчеркивается важность передачи целостной мысли, присущей пословице, в процессе перевода. Кроме того, осуществляется анализ метода использования близких по значению лексических единиц при отсуствии полноценных аналогов и невозможности дословного перевода большинства узбекских народных пословиц. Вместе с этим обсуждается необходимость особого подхода к переводу пословиц с учетом национальных традиций, духовности и культуры, а также образа жизни народа.

English

The article gives ideas on some ways of translating Uzbek folk proverbs into French. It has been paid special attention especially to the translation of Uzbek folk proverbs into French that they should preserve transparency of their full meaning and content. From this point of view, Uzbek proverbs expressing national value from the point of their expression, they have different themes and the usage of different national lexis.
Consequently, national lexis, specific to each nations’ proverbs, help to reveal their complete thought and content. Likewise, it has been emphasized that description of full idea specific to the proverbs is also important.
In addition, the method of using lexical units that have meaning instead of words that do not have an alternative in which most Uzbek folk proverbs cannot be translated verbatim, has also been analyzed.
It has also been discussed that in translation the approach should be based on the national traditions, spirituality and culture, way of life of each country.

Author name position Name of organisation
1 Suvonova G.N. Доцент, филология фанлари номзоди Самарқанд давлат чет тиллар институти
Name of reference
1 ErgashevМ., Niyozov I. Proverbes et Dictons d’o Uzbekistan. —Paris: EDITIONS GEORAMA, 2006. —96 p.
2 Виноградов В.В. Основные понятия русской фразеологии как лингвистической дисциплины. Избранные труды. Лексикология илексикография.—М., 1977.—312 c.
3 Кунин А.В. Курс фразеологии соврменного английского языка. —Москва: Высшая Школа, 1986. —336 с.
4 Маматов А.Э. Ўзбек тили фразеологияси шаккланиши масалалари. 10.02.02. Миллий тиллар (ўзбек тили). Фил. фан. док. дисс. автореферати.—Т., 1999. —56 б.
5 Мирзаев И. Проблемы передачи слов, обозначающих реалии французской жизни на узбекский язык. Авторефератдиссертациина соискание уч.степени кандидата филологических наук(10.02.05)—Ленинград, 1975. —22 с.
6 Носиров А. Француз, ўзбек ва рус тилларидаги провербиал фразеологизмларнинг семантик-стилистик ва миллий-маданий хусусиятлари. 10.00.06. Қиёсий адабиётшунослик, чоғиштирма тилшунослик ва таржима-шунослик. Фил.фан.док. диссертацияси автореферати. —Тошкент, 2016. —96 б.
7 ПермяковГ.Л. ПословицыипоговоркинародовВостока. —Москва: Лабиринт, 2001. —647 с.
8 РўзиқуловаМ. Ўзбектилидаидиомалар. Номзодликдиссертацияси. —Самарқанд, 1966. –18б.
9 Саломов Ғ.Таржима назарияси асослари. —Тошкент: Ўқитувчи, 1983. 118 б.
10 Сафаров Ш. Когнитив тилшунослик. —Жиззах : Сангзор, 2006. —91 б.
11 Ўзбек Совет Энциклопедияси. Ўн тўрт томлик. XIIтом. —Тошкент, 1979. —170б.
12 Ўзбек тилининг изоҳли луғати. —Тошкент: Ўзбекистон миллий энциклопедияси. www.ziyouz.comкутубхонаси
13 Ўзбек халқ мақоллари. —Тошкент: Адабиёт ва санъат нашриёти, 1989. —512 б.
14 Ўзбекистон миллий энциклопедияси. —Тошкент: Ўзбекистон миллий энциклопедияси.www.ziyouz.comкутубхонаси.
15 Устин Г.Ф. Этноколлективное бессознательное как детерминанта социально-политического развития. // ВестникВоронежского Государственного Университета. Серия: Лингвистика и межкультурная коммуникация, 2007. —С. 76–79.
16 Холбеков М. Узбекско-французские литературные взаимосвязи: в аспекте перевода, критики и восприятия. Диссертация доктора филологических наук. —Самарканд, 1991. —423с.
17 Шомақсудов Ш., Шарахмедов Ш. Маънолар маҳзани. —Тошкент: Ўзбекистон миллий энциклопедияси, 2001. —477 б.
Waiting