230

Мақола Бухоро шаҳридан 40 км масофада жойлашган Варахша шаҳар ѐдгорлигининг (VII-VIII  аср) 
деворий  суратларини  таъмирлаш  масалаларига  бағишланган  бўлиб,  унда  ранг  тасвирларни  дала 
шароитидаги  консервацияси  тарихига  оид  маълумотлар  ҳам  келтирилган.  Консервация  ишлари 
Давлат  Эрмитаж  музейи  ва  Москва  реставрация  институти  мутахассислари  томонидан  ўтган 
асрда  амалга  оширилган.  Топилмаларнинг  тадқиқ  қилинмаган  бўлаклари  (10  дона)  Бухоро  музей 
қўриқхонаси –  “Арк”да сақланган ва 2011 йилда ЎзР ФА Археология институтининг реставрация ва 
консервация  бўлимига  топширилган.  Мақолада  шарқий  залнинг  жанубий  деворидаги  суратлар 
композицияси  бир  қисмининг  реставрация  жараѐнлари  тавсифи  баѐн  этилган.  Бу  катта  бўлакда 
подшоҳ  тахтининг  оѐғи  ва  қанотли  туя  тасвирланган.  Деворий  суратларнинг  орқа  ва  олд 
томонлари,  топилма  бўлакларининг  барчаси  таъмирдан  чиқарилган,  ранг  тасвирлардан  кўчиб 
тушган қизил рангли қатламлар ПБМА  ацетон қоришмаси ѐрдамида жойига ўрнатилган. Деворий 
суратларни  музей  экспозицияси  сифатида  намойиш  қилиш  учун  183х240  см  ҳажмда  кўргазма 
тахтаси тайѐрланган ва деворий сурат парчалари ушбу қурилмага йиғилган. Кўргазма тахтасидаги 
очиқ  жойлар  “мастика”  билан  қопланган.  Тайѐр  бўлган  ушбу  деворий  суратлар  намунаси  Бухоро 
“Арк” музейига намойиш этиш учун берилган.

  • Web Address
  • DOI
  • Date of creation in the UzSCI system 05-03-2024
  • Read count 230
  • Date of publication 17-06-2014
  • Main LanguageRus
  • Pages81-86
Русский

Мақола Бухоро шаҳридан 40 км масофада жойлашган Варахша шаҳар ѐдгорлигининг (VII-VIII  аср) 
деворий  суратларини  таъмирлаш  масалаларига  бағишланган  бўлиб,  унда  ранг  тасвирларни  дала 
шароитидаги  консервацияси  тарихига  оид  маълумотлар  ҳам  келтирилган.  Консервация  ишлари 
Давлат  Эрмитаж  музейи  ва  Москва  реставрация  институти  мутахассислари  томонидан  ўтган 
асрда  амалга  оширилган.  Топилмаларнинг  тадқиқ  қилинмаган  бўлаклари  (10  дона)  Бухоро  музей 
қўриқхонаси –  “Арк”да сақланган ва 2011 йилда ЎзР ФА Археология институтининг реставрация ва 
консервация  бўлимига  топширилган.  Мақолада  шарқий  залнинг  жанубий  деворидаги  суратлар 
композицияси  бир  қисмининг  реставрация  жараѐнлари  тавсифи  баѐн  этилган.  Бу  катта  бўлакда 
подшоҳ  тахтининг  оѐғи  ва  қанотли  туя  тасвирланган.  Деворий  суратларнинг  орқа  ва  олд 
томонлари,  топилма  бўлакларининг  барчаси  таъмирдан  чиқарилган,  ранг  тасвирлардан  кўчиб 
тушган қизил рангли қатламлар ПБМА  ацетон қоришмаси ѐрдамида жойига ўрнатилган. Деворий 
суратларни  музей  экспозицияси  сифатида  намойиш  қилиш  учун  183х240  см  ҳажмда  кўргазма 
тахтаси тайѐрланган ва деворий сурат парчалари ушбу қурилмага йиғилган. Кўргазма тахтасидаги 
очиқ  жойлар  “мастика”  билан  қопланган.  Тайѐр  бўлган  ушбу  деворий  суратлар  намунаси  Бухоро 
“Арк” музейига намойиш этиш учун берилган.

Name of reference
1 Ковалева Н.А. Монументальный декор Каратепа (по материалам раскопок 1981-1989 гг.), его поле-вая консервация и камеральная обработка // Буддийские комплексы Каратепа в Старом Термезе. М., 1996
2 Ковалева Н.А. Новые элементы в декоре Варахши (наблюдения в процессе реставра-ции) // Настенная живопись Центральной Азии. Ташкент, 2006.
3 Шишкин В.И. Варахша. М., 1963
Waiting