7

Араб тили грамматикасида воситасиз тўлдирувчи тушум келишигида ифодаланади ҳамда гапнинг эга ва кесимдан кейин келади. Шу ўринда, машҳур тилшунос олим Мустафо Ғалайиний ўзининг “جَامِعُ الدُّرُوسِ العَرَبِيَّةِ” асарида бошқа наҳвшунос олимлардан фарқли равишда воситасиз тўлдирувчини икки тур(аниқ ва яширин)га бўлгани ва ўз ўрнида уларни ҳам бир неча турларга бўлиниши ҳақида маълумотлар берганини таъкидлаб ўтиш зарур. Шунингдек, олимнинг юқорида зикр қилинган асарида воситасиз тўлдирувчи ҳақида бошқа манбаларда учрамайдиган яна кўплаб маълумотларни учратиш мумкин. Улардан “масдари муъаввал” ёки “жумла муъаввал”, билан ифодаланган воситасиз тўлдирувчилардир.

  • Read count 7
  • Date of publication 10-03-2025
  • Main LanguageO'zbek
  • Pages134-147
English

Accusative case completes the action of the verb in meaning and answers the questions such as "Who?", "What?", "Who from?", "From what?" It is divided into object of a transitive verb and adverbial object. Object of a transitive verb answers the questions "who?" and “what?” known as المفعول به and comes after subject and predicate. It should be noted that the famous linguist Mustafa Gallaini, in contrast to other modern scientists, in his book "جامع الدروس العربية" distinguishes two types of accusative(cognate and hidden) and divides them into several species. Also, in the aforementioned book of the scholar, there are many other sources of information about object of a transitive verb. "Masdar muwwal" or "jumlah mu'awwal" are can be examples of this.

Ўзбек

Араб тили грамматикасида воситасиз тўлдирувчи тушум келишигида ифодаланади ҳамда гапнинг эга ва кесимдан кейин келади. Шу ўринда, машҳур тилшунос олим Мустафо Ғалайиний ўзининг “جَامِعُ الدُّرُوسِ العَرَبِيَّةِ” асарида бошқа наҳвшунос олимлардан фарқли равишда воситасиз тўлдирувчини икки тур(аниқ ва яширин)га бўлгани ва ўз ўрнида уларни ҳам бир неча турларга бўлиниши ҳақида маълумотлар берганини таъкидлаб ўтиш зарур. Шунингдек, олимнинг юқорида зикр қилинган асарида воситасиз тўлдирувчи ҳақида бошқа манбаларда учрамайдиган яна кўплаб маълумотларни учратиш мумкин. Улардан “масдари муъаввал” ёки “жумла муъаввал”, билан ифодаланган воситасиз тўлдирувчилардир.

Русский

В арабском языке прямое дополнение выражается формой насб и находится в постпозиции по отношению к подлежащему и сказуемому. Нужно отметить, что известный лингвист Мустафа Галайини в своем произведении “جَامِعُ الدُّرُوسِ العَرَبِيَّةِ” в отличии от других грамматистов, выделяет две разновидности дополнения - открытое и скрытое дополнение, в свою очередь они разделяются на несколько видов. Также в выше названном произведении описываются такие свойства дополнения, о которых не говорится в других книгах, например, автор выделяет такие типы дополнения, которые выражаются «масдари муъаввал» или же «джумла муъаввал».

Author name position Name of organisation
1 Begmatova B.M. Dotsent, yuridik fanlar nomzodi (PhD) Toshkent davlat sharqshunoslik Institute
Name of reference
1 1. Abdujabborov, A. (2007). Arabic language. Arab tili. – Tashkent: Tashkent islamic university. – 307 p. (in Uzbek).
2 2. Begmatova B.M., Mutalova G.S., Kasimova S.S. (2023). The direct object and its use in arabic language. Boletin De Literatura Oral - The Literary Journal, Vol. 10 No. 1 (2023). (Scopus Q3). PP. 3601-3609. https://www.scopus.com/sourceid/21100810884.
3 3. Begmatova. B.M., Kasimova S.S. (2022). Study of the problem of predicativity and attribution in languistics. Central European Management Journal Vol. 30 Iss.3. PP.2242-2247. https://mjl.clarivate.com/search-results.
4 4. Begmatova B.M., Mutalova G.S., S.Korayem, Sh.Shamusarov, N.Saidova, (2024). Calling for the Use of Intermediate Language in Teaching Arabic to Non-Native Speakers, Its Foundations and Problems / Power System Texnology Journal, Том 48, № 4 (Scopus Q1) PP. 2221-2236. ISSN: 1000-3673. https://powertechjournal.com/index.php/journal/issue/view/28
5 5. Grande, B.M. (1998). Course of Arabic grammar in comparative-historical light. Kurs arabskoy grammatiki v sravnitel'no-istoricheskom osveshenii. – Moscow: RAN. – 592 p. (in Russian) 6. Ibragimov, N., Yusupov, М. (2009). Arabic grammar. Arab tili grammatikasi. – Namangan: Ibrat. – 563 p. (in Uzbek).
6 7. Nosirova, М.А. (2005). Mahmud Zamakhshari‘s treatise Al-Unmuzaj. Mahmud Zamaxshariyning “Al-Unmuzaj fi-n-nahv” risolasi. – Tashkent: Uzbekistan. – 186 p. (in Uzbek).
7 8. Sayyed Sharif Djurjaniy. (1997). Nahvi Mir. Nahvi Mir. – Karachi: Pakistan. – 78 p. (in Arabic).
8 9. Sheikh Al-Ghalayni, M. (2007). Collection of Arabic Lessons. Ash-Shayx al-G‘alayiyniy, Mustafa. Jami’ ad-durus al-arabiyya. – al-Qahira: Dar al-g‘ad al-jadid. – 590 р. (in Arabic).
9 10. Nemah, Fouad. Summary of Arabic Grammar Rules. (1998). Mulaxxas qava’id al-lug‘a al-arabiyya. – Misr: Nahdat Misra. – 855 p. (in Arabic).
10 11. Mahmud Zamakhshari. (1987). Example in grammar. Al-Unmuzaj fi-n-nahv. – al-Qahira: Misr. – 40 p. (in Arabic).
11 12. Nasif, Khifni et al. Grammar lessons (2006). ad-Durus an-nahviyya. – Misr, al-Iskandariyya: Dar al-Aqida. – 415 p. (in Arabic)
Waiting