34

Elektr energiyasini yuqori kuchlanishli tarmoqlar orqali uzatish jarayonida isroflar ortib bormoqda. Bunda energiyani uzatishda o‘tkazgichlarda, o‘zgartirgich qurilmalarida xam energiya yuqolish jarayoni sodir bo‘ladi. Energiya isroflarini kamaytirish uchun jo‘natiladigan kuchlanish kuch transformatorlari orqali iste'molchilarga yetkaziladi. Nimstansiyalarda o‘rnatiladigan uskunalar esa energiyani nazorat qilish, uning joriy xolatini tekshirish, isroflarni kamaytirish hamda elektr energiyasining sifat ko‘rsatkichlarini nazorat qilishga imkon beradi. 

  • Read count 34
  • Date of publication 26-02-2024
  • Main LanguageO'zbek
  • Pages34
Ўзбек

Elektr energiyasini yuqori kuchlanishli tarmoqlar orqali uzatish jarayonida isroflar ortib bormoqda. Bunda energiyani uzatishda o‘tkazgichlarda, o‘zgartirgich qurilmalarida xam energiya yuqolish jarayoni sodir bo‘ladi. Energiya isroflarini kamaytirish uchun jo‘natiladigan kuchlanish kuch transformatorlari orqali iste'molchilarga yetkaziladi. Nimstansiyalarda o‘rnatiladigan uskunalar esa energiyani nazorat qilish, uning joriy xolatini tekshirish, isroflarni kamaytirish hamda elektr energiyasining sifat ko‘rsatkichlarini nazorat qilishga imkon beradi. 

Русский

Потери энерги и при передаче через воздушные электросети довольно высоки. Мощность теряется как на оборудовании, обеспечивающем преобразование энергии, так и на протяженных проводных линиях. Потери электроэнергии в проводах зависят от силы тока, поэтому при передаче ее на дальние расстояния напряжение повышают с помощью трансформаторов, во столько же раз уменьшая силу тока, что при передаче той же мощности позволяет значительно снизить потери. Однако с ростом напряжения начинают происходить различные разрядные явления, которые также вносят свой вклад в потери. Установленное на узловых станциях для перераспределения электроэнергии оборудование позволяет контролировать потоки энергии и их параметры, а также оценивать потери и качество электроэнергии. 

English

 Energy losses during transmission through overhead power grids are quite high. Power is lost both in equipment that provides energy conversion and in long wired lines. The losses of electricity in the wires depend on the strength of the current, therefore, when transmitting it over long distances, the voltage is increased using transformers, reducing the strength of the current by the same amount, which, when transmitting the same power, can significantly reduce losses. However, as the voltage increases, various discharge phenomena begin to occur, which also contribute to the losses. The equipment installed at the nodal stations for the redistribution of electricity makes it possible to control energy flows and their parameters, as well as to assess losses and quality of electricity. 

Author name position Name of organisation
1 Tovbayev A.N. “Elektr energetikasi” kafedrasi dotsenti, NDKTU
2 Tog'ayev I.B. assistent NDKTU
Name of reference
1 Костиков И. Система мониторинга CAT-1 повышение пропускной способности и надежности в ЛЭП Энергетика. 2011. № 3 (38)
2 Самарин А. В., Рыгалин Д. Б., Шкляев А. А. Современные технологии мониторинга воздушных электросетей ЛЭП // Естественные и технические науки. 2012. № 1, 2.
3 Диагностика, реконструкция и эксплуатация воздушных линий электропередачи в гололедных районах: учеб. пособие / И.И.Левченко, А.С. Засыпкин, А.А. Аллилуев, Е.И. Сацук. М.: Издательский дом МЭИ, 2007. С. 448.
4 Ibadullaev, M., Tovbaev, A.N., Еsеnbekov А.К. Self-oscillations at the frequency of subharmonics in nonlinear electric chains and systems// International Scientific Conference “Construction and Architecture: Theory and Practice for the Innovation Development” (CATPID-2019). Scopus: E3S Web of Conferences Volume 138 2019
5 Savina N. V., Myasoedov yu. V. Tarqatish elektr tarmoqlarining ishlashida elektr energiyasini yo'qotish bo'yicha tizimli tadqiqotlar // IrGTU Vestnik. 2012. № 1 (60). С. 142–148.
6 Tovbоyev A.N., Rakhmonov I U., Nematov L.A., Alibekova.. T.Sh., Development of forecasted values of specific norms for the issues of produced products in industrial enterprises//СКОПУС: ICMSIT 2020 Journal of Physics: Conference Series 1515 2020 рр.1-6
7 Tovboyev A.N., Ibadullayev M.I., Murodov H.Sh., Narzullayev B.Sh. Yuqori kuchlanishli elektr tarmoq va tizimlarida subgarmonik ferrorezonanc. «Uzbekiston konchilik xabarnomasi» ilmiy-texnik va ishlab chiqarish jurnali – Navoi, 2020. – №4 (83). – S.110-113
8 Ibadullaev, M., Tovbaev, A.N. Research of Ferropesonance Oscillations at the Frequency of Subharmonics in Three-Phase Non-Linear Electric Circuits and Systems// Rudenko International Conference on Methodological Problems in Reliability Study of Large Energy Systems, RSES 2020; Kazan; Russian Federation; 21-26 September 2020. Scopus: E3S Web of Conferences Volume 216, 14 December 2020,
9 Zhelezko Yu. S. Elektr tarmoqlarida elektr yo'qotishlarini normallashtirish tamoyillari va hisoblash dasturlari. – Elektricheskiye stansii, 2010. №9. – С. 33-38.
10 Belenov A.T., Kharchenko V.V., Rakitov S.A., Daus Y.V., Yudaev I.V. The experience of operation of the solar power plant on the roof of the administrative building in the town of Kamyshin, Volgograd oblast, Applied Solar Energy, 2016, Vol. 52, No. 2, pp. 105–108.
Waiting