17

Мақола Абдулла Қодирийнинг “Ўткан кунлар” романининг инглиз тилидаги таржимасида ‘маънавият’ семали бирликларининг берилишига бағишланган. Маънавият шахснинг нафақат муайян ахлоқий қадриятларга амал қилишини, балки ушбу жараёнга ўз шахсий муносабатини ҳам қамраб олади. Шу маънода у кенг қамровли тушунча, инсоннинг ўзини англашни, ўз шахсий инсоний фазилатларини ижтимоий ҳаётдаги мавжуд меъёрий ҳолатлар билан уйғунлаштириб боришини ҳам ифодалайди. Ҳар қандай бадиий асарнинг муваффақиятли таржимаси миллий реалиялар сифатида намоён бўлувчи маънавият ифодаларини бериш билан ҳам намоён бўлади. Мақолада маънавият семали бирликларнинг ўзбек тилидан инглиз тилига таржимаси муаммолари Абдулла Қодирийнинг “Ўткан кунлар” романи мисолида ўрганилди. Таянч маънавият ифодаларининг ўзбек тилидаги миллий ментал моҳияти, қўлланишининг нутқ шароити ва вазияти билан боғланиши ҳамда уларнинг инглиз тилида берилиши масалалари ёритилган. Мақола қиёсий тилшунослик ва таржима назарияси соҳасида иш олиб бораётган мутахассислар учун материал бўлиб ҳизмат қилиши мумкин.

  • Read count 0
  • Date of publication 20-02-2021
  • Main LanguageO'zbek
  • Pages148–156
Ўзбек

Мақола Абдулла Қодирийнинг “Ўткан кунлар” романининг инглиз тилидаги таржимасида ‘маънавият’ семали бирликларининг берилишига бағишланган. Маънавият шахснинг нафақат муайян ахлоқий қадриятларга амал қилишини, балки ушбу жараёнга ўз шахсий муносабатини ҳам қамраб олади. Шу маънода у кенг қамровли тушунча, инсоннинг ўзини англашни, ўз шахсий инсоний фазилатларини ижтимоий ҳаётдаги мавжуд меъёрий ҳолатлар билан уйғунлаштириб боришини ҳам ифодалайди. Ҳар қандай бадиий асарнинг муваффақиятли таржимаси миллий реалиялар сифатида намоён бўлувчи маънавият ифодаларини бериш билан ҳам намоён бўлади. Мақолада маънавият семали бирликларнинг ўзбек тилидан инглиз тилига таржимаси муаммолари Абдулла Қодирийнинг “Ўткан кунлар” романи мисолида ўрганилди. Таянч маънавият ифодаларининг ўзбек тилидаги миллий ментал моҳияти, қўлланишининг нутқ шароити ва вазияти билан боғланиши ҳамда уларнинг инглиз тилида берилиши масалалари ёритилган. Мақола қиёсий тилшунослик ва таржима назарияси соҳасида иш олиб бораётган мутахассислар учун материал бўлиб ҳизмат қилиши мумкин.

Русский

Данная статья посвящена передаче смысловых единиц ‘духовность’ в английском переводе романа Абдуллы Кадыри «Минувшие дни». Духовность включает в себя не только приверженность человека определенным моральным ценностям, но и его личное отношение к процессу. В этом смысле он также представляет собой всестороннее понимание, самосознание человека, умение сочетать свои личные человеческие качества с существующими нормативными ситуациями в общественной жизни. Успешный перевод любого художественного произведения также проявляется в выражении духовности, которая отражается в национальных реалиях. В статье рассматриваются проблемы перевода смысловых единиц духовность с узбекского на английский язык на примере романа Абдуллы Кадыри «Минувшие дни». Освещены вопросы национальной ментальной сущности основных духовных выражений в узбекском языке, их связи с условиями и ситуациями речи и их передачи на английском языке. Cтатья может служить материалом для специалистов, ведущих научные исследования в сравнительной лингвистике и практике перевода.

English

This article is devoted to the transfer of the semantic unit “spirituality” in the English translation of the novel by Abdulla Kadiri “Bygone days”. Spirituality includes not only a person's adherence to certain moral values, but also his personal attitude to the process. In this sense, it also represents a comprehensive understanding, selfawareness of a person, the ability to combine his personal human qualities with the existing normative situations in public life. A successful translation of any work of art also manifests itself in the expression of spirituality, which is reflected in national realities. The article examines the problems of translating the semantic unit spirituality from Uzbek into English with the example of the novel by Abdulla Kadiri “Bygone days” The issues of the national mental essence of the main spiritual expressions in the Uzbek language, their connection with the conditions and situations of speech and their transmission in English are highlighted.

Author name position Name of organisation
1 KHOLMURODOVA M.. Докторант Ўзбекистон Давлат жаҳон тиллари университети
Name of reference
1 Азизхўжаев А. Давлатчилик ва маънавият. — Тошкент: Шарқ 1997. — 240 б.
2 Абдулла Қодирий. Ўткан кунлар. — Tashkent: Info Capital Group, 2017. — 485 б.
3 Эркаев А. Маънавият ва тараққиёт модели. Монография. — Тошкент: Маънавият, 2005. — 192 б.
4 Имомназаров М., Эшмухамедова М. Миллий маънавиятимиз асослари. — Тошкент: Ислом университети, 2000. — 360 б.
5 Каримов И., Юксак маънавият — енгилмас куч. — Тошкент: Маънавият, 2008. — 176 б.
6 Қаршибоев М. Бунёдкор халқ ғояси. — Тошкент: Маънавият, 2001. — 270 б.
7 Angus Stevenson, Christine A. Lindberg. New Oxford American Dictionary. Third edition. Oxford University Press, UK, 2010. — 2096 p.
8 Carol Ermakova, “DAYS GONE BY”. Karimov foundation, 2018, — 349 p.
9 Hill V. Spiritual development in the Education Reform Act: A source of acrimony, apathy or accord. Brit. J. Educ. Stud.1989. — 182 р.
10 Hay D., Helmut Reich, Michael Utsch. In book: The Handbook of Spiritual Development in Childhood and Adolescence/ Editors: Roehlkepartain, P.E. King, L. Wagener, P.L. Benson — USA: Sage Publications, 2006 — Chapter IV — P. 46-59. — 1021 p. — URL: https://www.researchgate.net/publication/311173780_Spiritual_Developm ent_Intersections_and_Divergence_with_Religious_Development
11 Jose N., Taylor E. Spiritual health: A look at barriers to its inclusion in the health education curriculum. Eta Sigma Gamman 1986, — Р. 16–19
12 Mark Reese. “Bygone Days”. Muloqot Cultural Project, 2019. — 496 p. — URL: https://www.amazon.com/Bygone-Days-Kunlar-AbdullahQodiriy/dp/ 0578467291
13 Muldoon M., King N. Spirituality, health care, and bioethics. — J. Relig. Health, 1995, — P 34. DOI: 10.1007/BF02248742
14 Newman L.L. Faith, Spirituality, and Religion: A Model for Understanding the Differences. The college of student affairs journal, Vol. 23, Number 2. 2004. 102–110. — URL: https://files.eric.ed.gov/fulltext/ EJ956981.pdf
15 Oxford English Dictionary. Second edition, 20 volumes, UK, 1989. — 21728 p. — URL: https://ebookpdf.com/second-edition-of-the-20-volumeoxford-english-dictionary
16 Tukhtasinov I.M., Muminov O.M., Khamidov A.A. “The Days Gone by”. — Tashkent: Mashhur-press. 2017. — 380 p.
17 The Concise Oxford Dictionary. 12th edition. — Oksford: Oxford University Press, 2011. — 1696 p.
18 The New Oxford Dictionary of English. — Oxford: Oxford University Press, UK, 2010. — 2112 p.
19 Holmes D., Gastaldo D. Nursing as means of govermentality // Journal of Advanced Nursing, EBSCO Publishing,. — 2002. —№ 38(6). — P. 557–565. — URL: tinyurl.com/ufycy5vr
20 Гаак Т.П., Коннова С.М. Рассуждения о духовности:филологический аспект. Вестник ОГУ. — 2012. — № 11, — C. 173–182.
21 Колкунова К.А., Малевич Т.В. Понятие «духовность» в современной pоссийской литературе. // Вестник ПСТГУ. Серия I: Богословие. Философия. Религиоведение. 2014. Выпуск № 6 (56) — С. 72–88. — URL: https://sochum.ru/s1991-640x0000617-7-1-ru-95/
22 Огородникова Т.Г. Понятие «духовность». Сравнительный анализ представлений о духовности у людей с высшим и средним профессиональным образованием. //Вестник Ленинградского государственного университета им. А.С.Пушкина. — 2011. — № 2. — С. 18–22. — URL: https://periodical.pstgu.ru/ru/series/issue/1/56
23 https://youtu.be/V434Zn13Xvk
24 http://ziyouz.com
25 http://marifat.uz/marifat/ruknlar/fan/1088.htm.
Waiting