708

Ушбу  мақолада мустақиллик йилларида ОАВ ва медиа соҳасидаги тараққиёт ва унинг ҳозирги кундаги ҳолати кенг таҳлил этилади. Унда замонавий медиа назариялар, уларни  тадқиқ  қилиш  муаммоси  ўртага  ташланади.  Бундан  ташқари  замонавий  инсон ҳаёти ва ижтимоий тараққиёт жараёнларида рақамли медианинг ўрни ҳам  катта аҳамият касб этиши ҳақида фикр юритилади. Журналистиканинг фан сифатида узоқ вақт мустақил академик мақомга эга бўлмаганлиги, яъни илмий соҳанинг маълум қисмига, филология ва тарих  фанлари  таркибида  бўлиб,  университетларнинг  фақат  филология  йўналишида фаолият юритиб келганлиги таъкидланади.Мақолада Ўзбекистон журналистикаси назарияси ҳам жаҳон масс медиаси билан трансформациялашув жараёнларини бошдан кечираётгани таҳлил этилади. Журналистика бўйича  академик  илм  соҳасига  янги-янги  терминлар:  “Прагматизм”,  “Кун  тартибини ўрнатиш”  (Agenda-Setting),  “Манфаат  топмоқ  ва  эҳтиёжларни  қондирмоқ”  (Uses  and Gratifications),  “Ижтимоий  таълим”  (Social  Learning),  “Медиация  назарияси”  (Mediation Models) ва ҳоказоларнинг кириб келиши ва уларнинг ишлатилиши ҳақида мақолада фикр юритилади.    Медиаиндустрия  мавжуд  бўлгандан  бери  техник  инновациялар  унинг тараққиётига тўртки бериб келаётганлиги, бу эса турли даврларда турлича кечганганлиги: босма дастгоҳдан тортиб, телеграф, кабел тармоқлари, телевидение, “бутун дунё ургимчак тури”  ихтиросигача  давом  этиб  келганганлиги  таъкидланади.    Янги  медиани шакллантирган омиллар — Интернет, рақамли технологиялар ва назарий қарашларни соҳа назарияси ва амалиётида намоён бўлиши кўриб чиқилади.Янги медианинг асосий  хусусияти, у тармоққа уланиши билан чексиз географик маконга эга бўлиши таҳлил этилади. Бугунги кунда янги медиа деганда рақамли, яъни интернет,  гибрид  рақамли,  телекоммуникация,  мобил  телефон  тармоқлари,  ОАВ ташкилотининг контентини етказувчилари эканлиги айтилади.Мақолада  журналистик  таълимда  бир  эмас,  бир  неча  хорижий  тилларни чуқурлашган тарзда ўқитишни йўлга қўйиш зарурлиги, ўшанда  булғуси мутахассислар жаҳон оммавий коммуникация ва янги медиа соҳасида юз бераётган ўзгаришлардан ўз вақтида  бохабар  бўлишлари,  ёш  олимларни  янги  медиа  назарияларини  тадқиқ  этишга қизиқтириш  ва  бу  борада  янгиликларни  олиб кирган  олимларни  ўз  вақтида рағбатлантириб бориш каби хулоса ва тавсияларни берган.
 

  • Read count682
  • Date of publication03-10-2019
  • Main LanguageO'zbek
  • Pages123-131
Ўзбек

Ушбу  мақолада мустақиллик йилларида ОАВ ва медиа соҳасидаги тараққиёт ва унинг ҳозирги кундаги ҳолати кенг таҳлил этилади. Унда замонавий медиа назариялар, уларни  тадқиқ  қилиш  муаммоси  ўртага  ташланади.  Бундан  ташқари  замонавий  инсон ҳаёти ва ижтимоий тараққиёт жараёнларида рақамли медианинг ўрни ҳам  катта аҳамият касб этиши ҳақида фикр юритилади. Журналистиканинг фан сифатида узоқ вақт мустақил академик мақомга эга бўлмаганлиги, яъни илмий соҳанинг маълум қисмига, филология ва тарих  фанлари  таркибида  бўлиб,  университетларнинг  фақат  филология  йўналишида фаолият юритиб келганлиги таъкидланади.Мақолада Ўзбекистон журналистикаси назарияси ҳам жаҳон масс медиаси билан трансформациялашув жараёнларини бошдан кечираётгани таҳлил этилади. Журналистика бўйича  академик  илм  соҳасига  янги-янги  терминлар:  “Прагматизм”,  “Кун  тартибини ўрнатиш”  (Agenda-Setting),  “Манфаат  топмоқ  ва  эҳтиёжларни  қондирмоқ”  (Uses  and Gratifications),  “Ижтимоий  таълим”  (Social  Learning),  “Медиация  назарияси”  (Mediation Models) ва ҳоказоларнинг кириб келиши ва уларнинг ишлатилиши ҳақида мақолада фикр юритилади.    Медиаиндустрия  мавжуд  бўлгандан  бери  техник  инновациялар  унинг тараққиётига тўртки бериб келаётганлиги, бу эса турли даврларда турлича кечганганлиги: босма дастгоҳдан тортиб, телеграф, кабел тармоқлари, телевидение, “бутун дунё ургимчак тури”  ихтиросигача  давом  этиб  келганганлиги  таъкидланади.    Янги  медиани шакллантирган омиллар — Интернет, рақамли технологиялар ва назарий қарашларни соҳа назарияси ва амалиётида намоён бўлиши кўриб чиқилади.Янги медианинг асосий  хусусияти, у тармоққа уланиши билан чексиз географик маконга эга бўлиши таҳлил этилади. Бугунги кунда янги медиа деганда рақамли, яъни интернет,  гибрид  рақамли,  телекоммуникация,  мобил  телефон  тармоқлари,  ОАВ ташкилотининг контентини етказувчилари эканлиги айтилади.Мақолада  журналистик  таълимда  бир  эмас,  бир  неча  хорижий  тилларни чуқурлашган тарзда ўқитишни йўлга қўйиш зарурлиги, ўшанда  булғуси мутахассислар жаҳон оммавий коммуникация ва янги медиа соҳасида юз бераётган ўзгаришлардан ўз вақтида  бохабар  бўлишлари,  ёш  олимларни  янги  медиа  назарияларини  тадқиқ  этишга қизиқтириш  ва  бу  борада  янгиликларни  олиб кирган  олимларни  ўз  вақтида рағбатлантириб бориш каби хулоса ва тавсияларни берган.
 

Русский

В  статье  представлен  всесторонний  обзор  средств  массовой  информации  и прогресса, достигнутого за годы независимости нашей страны. Возникают современные медиатеории,и  необходимо  проведение  их  исследования.  Также  считается,  что  роль цифровых медиа в процессе современной человеческой жизни и социального развитияогромна.  Отмечается,  что  журналистика  как  наука  давно  не  имеет  самостоятельного академического статуса, то есть в определенной части научной области она выступает как часть филологии и истории, а университетская журналистика работает исключительно в области филологии.В статье анализируется теория журналистики Узбекистана и говорится о том, как глобальные  медиа  претерпевают  трансформацию.  Появились  новые  термины  в академической  журналистике: прагматизм,  определение повестки  дня  (Agenda-Setting), поиск интереса  и  удовлетворение  потребностей (Uses  and  Gratifications), социальное обучение,  теория  медиации (Mediation  Models)и так далее. Отмечается, что технические инновации привели к развитию медиаиндустрии и она менялась в разные времена: от печатного станка до телеграфа, кабельных сетей, телевидения и изобретения «начального мира». В статье рассмотрено появление новых медиа —Интернета, цифровых технологий — и их влияние на теорию и практику отрасли.Главной  особенностью  новых  медиа  является  то,  что  они  будет  иметь неограниченное географическое пространство при подключении к сети. Сегодня говорят, что  новые  медиа  являются  цифровыми  провайдерами  контента,  а  именно:  Интернет, гибридная   цифровая   связь,   телекоммуникации,   сети   мобильной   связи   и медиаорганизаций.В статье подчеркивается необходимость углубленного обучения более чем одному иностранному  языку  в  области  журналистского  образования,  при  этом  будущие профессионалы  должны  знать  об  изменениях,  происходящих  в  мире  средств  массовой информации и новых медиа.

 

English

This article provides a comprehensive overview of the media and the progress made since our  country's  independence.  There  are  problems  of  modern  media  and  their  research.  It  is  also  believed  that  the  role  of  digital  media  in  the  process  of  modern  human  life  and  social  development is also huge. It is noted that journalism as a science has no independent academic status for a long time, that is, in a certain part of the scientific field it acts as a part of Philology and history, and University journalism works exclusively in the field of Philology.The  article  analyzes  the  theory  of  journalism  in  Uzbekistan  and  talks  about  how  global  media are undergoing transformation. There are new terms in academic journalism: Pragmatism, agenda  Definition  (Agenda-Setting),  Search  for  interest  and  satisfaction  of  needs  (Uses  and  Gratifications),  Social  learning,  Theory  of  mediation  (Mediation  Models)  and  so  on.  It  is  noted  that technical innovations have led to the development of the media industry and it has changed at  different  times:  from  the  printing  press  to  the  Telegraph,  cable  networks,  television  and  the  invention  of  the  "initial  world".  We  will  consider  the  emergence  of  new  media  — the  Internet,  digital technologies — and their impact on the theory and practice of the industry.The  main  feature  of  the  new  media  is  that  they  will  have  unlimited  geographical  space  when  connected  to  the  network.  Today  it  is  said  that  new  media  are  digital  content  providers,  namely:  Internet,  hybrid  digital  communications,  telecommunications,  mobile  networks  and  media organizations. The article emphasizes the need for in-depth training in more than one foreign language in the field of journalistic education, while future professionals should be aware of the changes taking  place  in  the  world  of  media  and  new  media,  encouraging  young  scientists  to  learn  new  theories of media.

Author name position Name of organisation
1 Nurmatov A.N. Филология фанлари номзоди, доцент Ўзбекистон журналистика ва оммавий ком муникациялар университе
Name of reference
1 Manovich L. The Language of New Media. — Cambridge: Copyright MIT Press, 2001. — 279 р.
2 История русской журналистикиХVIII–XIXвеков /под. ред. Л.П. Громовой. — СПб.: Изд-во СПбГУ, 2003. — 670 c.
3 Кастельс М. Галактика интернет. — Екатеринбург: У-Фактория; Изд-во Г уманит.ун-та, 2004. — 327 c.
4 Основы медиабизнеса: Учеб. пособие для студентов вузов.—Москва: Аспект Пресс, 2009. — 360 с
5 От теории журналистики к теории медиа. Динамика медиаисследований в современной России./под ред. Е.Л.Вартановой: кол. моногр. — Москва: Изд-во Моск ун-та; фак.журн. МГУ, 2019. — 208 с.
6 Сиберт Ф.С., Шрамм У., Питерсон Т. Четыре теории прессы. — М.: Вагриус, 1998. — 328 с
7 https://nauchkor.ru/pubs/novye-media-ssha-v- formirovanii-informatsionnoy-povestkidnya-587d36305f1be77c40d588f3
Waiting