11

Мақолада акциз тўланадиган солиқлар акциз тўланадиган маҳсулотлар нархига киритилади ва шу тариқа якуний истеъмолчиларга ўтказилади. Шу билан бирга, Ўзбекистонда алкоголь ва тамаки маҳсулотларини ишлаб чиқариш ва сотиш бўйича олиб борилган таҳлиллар ҳақида умумий маълумот берилган. Тадқиқот бозор динамикаси, меъёрий-ҳуқуқий базалар, саноат иштирокчилари ва ушбу икки секторга таъсир қилувчи ижтимоий-иқтисодий омилларни ҳар томонлама текширишни ўз ичига олади. Aкциз солиғи давлат даромадларини шакллантиришда ва муайян товар ва хизматлар истеъмолини тартибга солишда муҳим рол ўйнайди. Ушбу мақолада акциз солиғи маъмуриятчилиги назорат механизмларини такомиллаштиришнинг асосий йўналишлари белгилаб берилган, асосий эътибор солиқ органларида сиёсат ислоҳотлари интеграция ва салоҳиятни оширишга қаратилган.

  • Read count 11
  • Date of publication 29-02-2024
  • Main LanguageO'zbek
  • Pages538-546
Ўзбек

Мақолада акциз тўланадиган солиқлар акциз тўланадиган маҳсулотлар нархига киритилади ва шу тариқа якуний истеъмолчиларга ўтказилади. Шу билан бирга, Ўзбекистонда алкоголь ва тамаки маҳсулотларини ишлаб чиқариш ва сотиш бўйича олиб борилган таҳлиллар ҳақида умумий маълумот берилган. Тадқиқот бозор динамикаси, меъёрий-ҳуқуқий базалар, саноат иштирокчилари ва ушбу икки секторга таъсир қилувчи ижтимоий-иқтисодий омилларни ҳар томонлама текширишни ўз ичига олади. Aкциз солиғи давлат даромадларини шакллантиришда ва муайян товар ва хизматлар истеъмолини тартибга солишда муҳим рол ўйнайди. Ушбу мақолада акциз солиғи маъмуриятчилиги назорат механизмларини такомиллаштиришнинг асосий йўналишлари белгилаб берилган, асосий эътибор солиқ органларида сиёсат ислоҳотлари интеграция ва салоҳиятни оширишга қаратилган.

Русский

В статье указано, что акцизы включаются в цену подакцизных товаров и таким образом перекладываются на конечных потребителей. При этом приведены общие сведения о проведенных анализах по производству и реализации алкогольной и табачной продукции в Узбекистане. Исследование включает в себя комплексное изучение динамики рынка, нормативной базы, игроков отрасли и социальноэкономических факторов, влияющих на эти два сектора. Акцизный налог играет важную роль в формировании доходов государства и регулировании потребления отдельных товаров и услуг. В данной статье обозначены основные направления совершенствования механизмов контроля администрирования акцизного налога с упором на интеграцию политики реформ и наращивание потенциала налоговых органов.

English

The article states that excise taxes are included in the price of excise goods and thus passed on to final consumers. At the same time, general information about the analyzes conducted on the production and sale of alcohol and tobacco products in Uzbekistan is given. The study includes a comprehensive examination of market dynamics, regulatory frameworks, industry players and socio-economic factors affecting these two sectors. Excise tax plays an important role in the formation of state revenues and regulation of consumption of certain goods and services. This article outlines the main directions for improving the control mechanisms of the excise tax administration, focusing on policy reforms integration and capacity building in tax authorities.

Author name position Name of organisation
1 Radjabov X.J. -- Toshkent davlat iqtisodiyot universitet
Name of reference
1 Delipalla, S. (2009). Commodity tax structure and informal activity. Bulletin of Economic Research, 61(3), 283-294
2 Giles, D.E., Tedds, L.M., & Werkneh, G. (2002). The Canadian underground and measured economies: Granger causality results. Applied Economics, 34(18), 2347-2352.
3 Hai, O.T., & See, L.M. (2011). Behavioral intention of tax non-compliance among soleproprietors in Malaysia. International Journal of Business and Social Science, 2(6), 142-152
4 Боровко Л.В. (2012) Формирование социально-ориентированной модели акцизного налогообложения и эффективность её развития. // Проблемы экономики и юридической практики, № 6, с. 71-75.
5 Джамалов Х.Н., Уразметов Ж.М. (2021) Задачи анализа финансово-хозяйственноцифровой деятельности в новой системе финансового менеджмента. // Иқтисодиёт ва таълим, № 3, с. 96-103.
6 Каширина, М.В. (2017) Проблемы уплаты акцизов на алкогольную продукцию в России / М. В. Каширина, Б. Б. Ташполатова // Московский экономический журнал. - № 5. - С. 32.
7 Кодекс (2020) Ўзбекистон Республикаси Солиқ кодекси- Тошкент: Ғафур Ғулом нашриёт уйи. - 640 б.
8 Нормурзаев, У. (2023). Солиқ имтиёзлари бериш тартибини такомиллаштириш масалалари. Iqtisodiyot Va taʼlim, 24(1), 334–339. https://doi.org/10.55439/ECED/vol24_iss1/a51
9 Нормурзаев, У. (2023). Янги Ўзбекистон тараққиёт стратегияси доирасида молия бозорининг долзарб муаммолари тадбиркорликни тенг рақобат шароитларини яратиш ҳамда яширин иқтисодиёт улушини қисқартириш йўлари. Приоритетные направления, современные тенденции и перспективы развития финансового рынка, 88–89. извлечено от https://inlibrary.uz/index.php/financial-market-growth/article/view/19032
10 Нормурзаев, У. (2023). Яширин иқтисодиётни камайтиришда солиқ органларининг аҳамияти. Iqtisodiy Taraqqiyot Va Tahlil, 1(2), 215–221. Retrieved from https://eitt.uz/index.php/eitt/article/view/66
11 Тегетаева О.Р. (2016) К проблемам реформы акцизного налогообложения. // Налоговый менеджмент. № 6. С. 23-27.
12 Троянская М.А., Низамиева Ю.О. (2013) Совершенствование акцизного налогообложения как инструмента налогового регулирования. // Бизнес в законе, № 8, с. 121
Waiting