11

Ушбу мақолада 40-сон БҲХС “Инвестициявий кўчмас мулк” стандарти асосида инвестициявий кўчмас мулкни (ИКМ) давомий баҳолаш долзарблиги асосланган. Илмий ишда ИКМнинг моҳияти, бошланғич қийматда баҳолаш ва давомий харажатлар ҳисоби ёритилган. ИКМни бошланғич қиймат модели ва адолатли қиймат моделида баҳолашнинг услубий тартиби амалий мисолларда кўрсатиб берилган. Счётлар режасига 0191 “Инвестициявий кўчмас мулк: ер участкаси”, 0192 “Инвестициявий кўчмас мулк: бино”, 9391 “ИКМ қиймати ошишидан даромад” счётларини киритиш таклиф этилди. Минимал ижара тўловларининг келтирилган қийматида ҳисоблаш тартиби асосланди. Адолатли қийматда баҳолаш моделини қўллаш бўйича айнан ўхшаш (аналогик) сотув методи, даромадларни капитализациялаш методи ва харажатли методларининг мазмун-моҳияти очиб берилди. Ушбу таклифларнинг амалиётга жорий этилиши мамлакатимизда ИКМларни халқаро стандартларга мувофиқлаштиришга хизмат қилади.

  • Read count 11
  • Date of publication 31-10-2023
  • Main LanguageO'zbek
  • Pages202-214
Ўзбек

Ушбу мақолада 40-сон БҲХС “Инвестициявий кўчмас мулк” стандарти асосида инвестициявий кўчмас мулкни (ИКМ) давомий баҳолаш долзарблиги асосланган. Илмий ишда ИКМнинг моҳияти, бошланғич қийматда баҳолаш ва давомий харажатлар ҳисоби ёритилган. ИКМни бошланғич қиймат модели ва адолатли қиймат моделида баҳолашнинг услубий тартиби амалий мисолларда кўрсатиб берилган. Счётлар режасига 0191 “Инвестициявий кўчмас мулк: ер участкаси”, 0192 “Инвестициявий кўчмас мулк: бино”, 9391 “ИКМ қиймати ошишидан даромад” счётларини киритиш таклиф этилди. Минимал ижара тўловларининг келтирилган қийматида ҳисоблаш тартиби асосланди. Адолатли қийматда баҳолаш моделини қўллаш бўйича айнан ўхшаш (аналогик) сотув методи, даромадларни капитализациялаш методи ва харажатли методларининг мазмун-моҳияти очиб берилди. Ушбу таклифларнинг амалиётга жорий этилиши мамлакатимизда ИКМларни халқаро стандартларга мувофиқлаштиришга хизмат қилади.

Русский

В данной статье рассматривается актуальность непрерывной оценки инвестиционной недвижимости (ИПМ) на основе стандарта BHXS № 40 «Инвестиционная недвижимость». В научной работе описывается сущность ИКМ, первоначальная оценка затрат и текущий учет затрат. Методологическая процедура оценки ИКМ в модели начальной стоимости и модели справедливой стоимости показана на практических примерах. К плану счетов 0191 «Инвестиционная недвижимость»: соответствие с международными стандартами. Земельный участок», 0192 «Инвестиционная недвижимость: строительство», 9391 «Доходы от увеличения стоимости ИКМ». Процедура расчета основывалась на указанной величине минимальных арендных платежей. Раскрыта сущность аналогичного (аналогового) метода продаж, метода капитализации доходов и затратного метода при применении модели оценки по справедливой стоимости. Реализация этих предложений послужит приведению ИКМ в нашей стране в соответствие с международными стандартами

English

This article focuses on the relevance of continuous evaluation of investment real estate (IPM) based on the standard of BHXS No. 40 "Investment real estate". The scientific work describes the nature of IKM, initial cost assessment and ongoing cost accounting. Methodological procedure of valuation of IKM in initial value model and fair value model is shown in practical examples. To the chart of accounts 0191 "Investment real estate: land plot", 0192 "Investment real estate: building", 9391 "Income from the increase in the value of IKM" accounts. The calculation procedure was based on the quoted value of minimum rent payments. The essence of the similar (analogous) sales method, income capitalization method, and cost method was revealed for the application of the fair value valuation model. The implementation of these suggestions will serve to align the IKMs in our country with international standards.

Name of reference
1 Дружиловская Т. Ю., Дружиловская Э.С. (2018) Проблемы гармонизации учета инвестиционной недвижимости в системах российских и международных стандартов.// Теория учетно-контрольных и аналитических процессов. Учет. Анализ. Аудит • Т. 5, № 3’2018 https://www.researchgate.net/publication/326959155_Problems_of_Harmonizing_Investment_Property _Accounting_According_to_Russian_and_International_Standards/fulltext/5b6ff1d245851546c9fbf573/P roblems-of-Harmonizing-Investment-Property-Accounting-According-to-Russian-and-InternationalStandards.pd
2 Робин Джойс . (2017) Учебное пособие по МСФО http://finotchet.ru/articles/1272/
3 Сиднева В.П. (2020) Россия ва халқаро ҳисобда инвестициявий кўчмас мулк ҳисобга олиш моделлари. // https://elib.psu.by/bitstream/123456789/13026/181165.pdf.
4 Солдаткина . О.А. (2020) Учет и оценка инвестиционной недвижимости: МСФО (IAS) 40 и ФСБУ 6// Журнал Вестник Алтайской академии экономики и права. – 2022. – № 5 (часть 1) – С. 114-119 https://vaael.ru/ru/article/view?id=2184
5 Суворов А.В. (2023) Инвестиционная собственность. //Журнал международный бухгалтерский учет. 6 (66). Июнь 2004. https://cyberleninka.ru/article/n/investitsionnayasobstvennost/viewer. 26.10.2023 да кирилган.
6 Ҳамдамов Б.К., Обидханов Х.Х. (2023) Учет инвестиционной недвижимости в Республике Узбекистан и ее гармонизация в МСФО //Том 6, N10 https://tadqiqot.uz/index.php/economy/issue/view/504
Waiting