Мумтоз шеъриятда “Арбаъин”-ҳадис ёзиш ва ҳадислар шарҳини кўпчиликка тушунарли тилда, маносини чуқурроқ изоҳлаш, ёки шарҳлаш орқали етказиш анъанаси мавжуд. XV асрга келиб туркий шеъриятда ушбу анъанани Ҳазрат Алишер Навоий бошлаб берган. Ҳазрат устози форсийзабон шоир Абдураҳмон Жомий танлаган “Арбаъин”- “Чҳил ҳадис”ларини туркий тилга ўгириш орқали Жомий танлаган қирқ ҳадисга қитъалар ёзади. Бу қитъалар шунчаки таржималар бўлмай, Навоий томонидан яратилган мустақил асар сифатида юзага келади. Биз ушбу мақолада “Арбаъин”лар муборак Қуръон ва ҳадисларга асосланган адаб илми эканлигини Малоҳат Пўлатованинг “Шарқ мумтоз адабиётида “Арбаин” ёзиш анъаналари” номли монографиясига асосланган ҳолда ифодаладик.
Мумтоз шеъриятда “Арбаъин”-ҳадис ёзиш ва ҳадислар шарҳини кўпчиликка тушунарли тилда, маносини чуқурроқ изоҳлаш, ёки шарҳлаш орқали етказиш анъанаси мавжуд. XV асрга келиб туркий шеъриятда ушбу анъанани Ҳазрат Алишер Навоий бошлаб берган. Ҳазрат устози форсийзабон шоир Абдураҳмон Жомий танлаган “Арбаъин”- “Чҳил ҳадис”ларини туркий тилга ўгириш орқали Жомий танлаган қирқ ҳадисга қитъалар ёзади. Бу қитъалар шунчаки таржималар бўлмай, Навоий томонидан яратилган мустақил асар сифатида юзага келади. Биз ушбу мақолада “Арбаъин”лар муборак Қуръон ва ҳадисларга асосланган адаб илми эканлигини Малоҳат Пўлатованинг “Шарқ мумтоз адабиётида “Арбаин” ёзиш анъаналари” номли монографиясига асосланган ҳолда ифодаладик.
В классической поэзии существует традиция писать «Арбаин» - хадисы и комментировать хадисы на языке, понятном для многих людей, подробно объясняя их смысл. К XV веку эту традицию в тюркской поэзии начал Хазрат Алишер Навои.
Переведя на тюркский язык «Арбаин» и «Чхил хадис», выбранные учителем Навои, персоязычным поэтом Абдурахманом Джами, он написал четверостишья для сорока хадисов, выбранных Джами. Эти стихи являются не просто переводами, а предстают как самостоятельные произведения, созданные Навои. В данной статье мы выражаем то, что «Арбаин» - наука о поэзии, основанная на священном Коране и хадисах, опираясь на монографию Малохат Пулатовой «Традиции письма "Арбаин" в восточной классической литературе».
| № | Author name | position | Name of organisation |
|---|---|---|---|
| 1 | Suvonova J.R. | Dotsent | Самарқанд Давлат Университети |
| № | Name of reference |
|---|---|
| 1 | 1. Мирзиёев Ш.М.Буюк келажагимизни мард ва олианоб халқимиз билан бирга қурамиз.-Т.; “Ўзбекистон”.2017.-488 б. |
| 2 | 2. Малохат Пўлатова.Шарқ мумтоз адабиётида “Арбаъин”ёзиш анъаналари.- Тошкент: ”Донишманд зиёси”, 2021.-208б. |
| 3 | 3. Имом Муҳаммад Закариё ибн Шараф Нававий. Қирқ ҳадис.-Т.: Мовароуннаҳр, 2005.-Б.3.(-116 б). |
| 4 | 4. Имом Муҳаммад Закариё ибн Шараф Нававий. Қирқ ҳадис.-Т.: Шарқ 2017.-Б.4 (-208 б). |
| 5 | 5. Алишер Навоий. Арбаъин.- Тошкент: Фан. 2000.-Б.10. |