Ehl-i Sünnet kelâmının iki önemli mezhebinden biri olan Mâturîdîliğin imamı büyük âlim Ebû Mansur Muhammed
b. Muhammed es-Semerkandî el-Mâturîdîdir. Özellikle Kelam, Tefsir, Fıkıh ve Usûl ilimlerinde yeri tartışılmaz
birisidir. Mâturîdî’nin haber/hadis anlayışının belirlenmesi eskide olduğu gibi günümüz haber/hadis anlayışı için de
önem arz etmektedir. Makalede Mâturîdî’nin hadis ilmindeki yeri, günümüz açısından taşıdığı önem, mevcut Hadis
ilmi anlayışına katkısı ve genel anlayıştan ayrılan özgün yönleri belirlenerek ve rivâyet metodundaki ilkeleri ortaya
konulmaya çalışılmıştır. Mâturîdî, Kur’ân’dan sonra dinin ikinci kaynağı kabul edilen haberin yeri ve konumunu bilgi
sistemi içerisinde ele almıştır. Mâturîdî’nin bilgi sisteminde haber, kaynağı bakımından ikiye ayrılmaktadır. Birincisinin
kaynağı bizzat Allah’ın kendisidir. Bu haber, Allah’tan Peygamber’e gelirken vahiy, Peygamber’den bize intikal ederken
de haber-i resûl olmaktadır. Haberi Resûlü de mütevâtir haber ve âhâd haber olarak iki kısma ayırmaktadır.
Ehl-i Sünnet kelâmının iki önemli mezhebinden biri olan Mâturîdîliğin imamı büyük âlim Ebû Mansur Muhammed
b. Muhammed es-Semerkandî el-Mâturîdîdir. Özellikle Kelam, Tefsir, Fıkıh ve Usûl ilimlerinde yeri tartışılmaz
birisidir. Mâturîdî’nin haber/hadis anlayışının belirlenmesi eskide olduğu gibi günümüz haber/hadis anlayışı için de
önem arz etmektedir. Makalede Mâturîdî’nin hadis ilmindeki yeri, günümüz açısından taşıdığı önem, mevcut Hadis
ilmi anlayışına katkısı ve genel anlayıştan ayrılan özgün yönleri belirlenerek ve rivâyet metodundaki ilkeleri ortaya
konulmaya çalışılmıştır. Mâturîdî, Kur’ân’dan sonra dinin ikinci kaynağı kabul edilen haberin yeri ve konumunu bilgi
sistemi içerisinde ele almıştır. Mâturîdî’nin bilgi sisteminde haber, kaynağı bakımından ikiye ayrılmaktadır. Birincisinin
kaynağı bizzat Allah’ın kendisidir. Bu haber, Allah’tan Peygamber’e gelirken vahiy, Peygamber’den bize intikal ederken
de haber-i resûl olmaktadır. Haberi Resûlü de mütevâtir haber ve âhâd haber olarak iki kısma ayırmaktadır.
| № | Author name | position | Name of organisation |
|---|---|---|---|
| 1 | Mairambek J.. | Ўш давлат университети Ижтимоий фанлар тадқиқот институти Диншунослик факультети декани | Oş Devlet Üniversitesi Araşan Sosyal Bilimler Enstitüsü İlahiyat Fakültesi Dekanı |
| № | Name of reference |
|---|---|
| 1 | 1. Erdemci, Cemalettin, Kelâm İlminde Haberin Epistemolojik Değeri, Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi VI (2006), Sayı: 1. 2. Heysemî, Alî b. Ebî Bekr b. Süleyman, Mecmau’z- Zevâid ve Menbau’l-Fevâid, Dâru’l-Fikr, Beyrut, 1412. 3. İbn Hacer, el-Askalânî, Nuhbetu’l-Fiker şerhi, (Nuzhetu’n-Nazar fî Tavzihi Nuhbeti’l-Fiker), (çev. Talât Koçyiğit), AÜİF Yay., Ankara Üniversitesi Basımevi, 1971. 4. İbn Manzûr, Muhammed b. Mükerrem b. Ali el- Ensari, Lisânu’l-Arab, Dâru Sâdır, Beyrut, trs., 5. Kahraman, Hüseyin. Maturidilikte Hadis Kültürü. –Bursa. Arasta yayinlari, 2001. 6. Koçyiğit, Talât, Hadis Istılahları, Ankara Üniversitesi Basımevi, II. Baskı, Ankara, 1985. 7. Koçyiğit, Talât, Hadis Usûlü, AUİF Yay., Anakara Üniversitesi Basımevi, 1967. 8. Mâturîdî, Ebû Mansur Muhammed b. Muhammed, Kitâbü’t-Tevhîd, (thk. M. Fethullah Huleyf), İstanbul 1979. The Maturidiyya. 2021. No 2 54 ISSN 2181-1881 E-ISSN 2181-189X 9. Mâturîdî, Ebû Mansûr, Te’vîlâtu’l-Kur’ân, (thk. Bekir Topaloğlu ve Ahmet Vanlıoğlu), Dâru’l-Mîzân Yay., İstanbul, 2005. 10. Nesefî, Ebu’l-Muîn Meymûn b. Muhammed b. Muhammed b. Mekhûl, Tebsiratu’l-Edille (nşr. Claude Salamê), Dımaşk, 1990-93. 11. Özcan, Hanifi, Mâturîdî’de Bilgi Problemi, MÜİFVY, III. Baskı, İstanbul, 2012. 12. Özdeş, Talip, “Maturidi’nin Fıkhi Yönü ve Metodu Üzerine Bazı Değerlendirmeler”, CÜİFD, Sayı 2, Sivas, 1998. 13. Özen, Şükrü. Ebû Mansûr el-Mâtüridî’nin Fıkıh Usûlünün İnşâsı. –Ankara. Otto, 2018. 14. Pekcan, Ali, İmâm Mâturîdî’nin “Usûl-i Fıkh’a Dair Görüşleri ya da “Meâhizu’ş-Şerâi”i Yeniden Kurmaya Çalışmak, Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi IV, (2004), Sayı: 2. 15. Topaloğlu, “Mâturîdî”, DİA, XXVIII, 153. 16. Topaloğlu, Bekir, Kitâbu’t-Tevhîd Açıklamalı Tercümesi, İSAM Yay., İstanbul, 2013. 17. Tuğlu, Nuri, Mâturîdîliğin Hadis Anlayışı, Milel ve Nihal, İnanç Kültür ve Mitoloji Araştırmalar Dergisi, VII, sayı 2, Mayıs Ağustos 2010. 18. Yavuz, Y. Şevki, “Haber-i Vâhid”, DİA, XIV. |