Ушбу мақолада Қуръонда ижтимоий-ҳуқуқий муносабатларга оид ижара шартномаси билан боғлиқ оятлар ўрганилди. Мазкур мавзуни ўрганишнинг аҳамиятли томони шундаки, инсонлар ўртасидаги ўзаро ижтимоий-ҳуқуқий муносабатларни тартибга солиш билан бирга, соҳага доир бугунги кундаги долзарб муаммоларга ечим бўлади. Мақолада араб тилидаги ижара маъносини ифода қилувчи сўзлар Қуръонда қайси маъноларда қўллангани ёритилди. Шунингдек, Қуръонда ижара шартномасининг шариатда жоизлиги билан боғлиқ оятлар келтирилган бўлиб, жумладан, Бақара сурасининг 233-ояти, Талоқ сурасининг 6-ояти, Қасос сурасининг 27-ояти, Каҳф сурасининг 72-ояти, Жума сурасининг 10-ояти, Юсуф сурасининг 72-ояти ва Бақара сурасининг 198-оятлари хусусида муфассир ва фақиҳларнинг фикрлари атрофлича ёритилди, қиёсий таҳлил қилинди ва илмий хулосалар берилди. Мақолани ёритишда ислом оламида тафсир фанида кўзга кўринган Абу Бакр Жассос (ваф. 980), Муҳиддин Ибн Арабий (ваф. 1241), Шамсиддин Қуртубий (ваф. 1273), Ибн Касир Дамашқий (ваф.1373), кабилар қаторида Мовароуннаҳр алломалари Имом Мотуридий (ваф. 945), Абу Лайс Самарқандий (ваф. 1003) каби муфассирлар асарларидан фойдаланилди.
Ушбу мақолада Қуръонда ижтимоий-ҳуқуқий муносабатларга оид ижара шартномаси билан боғлиқ оятлар ўрганилди. Мазкур мавзуни ўрганишнинг аҳамиятли томони шундаки, инсонлар ўртасидаги ўзаро ижтимоий-ҳуқуқий муносабатларни тартибга солиш билан бирга, соҳага доир бугунги кундаги долзарб муаммоларга ечим бўлади. Мақолада араб тилидаги ижара маъносини ифода қилувчи сўзлар Қуръонда қайси маъноларда қўллангани ёритилди. Шунингдек, Қуръонда ижара шартномасининг шариатда жоизлиги билан боғлиқ оятлар келтирилган бўлиб, жумладан, Бақара сурасининг 233-ояти, Талоқ сурасининг 6-ояти, Қасос сурасининг 27-ояти, Каҳф сурасининг 72-ояти, Жума сурасининг 10-ояти, Юсуф сурасининг 72-ояти ва Бақара сурасининг 198-оятлари хусусида муфассир ва фақиҳларнинг фикрлари атрофлича ёритилди, қиёсий таҳлил қилинди ва илмий хулосалар берилди. Мақолани ёритишда ислом оламида тафсир фанида кўзга кўринган Абу Бакр Жассос (ваф. 980), Муҳиддин Ибн Арабий (ваф. 1241), Шамсиддин Қуртубий (ваф. 1273), Ибн Касир Дамашқий (ваф.1373), кабилар қаторида Мовароуннаҳр алломалари Имом Мотуридий (ваф. 945), Абу Лайс Самарқандий (ваф. 1003) каби муфассирлар асарларидан фойдаланилди.
| № | Author name | position | Name of organisation |
|---|---|---|---|
| 1 | Ma'murjon E.. | Ўзбекистон хақаро ислом академияси, таянч докторанти | Ўзбекистон хақаро ислом академияси |
| № | Name of reference |
|---|---|
| 1 | 1. Абдулазиз Мансуров. Қуръони карим маънолар таржимаси ва тафсири. – Т.: Тошкент: Тошкент ислом университети, 2018, – 624 б. 2. Абу Бакр Жассос. Шарҳу Мухтасару-т-Таҳовий. – Мадина: Дору-с-Сирож, 2010. 8 мужаллад/3. – 477 б. 3. Абу Лайс Самарқандий. Баҳру-л-ъулум (Тафсири Самарқандий). – Байрут: Дору-л-кутубул-илмийя, 1993. - 3 мужаллад/1. – 600 б. 4. Абу-л-Ҳасан Мовардий. Ан-Нукату ва-луъйун (Тафcири Мовардий). – Байрут: Дору-лкутубу-л-илмийя, 6 мужаллад/3. – 477 б. 5. Алодуддин Косоний. Бадоиус саноеъ фи тартибиш шароеъ. – Байрут: Дорул кутубул илмийя, 2003. 10 мужаллад/5. – 512 б. 6. Ибн Арабий. Аҳкому-л-Қуръон. – Байрут: Дору-л-кутубу-л-илмийя, 2003. 4 мужаллад/3. – 647 б. 7. Ибн Касир Дамашқий. Тафсири-л-Қуръони-лаъзим. – Риёз: Дору Таййиба, 1999. 8 мажаллад/8. – 600 б. 8. Ибн Манзур. Лисану-л-араб. – Қоҳира: Дорул маъориф, 13 мужаллад/4. – 506 . 9. Ибрагимов Н. Ал-Қомус. Арабча-ўзбекча луғат/ [Матн] Ж.1. –Тошкент: Ғофур Ғулом номидаги нашриёт-матбаа ижодий уйи, 2017. – 848 б. 10. Имом Мотурудий. Таъвилоту аҳли сунна (Тафсири Мотурудий). – Байрут: Дорул кутубул илмийя, 2005. – 10 мужаллад/10. – 702 б. 11. Жалолиддин Суютий. Дурру-л-мансур фи-ттафсири би-л-маьсур. – Қоҳира: “Марказ ҳижр лил буҳус вад диросат лил арабийяти вал исломийя, 2003. 17 мужаллад/14. – 482 б. 12. Мулла Али Қорий. Фатҳи боби-л-ъиноя. – Байрут: Дорул арқам ибн абил арқам, 2005. 3 мужаллад/2. – 577 б. The Maturidiyya. 2021. № 2 90 ISSN 2181-1881 E-ISSN 2181-189X 13. Шайх Алоуддин Мансур. Қуръони-л-азим. Мухтасар тафсири. – Тошкент: Sharq, 2019, - 992 б. 14. Шайх Исмоил Ҳаққий. Руҳу-л-баён фи тафсири-л-Қуръон. – Байрут: Дору-л-кутубу-лилмийя, 1971. 10 мужаллад/1. – 464 б. 15. Шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф. Тафсири ҳилол. 4-жуз. Тузатилган ва тўлдирилган қайта нашр. – Тошкент: Hilol-Nashr, 2013. – 640 б. 16. Шамсиддин Қуртубий. Жомеъу-л-аҳками-лҚуръон. – Байрут: Ар-Рисала,. 2006. 24 мужаллад/4. – 519 б. 17. Шиҳобиддин Алусий. Руҳу-л-маъоний. – Байрут: Дор иҳёу-т-туроси-л-ъарабий. 1998. 30 мужаллад/2. – 180 б |