Ushbu maqolada elektr yoyli pechlar ishlash jarayonida elektr energiyasi sifatiga salbiy ta’sirlari va kuchlanish nosimmetriyasi hamda reaktiv quvvat oqimi tahlil qilinadi. Pechlar ish faoliyatidagi uzluksizlik va yuqori haroratni ushlab turish ehtiyoji elektr energiyasining barqaror va sifatli bo‘lishini talab qiladi. Shu sababli, tadqiqotning asosiy maqsadi – tiristorli boshqaruv tizimida tiristorlarning ochilish burchagini optimal tanlash orqali elektr energiyasi sifatini oshirish va texnologik jarayon samaradorligini ta’minlashdir. Bunda ochilish burchagi nofaol fazalardagi reaktiv quvvat kompensatsiyasiga ta’sir etuvchi boshqaruv parametr sifatida olinadi va genetik algoritm (GA) yordamida optimallashtiriladi. Modelda obyektiv funksiya sifatida reaktiv quvvat oqimi, kuchlanish nosimmetriyasi mezonlari qabul qilingan. Natijalarda optimal burchak tanlanganda tizimning elektr energiya sifati ko‘rsatkichlari sezilarli darajada yaxshilangani va kuchlanish nosimmetriyasi kamayganligi ko‘rsatildi.
Ushbu maqolada elektr yoyli pechlar ishlash jarayonida elektr energiyasi sifatiga salbiy ta’sirlari va kuchlanish nosimmetriyasi hamda reaktiv quvvat oqimi tahlil qilinadi. Pechlar ish faoliyatidagi uzluksizlik va yuqori haroratni ushlab turish ehtiyoji elektr energiyasining barqaror va sifatli bo‘lishini talab qiladi. Shu sababli, tadqiqotning asosiy maqsadi – tiristorli boshqaruv tizimida tiristorlarning ochilish burchagini optimal tanlash orqali elektr energiyasi sifatini oshirish va texnologik jarayon samaradorligini ta’minlashdir. Bunda ochilish burchagi nofaol fazalardagi reaktiv quvvat kompensatsiyasiga ta’sir etuvchi boshqaruv parametr sifatida olinadi va genetik algoritm (GA) yordamida optimallashtiriladi. Modelda obyektiv funksiya sifatida reaktiv quvvat oqimi, kuchlanish nosimmetriyasi mezonlari qabul qilingan. Natijalarda optimal burchak tanlanganda tizimning elektr energiya sifati ko‘rsatkichlari sezilarli darajada yaxshilangani va kuchlanish nosimmetriyasi kamayganligi ko‘rsatildi.
В данной статье рассматриваются негативные воздействия на качество электроэнергии в процессе работы электродуговых печей, а также анализируются несимметрия напряжения и потоки реактивной мощности. Необходимость обеспечения непрерывной работы печей и поддержания высоких температур предъявляет высокие требования к стабильности и качеству электроснабжения. В связи с этим основная цель исследования заключается в повышении качества электроэнергии и обеспечении эффективности технологического процесса за счёт оптимального выбора угла открытия тиристоров в системе тиристорного управления. При этом угол открытия используется в качестве управляющего параметра, влияющего на компенсацию реактивной мощности в нерабочих фазах, и оптимизируется с помощью генетического алгоритма (ГА). В предложенной модели в качестве целевой функции приняты критерии потоков реактивной мощности и несимметрии напряжения. Результаты показывают, что при выборе оптимального угла открытия значительно улучшаются показатели качества электроэнергии системы, а также существенно снижается уровень несимметрии напряжения.
This article examines the negative impacts on power quality during the operation of electric arc furnaces, with a particular focus on voltage asymmetry and reactive power flows. The need to ensure continuous furnace operation and maintain high temperatures imposes stringent requirements on the stability and quality of power supply. Accordingly, the primary goal of this study is to improve power quality and enhance the efficiency of the technological process by optimally selecting the thyristor firing angle in a thyristor-based control system. In this context, the firing angle is used as a control parameter influencing the compensation of reactive power in non-working phases, and is optimized using a genetic algorithm (GA). In the proposed model, the objective function incorporates criteria related to reactive power flows and voltage asymmetry. The results demonstrate that selecting an optimal firing angle significantly improves the system’s power quality indicators and substantially reduces voltage asymmetry.
| № | Author name | position | Name of organisation |
|---|---|---|---|
| 1 | Raxmonov I.U. | professor | Toshkent davlat texnika universiteti |
| 2 | Xolixmatov B.B. | assistenti | Toshkent davlat texnika universiteti |
| № | Name of reference |
|---|---|
| 1 | Grünbaum, R., & Pernot, J. (2008). SVC and STATCOM for grid disturbance mitigation from electric arc furnaces. Metallurgical Research & Technology. https://www.cambridge.org/.../2E3064A482516ACC576AA55257D735E9 |
| 2 | Yazdani, A., et al. (2009). An improved nonlinear STATCOM control for electric arc furnace voltage flicker mitigation. IEEE Transactions on Power Delivery. https://scholarsmine.mst.edu/.../1665 |
| 3 | Kashani, M.G., & Babaei, S. (2013). SVC and STATCOM application in Electric Arc Furnace efficiency improvement. IEEE PEDSTC. https://www.academia.edu/.../SVC_and_STATCOM_application_in_EAF |
| 4 | Alzate, A., & Escobar, A. (2011). Application of a D-STATCOM to mitigate arc furnace power quality problems. IEEE PowerTech. https://ieeexplore.ieee.org/document/6019382 |
| 5 | Rakhmonov I.U., Kholikhmatov B.B., Ilyasov A.P. Genetic algorithms as a method of global optimization: possibilities and limitations // Universum: технические науки : электрон. научн. журн. 2024. 11(128). |
| 6 | Рахмонов И.У., Холихматов Б.Б., Саидходжаев А.Г. Использование генетического алгоритма для снижения несимметрии напряжений в дуговых печах // Международный научный журнал “Интернаука” №43 (360), Ноябрь 2024. |