395

Ушбу мақолада мақол ва идиома, мақол ва ибора, мақол ва матал ўртасидаги муносабат, уларнинг ўхшаш ва ўзига хос хусусиятлари ҳақида маълумот берилган. Мақол кўчма маъно ифодалашига кўра идиоманинг гап-идиома турига кириши ва шу хусусияти асосида ибора билан бирлашиши; аммо этимологик, маъновий, синтактик ва идиомалашишига кўра ундан фарқ қилиши; мақол ва матал бирининг кўчма маъно ифодалаши, иккинчисининг эса бу хусусиятга эга эмаслиги билан тафовутланиши, улар ўртасида мақол-матал типидаги учинчи бирлик мавжуд эканлиги мисоллар ёрдамида далилланган. Мақол-матал типидаги паремаларда мақоллик ва маталлик хусусияти, яъни уз ва кўчма маънонинг ёнма-ён келиши, шу туфайли бундай паремалар оралиқ учинчи мавқеда туриши асослаб берилган.

  • Read count 379
  • Date of publication 31-03-2019
  • Main LanguageO'zbek
  • Pages20-28
Ўзбек

Ушбу мақолада мақол ва идиома, мақол ва ибора, мақол ва матал ўртасидаги муносабат, уларнинг ўхшаш ва ўзига хос хусусиятлари ҳақида маълумот берилган. Мақол кўчма маъно ифодалашига кўра идиоманинг гап-идиома турига кириши ва шу хусусияти асосида ибора билан бирлашиши; аммо этимологик, маъновий, синтактик ва идиомалашишига кўра ундан фарқ қилиши; мақол ва матал бирининг кўчма маъно ифодалаши, иккинчисининг эса бу хусусиятга эга эмаслиги билан тафовутланиши, улар ўртасида мақол-матал типидаги учинчи бирлик мавжуд эканлиги мисоллар ёрдамида далилланган. Мақол-матал типидаги паремаларда мақоллик ва маталлик хусусияти, яъни уз ва кўчма маънонинг ёнма-ён келиши, шу туфайли бундай паремалар оралиқ учинчи мавқеда туриши асослаб берилган.

Русский

В данной статье рассматривается связь узбекских народных пословиц и объединённым с ними событиям; то есть отношения между пословицей и идиомой, пословицей и фразой, пословицей и притчей, их схожестью и особенностями. Пословица по переносимости значения состоит в том, что идиома является типом предложение-идиомой и что она сочетается с фразой; но он отличается от этимологически, по смыслу, синтаксически и идиоматически различающийся; из пословицы и притчи один имеет переносимое значения, но другой отличается от первого тем что не имеет этой характеристики, и с помощью примеров обоснован третий тип пословица- притча. Предоставлено достаточно обоснованное представление о типе парем пословица-притча и их характеристика между пословицей и притчей, то есть совместно идущие переносное и прямое значение, благодаря этому глубокому обоснованию эти паремы должны находиться в третьем промежуточном поножении.

 

English

This article discusses the connection of Uzbek folk proverbs and the events associated with them; that is, the relationship between proverb and idiom, proverb and phrase, proverb and parable, their similarity and features. The proverb for portability is that an idiom is a sentence-idiom type and it is combined with a phrase; but it differs from etymology, its meaning, syntax and idiomatic differentiation; from a proverb and a parable, one has a translatable meaning, but the other differs from the first in that it does not have this characteristic, and with the help of examples the third type of proverb-parable is justified. A sufficiently substantiated idea of the type of a parem is a proverb-parable and their characteristic between a proverb and a parable, that is, a joint metaphorical and direct meaning, thanks to this deep rationale, these parems should be in the third intermediate position.

Author name position Name of organisation
1 Juraeva B.M. Associate Professor, Department of Uzbek Linguistics BukhSU
Name of reference
1 1. Ayni S. At the end. - Tashkent, 1956. B. 36.
2 2. Akhmedova Z.G, Trakhova A.Sh. Lingvocultural approach to the study of the Heydansky proverbs and sayings. Tongue. Ethnos. Consciousness. Materials of the international scientific conference (April 24-25, 2003). Volume 1. -Maykop, 2003. p. 34-41.
3 3. Ahmad S. Wheel. Stories, stories. Pesas. The rats. -Tashkent: Youth Guard, 1989. 210.
4 4. Ahmad S. Silence. - Tashkent: Publishing and publishing of Gafur Gulom, 1989. B. 256.
5 7. Berdiyorov H., Rasulov R. Paremological Dictionary of Uzbek language. -Tashkent: Teacher, 1984. 7, 286.
6 6. Bochina T.G. Contrast as the linguo-cognitive princi ple of the Russian proverb: author. diss. ... doc filol. sciences. - Kazan, 2003. p. 50
7 7. Vasilev L.M. Neskolko zamechaniy o lexiko-frazeologicheskoy synonymimike russkogo yazyka. Three. zap Bashkirskogo state university. Vyp. 8, 1961. S.60.
8 8. Ganieva Sh.A. Structure of the Uzbek Phraseologism (Form and Conceptual Modeling): Filol. PhD in Philosophy (dissertation) - Farghona, 2017. - 155 p
9 9. Zhukov V.P. Dictionary of Russian proverbs and sayings. -Moscow: Soviet Encyclopedia, 1966. P. 11, 536.
10 10. Karriev B.M. Turkmen proverbs and sayings. - Ashgabat, 1961. P.16.
11 11. Qodirov P. No choice. Three volumes. Third volume. Starry night. -Tashkent: Publishing and publishing of Gafur Gulom, 1988. B. 270.
12 12. Larin B.A. Essays on phraseology. Uch. Zap. Lenigradskogo University, ¹198. Issue 24. p. 200
13 13. Mamatov A.E. Issues of formation of the Uzbek language frazeology: philolog. fan doctor ... diss. avtoref - Tashkent, 1999. P. 11, 317.) (Mamatov A.E. Problems of forming of the Uzbek language frazeology. 10.02.02. National languages (Uzbek language): filol. science doctor .... diss. - T., 1999. - 317 p.
14 14. Nalivkin V., Nalivkina M. Essay on the life of a woman of a sedentary native population of Fergana.
15 15. Nasirov À.À. Semantic-stylistic and national-cultural characteristics of proverbial frazeology in French, Uzbek and Russian: philolog. science d-ri ... diss. - Tashkent, 2016. - 248 p.
16 16. Porkhomovsky M.V. The language of Turkish proverbs (grammatical and lexical aspects). Abstract of thesis for the degree of candidate of philological sciences. - Moscow, 2009. P. 30.
17 17. Rahmatullaev Sh. The basic types of phrazeological units. -Tashkent: Fan, 1955. P. 26.
18 18. Rahmatullaev Sh. Some aspects of Uzbek frazeology. - Tashkent: Science, 1966. 58.
19 19. Саримсаков Б.И., Мусакулов А.К. Узбекские народные пословицы. - Ташкент: Фан, 1983. - 232 с.
20 20. Fedorov A.K. Difficult syntax issues. - Moscow: Enlightenment, 1972. P.3.
21 21. Felitsina V.P., Mokienko V.M. Russian idioms. - Moscow: Russian language, 1990. p. 7, 8.
22 22. Holmuradova L.E. Thematic and ideological interpretation of the figurative and motivated phraseology in English and French languages (linguistic aspect): philolog. PhD in Philosophy (dissertation) - Tashkent, 2017. -144 p.
23 23. Shari pova S. Hope. -Bukoro, 1994.B. 35.
24 24. Shomaqsudov Sh., Dolimov S. The spacious home bride. -Tashkent: The State Art Literature of the Uzbek Soviet Socialist Republic, 1961. 77-78.
25 25. Shomaqsudov Sh., Shorahmedov Sh. Hikmatnaya. - Tashkent: Main Soviet of the Soviet Encyclopedia, 1990. B. 88, 375.
Waiting