INGLIZ VA OʻZBEK OSHXONA ANJOMLARI NOMLARINING BOSHQA SOʻZLAR BILAN OMONIMIK MUNOSABATLARI

This article focuses on the comparative analysis of homonymous relations based on the names of kitchen utensils in the English and Uzbek languages. The research studies the correspondence between lexical units denoting household items and kitchen utensils and other words that differ in form and meaning. The study classifies homonyms into full, partial and grammatical types. The study identifies the reasons for the emergence of homonymy, such as random sound correspondences, historical changes, and lexical borrowings. Specific examples illustrate how different parts of speech form homonymous models when English and Uzbek names of kitchen utensils develop homonymous relations with other words. The example of the English language shows cases when the names of kitchen utensils can denote such concepts as a part of the human body, sports, or names of trees, and in the Uzbek language such concepts as a natural phenomenon, a medical concept, a musical instrument, or animals. It is proven that in the English language, unlike the Uzbek language, homonymous pairs are formed by the transition of a word from one part of speech to another without any changes. The article emphasizes that studying of homonymy in the lexical field of kitchen utensils, an essential part of everyday vocabulary, has both theoretical and practical significance. The results maybe valuable for lexicology, lexicography, and teaching foreign languages, as well as for a deeper understanding of the cultural and linguistic features of both nations.

Maqola ingliz va oʻzbek tillarida oshxona anjomlari nomlari asosida yuzaga keladigan omonimik munosabatlarning chogʻishtirma tahliliga bagʻishlangan. Ilmiy ishda uy-roʻzgʻor buyumlari va oshxona anjomlarini ifodalovchi leksik birliklarning shaklan butunlay boshqa maʼnoga ega boʻlgan boshqa soʻzlar bilan mos kelishi oʻrganilgan. Omonimlarning toʻliq, qisman va grammatik turlari koʻrib chiqilgan va tasniflangan. Oʻrganilayotgan soʻzlarning semantik tahliliga alohida eʼtibor qaratilgan. Omonimiyaning paydo boʻlish sabablarini (tasodifiy tovush mosligi, tildagi tarixiy oʻzgarishlar, soʻz oʻzlashtirish jarayoni) aniqlangan. Ingliz va oʻzbek oshxona anjomlari nomlari boshqa soʻzlar bilan omonimik munosabatga kirishganda soʻz turkumlari boʻyicha qanday omonimik modellarni tashkil etishi aniq misollar yordamida tahlil qilingan. Ingliz tili misolida bir oshxona anjomlari nomlarining inson tana aʼzosi, sport oʻyini, daraxt nomlari bilan, oʻzbek tilida tabiat hodisasi, tibbiyotga doir tushuncha, musiqa asbobi, hayvon nomlari kabi tushunchani anglatishi mumkin boʻlgan holatlar koʻrsatib oʻtilgan. Ingliz tilida, oʻzbek tilidan farqli oʻlaroq, omonimik juftliklarning soʻzning hech qanday oʻzgarishsiz bir soʻz turkumidan ikkinchi soʻz turkumiga oʻtish yoʻli bilan hosil boʻlishi dalillangan. Maqolada maishiy leksikaning asosiy qismi boʻlgan oshxona anjomlari sohasida omonimiyani oʻrganish nafaqat nazariy, balki amaliy ahamiyatga ham egaligi taʼkidlangan. Olingan natijalar lekskologiya, leksikografiya, xorijiy tillarni oʻqitish, shuningdek, xalqlarning madaniy va til xususiyatlarini chuqurroq tushunish uchun foydali boʻlishi mumkin.

Статья посвящена сопоставительному анализу омонимических отношений, возникающих на основе названий кухонной утвари в английском и узбекском языках. Изучено соответствие лексических единиц, обозначающих предметы домашнего обихода и кухонную утварь, с другими словами, имеющими совершенно иное значение по форме и написанию. В работе рассмотрены и расклассифицированы полные, частичные и грамматические типы омонимов. Особое внимание уделяется семантическому анализу изучаемых слов. Выявлены причины возникновения омонимии (случайные звуковые соответствия, исторические языковые изменения, процесс заимствования слов). На конкретных примерах анализируется, какие омонимические модели образуются по частям речи, когда английские и узбекские названия кухонной утвари вступают в омонимические отношения с другими словами. На примере английского языка показаны случаи, когда названия кухонных принадлежностей могут обозначать такие понятия, как часть тела человека, спортивная игра, названия деревьев, а в узбекском языке — такие понятия, как природное явление, медицинское понятие, музыкальный инструмент, названия животных. Доказано, что в английском языке, в отличие от узбекского, омонимичные пары образуются путем перехода слова из одной части речи в другую без какихлибо изменений. В статье подчеркивается, что изучение омонимии в области кухонной утвари, которая является основной частью бытовой лексики, имеет не только теоретическое, но и практическое значение. Полученные результаты могут быть полезны для лексикологии, лексикографии, преподавания иностранных языков, а также для более глубокого понимания культурных и языковых особенностей народов.