177

В работе изучены процессы очистки Кызылкумской экстракционной фосфорной кислоты и получения моно- и диаммонийфосфатов (МАФ и ДАФ). Показано, что при 125 %-ной норме СаСО3 степень удаления сульфатных ионов составляет 85,65%. Образующиеся при этом гипсовый шлам содержит (вес. %): Р2О5 – 22,12, СаО – 24,21, MgO – 4,69, Fe2O3 – 0,27, A12O3 – 0,50, SO3 – 32,01, F – 0,53 и предлагается в качестве суперфосфата пролонгированного действия. А при нейтрализации газообразным аммиаком (рН = 4) степень очистки обессульфаченной кислоты от СаО; MgO; Fе2О3; Аl2О3 и F обеспечиваются на 87,69; 48,53; 98,56; 94,46 и 65,13%, соответственно. Благодаря высокой концентрации фосфора (не менее 38% Р2О5общ. и Р2О5общ. : Р2О5общ. = 80%) и азота (более 7% N) осадок является самостоятельным азотнофосфорным удобрением – аммофосом. Доаммонизация очищенной суспензии до рН = 5,5 и 8,5 легли в основу получения МАФ и ДАФ марок Р2О5 : N = 52 : 14 и 48 : 18, соответственно. Ренгенографический анализ показывает, что МАФ состоит из дигидроортофосфата, а ДАФ из гидроортофосфата аммония.

  • Web Address
  • DOI
  • Date of creation in the UzSCI system09-08-2022
  • Read count177
  • Date of publication11-07-2020
  • Main LanguageRus
  • Pages33-42
Русский

В работе изучены процессы очистки Кызылкумской экстракционной фосфорной кислоты и получения моно- и диаммонийфосфатов (МАФ и ДАФ). Показано, что при 125 %-ной норме СаСО3 степень удаления сульфатных ионов составляет 85,65%. Образующиеся при этом гипсовый шлам содержит (вес. %): Р2О5 – 22,12, СаО – 24,21, MgO – 4,69, Fe2O3 – 0,27, A12O3 – 0,50, SO3 – 32,01, F – 0,53 и предлагается в качестве суперфосфата пролонгированного действия. А при нейтрализации газообразным аммиаком (рН = 4) степень очистки обессульфаченной кислоты от СаО; MgO; Fе2О3; Аl2О3 и F обеспечиваются на 87,69; 48,53; 98,56; 94,46 и 65,13%, соответственно. Благодаря высокой концентрации фосфора (не менее 38% Р2О5общ. и Р2О5общ. : Р2О5общ. = 80%) и азота (более 7% N) осадок является самостоятельным азотнофосфорным удобрением – аммофосом. Доаммонизация очищенной суспензии до рН = 5,5 и 8,5 легли в основу получения МАФ и ДАФ марок Р2О5 : N = 52 : 14 и 48 : 18, соответственно. Ренгенографический анализ показывает, что МАФ состоит из дигидроортофосфата, а ДАФ из гидроортофосфата аммония.

Ўзбек

Ишда Қизилқум экстракцион фосфор кислотасини тозалаш ва моно- ва диаммонийфосфатлар (МАФ ва ДАФ) олищ жараёнлари ўрганилган. Кўрсатганки, СаСО3 125 %-ли меъёрида сульфатли ионларни йўқотиш даражаси 85,65% ни ташкил этади. Бунда ҳосил бўлган гипсли шлам таркибида (оғир.%): Р2О5 – 22,12, СаО – 24,21, MgO – 4,69, Fe2O3 – 0,27, A12O3 – 0,50, SO3 – 32,01, F – 0,53 бўлади ва узоқ муддат таъсир этадиган суперфосфат сифатида тавсия этилади. Газсимон аммиак билан нейтраллашда (рН = 4) эса сульфатсизлантирилган кислотанинг СаО; MgO; Fе2О3; Аl2О3 ва F дан тозаланиш даражаси мос равишда 87,69; 48,53; 98,56; 94,46 ва 65,13% га таъминланади. Юқори концентрациядаги фосфор (38% Р2О5умум. ва Р2О5сув.эрув. : Р2О5умум. = 80% дан кам эмас) ва азот (7% N дан юқори) эвазига чўкма мустақил равишдаги азотфосфорли ўғит – аммофос ҳисобланади. Тозаланган суспензияни рН = 5,5 ва 8,5 гача аммонийлаштириш мос равишда Р2О5 : N = 52 : 14 ва 48 : 18 маркалардаги МАФ ва ДАФ олишга асос бўлди. Ренгенографик таҳлил кўрсатдики, МАФ дигидроортофосфат, ДАФ эса гидроортофосфатдан ташкил топган.

English

In this work, the processes of purification of wet process phosphoric acid of Kyzylkum phosphorite and the obtaining of mono- and diammonium phosphates (MAP and DAP) were studied. It was shown that at a 125% norm of CaCO3, the degree of removal of sulfate ions is 85.65%. The resulting gypsum sludge contains (wt.%): P2O5 – 22.12, CaO– 24.21, MgO– 4.69, Fe2O3– 0.27, A12O3– 0,50, SO3– 32,01, F – 0,53 and is proposed as superphosphate slow release action. When neutralized with gaseous ammonia (pH = 4), the degree of purification of desulfurized acid from CaO; MgO; Fe2O3; Al2O3 and F are provided at 87.69; 48.53; 98.56; 94.46 and 65.13%, respectively. Due to the high concentration of phosphorus (at least 38% P2O5total and P2O5total: P2O5total = 80%) and nitrogen (more than 7% N), the sediment is an independent nitrogen-phosphorus fertilizer - ammophos. Doammonization of the purified slurry to pH = 5.5 and 8.5 formed the basis for the preparation of MAP and DAP grades P2O5: N = 52: 14 and 48: 18, respectively.
X-ray diffraction analysis shows that MAP consists of dihydroorthophosphate, and DAP consists of ammonium hydroorthophosphate.

Author name position Name of organisation
1 Seytnazarov A.R. Фосфорли ўғитлар лабораторияси бош илмий ходими ЎзР ФА умумий ва ноорганик кимѐ институти
2 Namazov S.S. Фосфорли ўғитлар лабораторияси мудири ЎзР ФА умумий ва ноорганик кимѐ институти
3 Karshiev B.N. Таянч докторант ЎзР ФА умумий ва ноорганик кимѐ институти
4 Kaymakova D.A. Фосфорли ўғитлар лабораторияси кичик илмий ходими ЎзР ФА умумий ва ноорганик кимѐ институти
5 Saydullayev A.A. Фосфорли ўғитлар лабораторияси стажёр-тадқиқотчиси ЎзР ФА умумий ва ноорганик кимѐ институти
Name of reference
1 Волынскова В.Н. Садыков Б.Б., Мирзакулов Х.Ч. Получение экстракционной фосфорной кислоты из мытого обожженного фосфатного концентрата Центральных Кызылкумов. // Химия и химическая технология. – Ташкент, 2008. - №1. – С. 4-7.
2 Волынскова В.Н. Разработка и внедрение технологии производства экстракционной фосфорной кислоты фосфоритов Центральных Кызылкумов: Авторефер. дисс... канд. техн. наук. – Ташкент ИОНХ АН РУз, 2010. - 25с.
3 Намазов Ш.С., Садыков Б.Б., Волынского Н.В., Сейтназаров А.Р., Исаев Р.Д., Беглов Б.М. Экстракционная фосфорная кислота из мытого обожженного фосфоконцентрата Центральных Кызылкумов, содержащего 26% Р2О5. // Химическая промышленность. - Санкт-Петербурт, 2014. - т.91, №5. – С. 223-236.
Waiting