Yer osti kon ishlarida mehnat sharoitlari xavfsizligi zamonaviy tog‘-kon sanoatining muhim masalalaridan biri bo‘lib hisoblanadi. Ushbu maqolada xavfsizlikning huquqiy asoslari va xalqaro amaliyotga e’tibor qaratilgan bo‘lib, ularni kon ishchilarining mehnat sharoitlarini yaxshilashdagi ahamiyati yoritilgan. Xalqaro mehnat tashkiloti (ILO) tomonidan ishlab chiqilgan kon xavfsizligi bo‘yicha konvensiyalar va tavsiyalarning milliy qonunchilikka integratsiya qilinishi tahlil qilinadi. Shuningdek, rivojlangan mamlakatlarning ilg‘or tajribasi va texnologik yechimlari o‘rganilib, ularni O‘zbekiston sharoitida qo‘llash imkoniyatlari muhokama qilingan. Maqolada, mehnat xavfsizligini ta’minlashda normativ-huquqiy baza va xalqaro standartlarga muvofiqlikning ahamiyati asoslangan holda ko‘rsatilib, kon xavfsizligini oshirishga qaratilgan amaliy tavsiyalar ishlab chiqilgan. Tadqiqot natijalari yer osti kon ishlarida xavfsizlikni ta’minlashga qaratilgan strategik qarorlarni shakllantirish uchun ilmiy asoslarni ishlab chiqishga xizmat qiladi.
Yer osti kon ishlarida mehnat sharoitlari xavfsizligi zamonaviy tog‘-kon sanoatining muhim masalalaridan biri bo‘lib hisoblanadi. Ushbu maqolada xavfsizlikning huquqiy asoslari va xalqaro amaliyotga e’tibor qaratilgan bo‘lib, ularni kon ishchilarining mehnat sharoitlarini yaxshilashdagi ahamiyati yoritilgan. Xalqaro mehnat tashkiloti (ILO) tomonidan ishlab chiqilgan kon xavfsizligi bo‘yicha konvensiyalar va tavsiyalarning milliy qonunchilikka integratsiya qilinishi tahlil qilinadi. Shuningdek, rivojlangan mamlakatlarning ilg‘or tajribasi va texnologik yechimlari o‘rganilib, ularni O‘zbekiston sharoitida qo‘llash imkoniyatlari muhokama qilingan. Maqolada, mehnat xavfsizligini ta’minlashda normativ-huquqiy baza va xalqaro standartlarga muvofiqlikning ahamiyati asoslangan holda ko‘rsatilib, kon xavfsizligini oshirishga qaratilgan amaliy tavsiyalar ishlab chiqilgan. Tadqiqot natijalari yer osti kon ishlarida xavfsizlikni ta’minlashga qaratilgan strategik qarorlarni shakllantirish uchun ilmiy asoslarni ishlab chiqishga xizmat qiladi.
Безопасность условий труда при подземной добыче полезных ископаемых считается одним из важных вопросов современной горнодобывающей промышленности. В данной статье рассматриваются правовые основы безопасности и международная практика, подчеркивается их важность для улучшения условий труда работников шахт. Анализируется интеграция конвенций и рекомендаций по безопасности в шахтах, разработанных Международной организацией труда (МОТ), в национальное законодательство. Также был изучен передовой опыт и технологические решения развитых стран и обсуждены возможности их применения в условиях Узбекистана. В статье разработаны практические рекомендации, направленные на повышение безопасности на шахтах, исходя из важности нормативной базы и соответствия международным стандартам в обеспечении безопасности труда. Результаты исследования служат для разработки научных основ формирования стратегических решений, направленных на обеспечение безопасности при проведении подземных горных работ.
The safety of working conditions in underground mining is considered one of the important issues of the modern mining industry. This article focuses on the legal framework of security and international practice, highlighting their importance in improving the working conditions of mine workers. The integration of mine safety conventions and recommendations developed by the International Labour Organization (ILO) into national legislation is analyzed. Advanced experience and technological solutions of developed countries were also studied, and the possibilities of their application in the conditions of Uzbekistan were discussed. The article developed practical recommendations aimed at increasing mine safety based on the importance of regulatory framework and compliance with international standards in ensuring labor safety. The results of the study serve to develop scientific foundations for the formation of strategic decisions aimed at ensuring safety in underground mining operations.
№ | Author name | position | Name of organisation |
---|---|---|---|
1 | Kalandarov I.I. | professori v.b., texnika fanlari doktori, DSc | Navoiy davlat konchilik va texnologiyalar universiteti |
2 | Xojiev A.M. | boshliq o‘rinbosari | Navoiy viloyati ichki ishlar boshqarmasi tashkiliy boshqarma |
№ | Name of reference |
---|---|
1 | 1. Karimov A.A.Inson organizmining zararlanish yo‘llari. // ISSN: 2181-1385 Academic Research in Educational Sciences ilmiy jurnali, №3 (4) 2022, 56-61 bet. DOI: 10.24412/2181-1385-2022-4-56-61. |
2 | 2. Muradov S.H. Mehnat muhofazasi va xavfsizlik texnikasi bo‘yicha O‘qitish va yo‘riqnomalarni raqamlashtirish asoslari. //“raqamli iqtisodiyot” ilmiy-elektron jurnali | 2024, 8-son 266-274 bet. |
3 | 3. O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2020-yil 19-maydagi ““Xavfli ishlab chiqarish obyektlarining sanoat xavfsizligi to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonunini amalga oshirishga doir qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida”gi Qarori. |
4 | 4. O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi.Rasmiy nashr. - Toshkent: “O‘zbekiston” nashriyoti, 2023. -80 b. ISBN: 978-9943-9506-1-0. |
5 | 5. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2023-yil 11-sentabrdagi “O‘zbekiston — 2030” strategiyasi to‘g‘risi”dagi Farmoni. |
6 | 6. “O‘zbekiston – 2030” strategiyasi. O‘zr. PF-158-son Farmoniga 1-ilova. |
7 | 7. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2023-yil 11-sentabrdagi ““O‘zbekiston — 2030” strategiyasida belgilangan vaziflarni amalga oshirish bo‘yicha chora-tadbirlar to‘g‘risida”gi Qarori. |
8 | 8. O‘.R.Yo‘ldoshеv, О.D.Rahimov, R.Т.Хо‘jaqulov, О.T.Hasanova. Mehnat muhofazasi va texnika xavfsizligi. – Т.: «Davr nashriyoti» mchj, 2013, 200 bet. ISBN 978–9943-4226–8–1. |
9 | 9. O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2014-yild 15-sentabrdagi “Xodimlar mehnatini muhofaza qilish chora-tadbirlarini yanada takomillashtirish to‘g‘risida”gi 263-son Qarori. |
10 | 10. O‘zbekiston Respublikasi Bosh sanitar vrachining 2007-yil 29-martdagi “Rudali, ruda bo‘lmagan va maydalangan foydali qazilmalarni qazib olish va boyitish bilan shug‘ullanuvchi korxonalar uchun” sanitariya Qoidalari. |
11 | 11. А.С. Пупова. Состояние безопасности и охраны труда на предприятиях: зарубежный опыт. Вестник магистратуры. 2017. № 9(72). ISSN 2223-4047 10 ТЕХНИЧЕСКИЕ НАУКИ УДК 331.1. 10-12 ст. |
12 | 12. Калинин А.В. Состояние охраны труда на предприятиях в мире //“Вопросы инновационной экономики” научно-практический журнал -2011. -№ 5. -c. 37-42. |
13 | 13. Flin R., Mearns K., O‘Connor P., Bryden R. Measuring Safety Climate: Identifying the Common Features. Safety Science, 2000, no. 34, pp. 177–192. |
14 | 14. Иванов Г.С. Охрана труда: от античности к современности // Интернет-журнал «НАУКОВЕДЕНИЕ» Том 8, №3 (2016). DOI: 10.15862/16EVN316 |
15 | 15. Pavlov A., Gavrilov D. Improvement and development of the motivation system in the occupational and industrial safety field//The Second International Innovative Mining Symposium. 2017. DOI: 10.1051/e3sconf/20172104030. |
16 | 16. Бадалова, А.Г., Пантелееева А.В. Управление рисками деятелности предприятия: учебное пособие / А.Г. Бадалова, А.В. Пантелеев. -3-е изд.-М.: Вузовская книга, 2017. -234 c.: ил ISBN: 978-5-9502-0821-8 |
17 | 17. Куклина Т.В. Модели страхования профессиональных рисков в зарубежных странах // Вопросы инновационной экономики. – 2020. – Том 10. – № 2. – С. 721-736. DOI: 10.18334/vinec.10.2.100942 |
18 | 18. Васильев А.В., Аношкин Д.В. Человеческий фактор как причина аварийности и травматизма на производстве и его анализ на основе принципов системного подхода к обеспечению безопасности // Безопасность труда в промышленности. 2010. № 11. С. 22-25. DOI: 10.37313/1990-5378-2021-23-5-113-119 |
19 | 19. Бутенко М.А., Бурнос Д.В., Хоперсков С.А., Холодков В.С., Морозов А.Г., Оптимизации и управления системами вентиляции на основе прямого газодинамического моделирования. //Технические инновации научный журнал. Серия 10. Вып. 6. Стр. 31-37 |
20 | 20. Новиков А.В., Многофунксионалная система безопасности-практика применения систем определения персонала. //Горная промышленность научный журнал– 2018. – 2. – №. Стр. 93–98. |
21 | 21. Рудаков М.Л. Корпоративные программы «ноль несчастных случаев» как элемент стратегического планирования в области охраны труда для угледобывающих предприятий //Записки Горного института научный журнал. 2016. Т.219. С.465-471. DOI 10.18454/PMI.2016.3.465 |
22 | 22. С.И.Попов, Э.Д.Кадыров.Зарубежный опыт автоматизации в горнодобывающей отрасли.//Записки Горного института научно-методический журнал. ISSN 0135-3500. 2008.Т.177, стр.82-84. |