23

Juniperus (archadosh) turlardan efir moylarini ajratib olishda efir moyi saqlovchi qismlarini sekretor hujayralar, trixomalar hamda to‘qimalarining mikromorfologik tuzilishi va efir moyi to‘planish zonalari o‘rganililgan vegetatsion davrlarning hisobga olgan holda Klevenger qurilmasida bug‘li distilyatsiyalash usuli yordamida efir moylari ajratib olingan hamda ularning fzik ko‘rsatkichlar ya’ni 20°C da nisbiy zichlikgi, yorug‘likning sinish ko‘rsatkichi va yorug‘likning polyarzatsiya tekisligini aylantirish burchagi shuningdek etil spirtda eruvchanligi GOST ISO 8897 — 2017 texnik talablariga muvofiq aniqlangan va junipers turlaridan efir moyi olishning kompleks va kombinatsion texnologik sxemalari ishlab chiqilgan va iqtisodiy samaradorligi baholangan.

  • Read count 23
  • Date of publication 28-09-2025
  • Main LanguageO'zbek
  • Pages210-217
Ўзбек

Juniperus (archadosh) turlardan efir moylarini ajratib olishda efir moyi saqlovchi qismlarini sekretor hujayralar, trixomalar hamda to‘qimalarining mikromorfologik tuzilishi va efir moyi to‘planish zonalari o‘rganililgan vegetatsion davrlarning hisobga olgan holda Klevenger qurilmasida bug‘li distilyatsiyalash usuli yordamida efir moylari ajratib olingan hamda ularning fzik ko‘rsatkichlar ya’ni 20°C da nisbiy zichlikgi, yorug‘likning sinish ko‘rsatkichi va yorug‘likning polyarzatsiya tekisligini aylantirish burchagi shuningdek etil spirtda eruvchanligi GOST ISO 8897 — 2017 texnik talablariga muvofiq aniqlangan va junipers turlaridan efir moyi olishning kompleks va kombinatsion texnologik sxemalari ishlab chiqilgan va iqtisodiy samaradorligi baholangan.

Русский

При выделении эфирных масел из видов можжевельника были изучены микроморфологическое строение секреторных клеток, трихом и тканей, содержащих эфирные масла, а также зоны их накопления с учётом вегетационных периодов. Эфирные масла были выделены методом паровой дистилляции с использованием аппарата Клевенджера. Были определены физические показатели эфирных масел, такие как относительная плотность при20 °C, показатель преломления света, угол вращения плоскости поляризации света, а также растворимость в этиловом спирте в соответствии с техническими требованиями ГОСТ ISO 8897—2017. Разработаны комплексные и комбинированные технологические схемы получения эфирных масел из видов можжевельника и проведена оценка их экономической эффективности.

English

When extracting essential oils from Juniperus species (archadosh), the micromorphological structure of the secretory cells, trichomes, and tissues containing essential oils, as well as the zones of oil accumulation, were studied, taking into account the vegetation periods. The essential oils were extracted by steam distillation using the Clevenger apparatus. Physical properties of the essential oils, such as relative density at 20 °C, refractive index, angle of rotation of the plane of polarized light, and solubility in ethyl alcohol, were determined in accordance with the technical requirements of GOST ISO 8897—2017. Comprehensive and combinational technological schemes for obtaining essential oils from Juniperus species were developed, and their economic efficiency was evaluated.

Name of reference
1 Хамидов М., Набиев Т., Одилов Т. Ўзбекистон ўсимликлари аниқлагичи. — Тошкент: Ўқитувчи, 1987. — 328 с.
2 Нуритдинова Ф.М., Авезов Ҳ.Т., Mavlonov B.A. Эфир мойларини доривор ўсимликлардан ажратиб олишнинг интенсив усули. Buxoro davlat universiteti ilmiy axboroti jurnali. 2012.-№1 (45). 10-13 б.
3 Гуринович Л.К., Пучкова Т.В. Эфирные масла: химия, анализ и применение. — М.: Химия, 2005. — 192 с.
4 Лекарственное растительное сырье. Фармакогнозия: учеб. пособие//под ред. Г.П. Яковлева и К.Ф. Блиновой.-СПб.: СпецЛит.-2004. стр. 6-9.
5 Можжевельник: фитохимия и фармакология рода Juniperus L. / Новиков О.О., Писарев Д.И., Жилякова Е.Т., Трифонов Б.В. — М.: Изд-во РАМН, 2014. — 178 с.
6 ГОСТ ISO 8897-2017. Масло эфирное можжевеловое (Juniperus communis L.). Технические условия: введ. 2018.07.01. Москва, 2019. 8 с.
Waiting