35

Мақолада халқ донишмандлиги, маданияти, ижтимоий турмуш тарзини ўзида акс эттирган француз ва ўзбек халқи мақолларини қиёсан таҳлил қилиш орқали иккала ҳалқ маданиятидаги ўхшаш лингвомаданий хусусиятлар мавжудлиги борасида мулоҳаза юритилади. Хусусан, французча қофиядош мақолларни лингвомаданий жиҳатдан ўзбек тилидаги муқобиллари билан қиёсий ўрганиш натижасида умуминсоний қадриятлар иккала халқ маданияти ва ижтимоий турмуш тарзида бир хил тушунча ва қарашлар нуқтаи назаридан талқин қилиниши таҳлил қилинган. Шунингдек, мақолада бир қанча умуминсоний қадриятлардан қадр-қиммат, қўшничилик, дўстлик, вақт қадри ва самарадорлик каби эзгу тушунчалар икки хил маданият ва икки тил соҳиблари бўлмиш француз ва ўзбек халқи маданиятларида қофия ёки такрорийлик асосида ҳосил бўлган мақоллар орқали умумий ўхшаш тафаккур ва қарашлар замирида деярли бир хил шаклланганлиги аниқ мисоллар билан изоҳланган. Шу билан бирга, французча қофиядош мақолларни ўзбек тилидаги муқобиллари билан қиёслаш орқали иккала тилда ҳам мақоллар асосан, қофия ва такрорий элементлар асосида ўзига хос жозибадорлик, мазмунан теранлик ва нутқий равонлик касб этиши хусусида фикр юритилган.

  • Read count 35
  • Date of publication 20-02-2021
  • Main LanguageO'zbek
  • Pages103–113
Ўзбек

Мақолада халқ донишмандлиги, маданияти, ижтимоий турмуш тарзини ўзида акс эттирган француз ва ўзбек халқи мақолларини қиёсан таҳлил қилиш орқали иккала ҳалқ маданиятидаги ўхшаш лингвомаданий хусусиятлар мавжудлиги борасида мулоҳаза юритилади. Хусусан, французча қофиядош мақолларни лингвомаданий жиҳатдан ўзбек тилидаги муқобиллари билан қиёсий ўрганиш натижасида умуминсоний қадриятлар иккала халқ маданияти ва ижтимоий турмуш тарзида бир хил тушунча ва қарашлар нуқтаи назаридан талқин қилиниши таҳлил қилинган. Шунингдек, мақолада бир қанча умуминсоний қадриятлардан қадр-қиммат, қўшничилик, дўстлик, вақт қадри ва самарадорлик каби эзгу тушунчалар икки хил маданият ва икки тил соҳиблари бўлмиш француз ва ўзбек халқи маданиятларида қофия ёки такрорийлик асосида ҳосил бўлган мақоллар орқали умумий ўхшаш тафаккур ва қарашлар замирида деярли бир хил шаклланганлиги аниқ мисоллар билан изоҳланган. Шу билан бирга, французча қофиядош мақолларни ўзбек тилидаги муқобиллари билан қиёслаш орқали иккала тилда ҳам мақоллар асосан, қофия ва такрорий элементлар асосида ўзига хос жозибадорлик, мазмунан теранлик ва нутқий равонлик касб этиши хусусида фикр юритилган.

Русский

В статье обсуждаются схожие лингвистические и культурные особенности между двумя народами посредством сравнительного анализа пословиц французского и узбекского народов, которые отражают мудрость, культуру и социальную жизнь людей. В частности, сравнительное исследование французских рифмующихся пословиц с лингвистическими и культурными альтернативами узбекского языка анализирует интерпретацию универсальных ценностей с точки зрения одних и тех же концепций и взглядов в культуре и социальной жизни обоих народов. В статье также рассматривается ряд универсальных ценностей, таких как достоинство, добрососедство, дружба, ценность времени и работоспособность. В то же время, сравнивая французские рифмующиеся пословицы с их узбекскими альтернативами, можно сделать вывод, что пословицы на обоих языках приобретают определенную привлекательность, глубину содержания и беглость речи, в основном на основе рифмующихся и повторяющихся элементов.

English

This article discusses the similar linguistic and cultural characteristics between the two peoples through a comparative analysis of French and Uzbek proverbs that reflect the wisdom, culture and social life of the people. In particular, a comparative study of French rhyming proverbs with linguistic and cultural alternatives to the Uzbek language analyzes the interpretation of universal values from the point of view of the similar concepts and views in the culture and social life of both peoples. The article also explores a number of universal values such as dignity, good neighborhood, friendship, the value of time and performance. Using examples, it is formed in the same way. At the same time, mainly based on rhyming and repetitive elements comparing French rhyming proverbs with their Uzbek alternatives, one can conclude that proverbs in both languages acquire a certain appeal, depth of content and fluency of speech.

Name of reference
1 Мақсудова Н. Халқ мақолларида ўзбек миллий қиёфаси // Молодой учёный, — 2020. — № 19 (309). — С. 572–576.
2 Сафаров Ш. Когнитив тилшунослик. — Жиззах: Сангзор, 2006. — 92 б.
3 Содиқова М. Қисқача ўзбекча-русча мақол-маталлар луғати. — Тошкент: Ўқитувчи, 1993. — 76 б.
4 Телия В.Н. Русская фразеология. — Москва: Шк. Языки рус. Культуры, 1996. — 284 с.
5 Ўзбек тилининг изоҳли луғати. — Тошкент: Ўзбекистон миллий энциклопедияси. www.ziyouz.com кутубхонаси
6 Ўзбек халқ мақоллари. — Тошкент: Адабиёт ва санъат нашриёти, 1989. — 512 б.
7 Шомақсудов Ш., Шарахмедов Ш. Маънолар маҳзани. — Тошкент: Ўзбекистон миллий энциклопедияси, 2001. — 477 б.
8 Ergashev М., Niyozov I. Proverbes et Dictons d’Ouzbékistan, Paris: EDITIONS GEORAMA, 2006. — 96 p.
9 Proverbes français: 1066 proverbes célèbres. https://citation-proverbefrancais.
Waiting