53

Мазкур мақолада “символ”, “рамз”, “белги” ва “рамзлар мажмуи” сўзларининг луғавий ва истилоҳий маъноларини ёритиш билан бир қаторда, ушбу йўналишда илмий-тадқиқот олиб борган хорижлик олим ва мутахассислар томонидан рамз ва рамзлар мажмуига берилган турли хил таърифлар, уларнинг мазмунмоҳиятини очиб берувчи тадқиқот натижалари ҳам келтирилган. Шунингдек, мақолада “рамз” ва “белгилар” мавзуси доирасидаги назариялар таҳлилидан ташқари уларнинг турларини таснифлашга ҳам эришилган. Хусусан, тилга оид рамзлар, фаолият – маросим рамзлари, табиат рамзлари, санъатдаги рамзлар каби таснифлар келтирилган. Бундан ташқари, мақолда рамзларнинг вазифаларига ҳам тўхталиб ўтилган. Жумладан, рамзлар инсон ҳаёлида ифодаланган тасаввурни амалга оширишга ундайди. Масалан, христианлик динига эътиқод қилувчи шахс хоч белгисини бўйнига осиб олган вақтда, у бу белги билан Исо Масиҳ чеккан азоб-уқубатни хотирлайди. Мана шу ҳолат ҳам рамзнинг асосий вазифаларидан бири саналади. Шу билан бирга, мақолада рамз ва белги ўртасидаги фарқлар ҳам очиб берилган. Шунингдек, рамзларнинг хусусиятлари ва улар англатадиган маъноларга ҳам эътибор қаратилган.

  • Read count0
  • Date of publication20-05-2021
  • Main LanguageO'zbek
  • Pages106-113
Ўзбек

Мазкур мақолада “символ”, “рамз”, “белги” ва “рамзлар мажмуи” сўзларининг луғавий ва истилоҳий маъноларини ёритиш билан бир қаторда, ушбу йўналишда илмий-тадқиқот олиб борган хорижлик олим ва мутахассислар томонидан рамз ва рамзлар мажмуига берилган турли хил таърифлар, уларнинг мазмунмоҳиятини очиб берувчи тадқиқот натижалари ҳам келтирилган. Шунингдек, мақолада “рамз” ва “белгилар” мавзуси доирасидаги назариялар таҳлилидан ташқари уларнинг турларини таснифлашга ҳам эришилган. Хусусан, тилга оид рамзлар, фаолият – маросим рамзлари, табиат рамзлари, санъатдаги рамзлар каби таснифлар келтирилган. Бундан ташқари, мақолда рамзларнинг вазифаларига ҳам тўхталиб ўтилган. Жумладан, рамзлар инсон ҳаёлида ифодаланган тасаввурни амалга оширишга ундайди. Масалан, христианлик динига эътиқод қилувчи шахс хоч белгисини бўйнига осиб олган вақтда, у бу белги билан Исо Масиҳ чеккан азоб-уқубатни хотирлайди. Мана шу ҳолат ҳам рамзнинг асосий вазифаларидан бири саналади. Шу билан бирга, мақолада рамз ва белги ўртасидаги фарқлар ҳам очиб берилган. Шунингдек, рамзларнинг хусусиятлари ва улар англатадиган маъноларга ҳам эътибор қаратилган.

Author name position Name of organisation
1 Elyor A.. Ўзбекистон хақаро ислом академияси, таянч докторанти Ўзбекистон хақаро ислом академияси
Name of reference
1 1. Yeni Türk Ansiklopedisi. “Sembolizm”. (1-XII). 2. Grolier Universal Encyclopedia. “Symbol”. – New York,1971. 3. Ahmet Saim Aritan. Sembol ve sembolizm. – Konya: Selçuküniversiteti, 1997. 4. Annemarie Schimmel. Dinde Sembolün Fonksiyonu Nedir? // A.Ü. Ilahiyat Fakültesi Dergisi. – Ankara, 1954. 5. Belkıs Temren. Tasavvuf Düşüncesinde Demokrasi. – Ankara, 1995. 6. Benjamin Franklin Kimpel. The Symbols of Religious Faith. – New York, 1954. 7. E.Royston Pike. “Symbol” // Encyclopedia of Religion and Religions. – London, 1951. 8. E.T. Merrill. Symbols, Religious // A Dictionary of Religion and Ethics, (Editor: Shailer MathewsGerald Birney Smith). – London, 1921. 9. Edwyn Bevan. Symbolism and Belief. – LondonGlasgow, 1962. 10. Evelyn Underhill. Worship. London, Nisbet and Co. 1937. 11. Henry Nelson Wieman. “Symbol and Symbolism” // An Encyclopedia of Religion, (Editor: Vergilius Ferm). – New Jersey, 1959. 12. Jacques Waardenburge. Symbolic Aspect of Myth, Myth Symbol and Reality, (Editor: A.M. Olson). – Notre Dama-London, 1980. 13. John R. Hinnells. “Symbol” // The Penguin Dictionary of Religions. – England, 1984. 14. Mircea Eliade. Mephistopheles and The Androgyne Studies in Religious Mthy andSymbol, (Translated: J. M. Cohen). – New York, 1965. 15. Montgomery Watt. Günümüzde Islam ve Hıristiyanlık, (Tercüme: Turan Koç). – Istanbul: İz Yayıncılık, 1991. 16. Mustafa Namık Çankı. “Sembol” maddesi // Büyük Felsefe lugatı (I-III). – Istanbul, 1958. 17. Paul Tillich. Symbols of Faith, Religious Language and The Problem of Religious Knowledge, (Editor: R. E. Santoni). – Bloomington-London, 1968. 18. Prynce Hopkins. The Social Psychology of Religious Experience. – New York, 1962. 19. Ralph Monroe Eaton. Symbolism and Truth: An Introduction to the Theory of Knowledge. – New York, 1925. 20. Raymond William Firth. Symbols Public and Private. – London, 1973. 21. Rıza Kardaş Senbol // Türk Ansiklopedisi (1-XXXIII). – Ankara: Milli Eğitım Basımevi, 1980. 22. Sadık Kılıç. Islam’da Sembolik Dil. –Istanbul. Insan Yayınları, 1995. 23. Susanne K. Langer. Philosophy in a New Key: A Study in the Symbolism of Reason, Rite and Art. – Massachusetts, 1963. 24. Turan Koç. Din Dili. – Kayseri: Rey Yayıncılık, 1995. 25. William Benton. “Symbol” // Encyclopedia Britannica (I-XXIII). – Chicago-London,1965. 26. Ўзбек тилининг изоҳли луғати. А.Мадвалиев таҳрири остида. – Тошкент: “Ўзбекистон миллий энциклопедияси” давлат илмий нашриёти, 2006- 2008.
Waiting