Moliya va iqtisodiyot sohasiga yangi ko’rinishda kirib kelgan xulq-atvor moliyasi a’nanaviy iqtisodiyot taklif qiladigan ratsional qarorlar qabul qilish haqidagi tushunchalar noto’g’ri ekanligini ta’kidlaydi. Ushbu sohada, iqtisodiyotda aniqroq tahlillar amalga oshirish uchun insonlarning psixologik qarorlarini, kognitiv moyilliklari va hissiyotlar orqali qarorlar chiqarishi mumkin ekanligini ham inobatga olinishi kerakligi haqida aytiladi. Imkoniyatlarning cheklanganligi va qarorlarning xilma-xilligini e’tiborga olgan holda, ushbu soha orqali bozor ishtirokchilari haqida ko’proq ma’lumotga ega bo’lish ekanligini ko’rsatib beradi. Ushbu o’zgarishlar ko’p sohalar uchun sezilarli ta’sir o’tkaza oladi. Shuningdek, mamlakat miqyosida davlatning moliyaviy holati va fuqarolarining farovonligi uchun aniqroq qarorlar chiqarishga xizmat qiladi.
Moliya va iqtisodiyot sohasiga yangi ko’rinishda kirib kelgan xulq-atvor moliyasi a’nanaviy iqtisodiyot taklif qiladigan ratsional qarorlar qabul qilish haqidagi tushunchalar noto’g’ri ekanligini ta’kidlaydi. Ushbu sohada, iqtisodiyotda aniqroq tahlillar amalga oshirish uchun insonlarning psixologik qarorlarini, kognitiv moyilliklari va hissiyotlar orqali qarorlar chiqarishi mumkin ekanligini ham inobatga olinishi kerakligi haqida aytiladi. Imkoniyatlarning cheklanganligi va qarorlarning xilma-xilligini e’tiborga olgan holda, ushbu soha orqali bozor ishtirokchilari haqida ko’proq ma’lumotga ega bo’lish ekanligini ko’rsatib beradi. Ushbu o’zgarishlar ko’p sohalar uchun sezilarli ta’sir o’tkaza oladi. Shuningdek, mamlakat miqyosida davlatning moliyaviy holati va fuqarolarining farovonligi uchun aniqroq qarorlar chiqarishga xizmat qiladi.
Поведенческие финансы, которые недавно вошли в области финансов и экономики с новой точки зрения, ставят под сомнение традиционные экономические концепции рационального принятия решений. Эта область подчеркивает, что для более точного анализа в экономике необходимо учитывать человеческие психологические решения, когнитивные искажения и роль эмоций в процессе принятия решений. Учитывая ограничения доступных возможностей и разнообразие выборов, поведенческие финансы демонстрируют, что мы можем получить больше информации о рынке и его участниках. Эти изменения могут оказать значительное влияние на различные сектора и способствовать более точному принятию решений на национальном уровне, улучшая финансовое благополучие государства и его граждан.
Behavioral finance, which has recently entered the fields of finance and economics with a fresh perspective, challenges the traditional economic concepts of rational decision making. This field emphasizes that to conduct more accurate analyses in economics, it is necessary to account for human psychological decisions, cognitive biases, and the role of emotions in decision-making. By considering the limitations of available opportunities and the diversity of choices, behavioral finance shows that we can gain more insights into market participants. These shifts can have a significant impact across various sectors and contribute to more precise decision making at the national level, enhancing the financial well-being of the state and its citizens.
| № | Author name | position | Name of organisation |
|---|---|---|---|
| 1 | Abdujaborova M.T. | PhD dotsent | Toshkent Davlat iqtisodiyot universiteti |
| 2 | Husenov M.B. | - | Toshkent Davlat iqtisodiyot universiteti |
| № | Name of reference |
|---|---|
| 1 | Abdujaborova M.T. (2024) Korxona faoliyatiga makroiqtisodiy ko’rsatkichlarning ta’sirining tahlili. “Barqaror iqtisodiy oʻsish orqali aholi turmush farovonligini oshirish masalalari” mavzusida respublika ilmiy-amaliy konferensiya tezislari to‘plami. –T.: 384-387 b. |
| 2 | Boston University. (2020). Behavioral Economics (Final Report). https://www.bu.edu/eci/files/2020/05/Behavioral-Economics_final.pdf |
| 3 | Braesemann, F., & Braesemann, F. (2018). How Behavioral Economics Relates to Psychology: Some Bibliographic Evidence. Journal of Economic Methodology, 25(1), 1–14. https://doi.org/10.1080/1350178X.2018.1511257 |
| 4 | EY Global. (2021). Behavioral Economics Applied to Financial Sector. https://www.ey.com/content/dam/ey-unified-site/ey-com/en gl/insights/strategy/documents/ey-behavioral-economics-applied-to-financial-sector.pdf |
| 5 | Heal, S., Papp, P., & Roychoudhury, P. (2022). Partnership Between Data Science and Behavioral Economics. In A. Samson (Ed.), The Behavioral Economics Guide 2022 (pp. nnn-nnn). https://www.behavioraleconomics.com/be-guide/ |
| 6 | Kao, Y., & Velupillai, K. V. (2015). Behavioral Economics: Classical and Modern. The European Journal of the History of https://doi.org/10.1080/09672567.2013.792366 |
| 7 | Kuvatova Oliya Sheraliyevna ,Husenov Muhriddin Bahriddinovich (2024) “Investitsion qarorlar qabul qilish. O'zbekiston startaplar ekotizimida xulq-atvor moliyasining o'rni”, Moliya Tizimini Rivojlantirishning Zamonaviy Tendensiyalari va istiqbollari, 1(4), pp. 960–965. doi: 10.5281/zenodo.11402546 |
| 8 | Leigh, A. (2015). The Economics of Policy. Policy, 91(1), 23–36. https://doi.org/10.1177/1035304615579346 |
| 9 | Quvatova, O., & Husenov, M. (2024). NUDGING FOR BETTER FINANCIAL DECISION MAKING: APPLYING BEHAVIORAL INSIGHTS TO IMPROVE BUDGETING AND TAX MANAGEMENT IN UZBEKISTAN. Nashrlar, 3(M), 441–443. https://doi.org/10.60078/2024-vol3-issM-pp441-443 |