328

“Бобурнома” яратилган даврдан бошлаб турли даврларда яшаб, турфа тилларда сўзлашган шарқшунослар диққатини ўзига тортиб келган ва бир неча асрлар давомида китобхонларнинг севимли китобига айланиб улгурган.

         Бобуршуносликда битта тадқиқотда “Бобурнома”нинг  Европа тилларидаги барча таржималари ўзбекча  нашр билан қиёсий ўрганилган иш йўқ.. Аммо бир қанча илмий ишларда айрим маълумотлар учрайди. Ўзга тилларга қилинган таржималарнинг савиясини аниқлаш, уларни ўзаро қиёслаб ўрганиш орқали илмий  қимматини белгилаш ўзбек халқининг жаҳондаги бошқа халқлар билан адабий-маданий алоқаларини ўрганиш нуқтайи-назаридан ҳам муҳимдир. Ушбу мақолада  ана шу жиҳатга, “Бобурнома”нинг шарқ халқларида ўрганилиши, уларнинг таржималаридаги ўзига хосликлар ҳақида сўз юритилади.

  • Read count 316
  • Date of publication 30-09-2019
  • Main LanguageO'zbek
  • Pages31-38
Ўзбек

“Бобурнома” яратилган даврдан бошлаб турли даврларда яшаб, турфа тилларда сўзлашган шарқшунослар диққатини ўзига тортиб келган ва бир неча асрлар давомида китобхонларнинг севимли китобига айланиб улгурган.

         Бобуршуносликда битта тадқиқотда “Бобурнома”нинг  Европа тилларидаги барча таржималари ўзбекча  нашр билан қиёсий ўрганилган иш йўқ.. Аммо бир қанча илмий ишларда айрим маълумотлар учрайди. Ўзга тилларга қилинган таржималарнинг савиясини аниқлаш, уларни ўзаро қиёслаб ўрганиш орқали илмий  қимматини белгилаш ўзбек халқининг жаҳондаги бошқа халқлар билан адабий-маданий алоқаларини ўрганиш нуқтайи-назаридан ҳам муҳимдир. Ушбу мақолада  ана шу жиҳатга, “Бобурнома”нинг шарқ халқларида ўрганилиши, уларнинг таржималаридаги ўзига хосликлар ҳақида сўз юритилади.

Русский

Со дня своего создания “Бобурнома” пережил различные времена, всегда притягивал внимание востоковедов из разных стран и вот уже несколько веков продолжает быть настольной книгой читателей

В Бобуроведении нет ни одной исследовательской работы о сравнении переводов “Бобурномы” на европейские языки с переводами на узбекский язык. Только в некоторых научных работах можно встретить определённые сведения. Определить грамотность переводов на другие языки, установить научную значимость посредством их сравнения является важным аспектом и для изучения литературно-культурных связей узбекского народа с другими народами. В данной статье рассмотрены именно эти аспекты т. е. изучение “Бобурномы” европейскими народами и специфики в их переводах.

English

From the day of its creation, “Boburnoma” has gone through various times, it has always attracted the attention of orientalists from different countries and for several centuries it continues to be a handbook for readers.

There is not any research work in studying of Bobur’s oeuvre on comparing translations of “Boburnoma” into European languages ​​with translations into Uzbek. Only in some scientific works certain information may be found.

To determine the literacy of translations into other languages, to establish scientific significance through their comparison is an important aspect for the study of the literary and cultural ties of the Uzbek people with other peoples. Namely these aspects are researched in this article: the study of the “Boburnoma” by European peoples and the specifics in their translations.

Author name position Name of organisation
1 Muhammadiyeva D.A. Doctoral student (PhD) Tashkent State University of Uzbek language and literature
Name of reference
1 1. Заҳириддин Муҳаммад Бобур энциклопедияси. – Т.,, 2014.
2 2. Иброҳимов А.П. “Бобурнома” – буюк асар. −Т., 2000.
3 3. Иброҳимов А. “Бобурнома”даги ҳиндча сўзлар тадқиқи.Филол.фан.ном. ...дисс. –Т., 2011.
4 4. Комилов Н. . “Бобурнома” таржималари. “Гулистон” //1977-йил. 3-сон.
5 5. Отажонов Н. Мукаммал нашр йўлида//Шарқ юлдузи, 1990, 10-сон.
6 6. Отажонов Н. «Бобурнома» жаҳон адабий жараёнида. Филол. фан. док. ...дисс. – Тошкент, 1994;
7 7. Отажонов Н. «Бобурнома» жаҳон адабий жараёнида: қиёсий-типологик таҳлил. – Тошкент, 1998;
8 8. Саломов Ғ., Отажонов Н. “Жаҳонгашта “Бобурнома”.-Т.: 1996.
9 9. Собиров М. “Бобурнома”нинг инглизча таржималарида муаллиф услуби ва бадииятини қайта тиклаш муаммолари. Филол.фан.ном. ...дис. −Т., 2002.
10 10. Тешабоева З. “Бобурнома”даги фразеологик бирликларнинг инглизча таржималари қиёсий таҳлили. −Т., 2018.
11 11. Хўжаев Ғ. “Бобирнома”нинг немисча икки таржимаси //Ўзбек тили ва адабиёти, 1970. 6-сон.
Waiting