Mazkur maqolada o‘zbek va tojik adabiyotining adabiy aloqalari ko‘rib chiqilib, zullisonain shoirlaridan biri – Zahiriddin Muhammad Bobur ijodiga e’tibor qaratilgan. Shoh va shoir – Zahiriddin Muhammad Boburning “Buburnoma”siga kirgan forsiy she’rlar XV-XVI asrlarda bu ikki adabiyot o‘rtasidagi munosabat va aloqalardan dalolat berib, shoirning fors-tojik adabiyoti va uning vakillariga hurmatini ko‘rsatadi. Asarda qo‘llanilgan va keltirilgan forsiy misralar turli variantlari bilan qiyoslangan holda muhokama qilinadi, uni nashr etishda yo‘l qo‘yilgan beixtiyor xatolar, o‘sha she’rlarni tahlili bilan bog‘liq holda uning to‘g‘ri shakli muhokama qilinadi. Matnning to‘g‘ri tayyorlanishi ma’noni to‘g‘ri tushunishga yordam beradi, keyingi nashrlarda esa “Boburnoma” matnini chuqur va aniq tadqiqot bilan. ixtiyoriy va beixtiyor xatolarga yo‘l bemasdan tayyorlash zarur.
Mazkur maqolada o‘zbek va tojik adabiyotining adabiy aloqalari ko‘rib chiqilib, zullisonain shoirlaridan biri – Zahiriddin Muhammad Bobur ijodiga e’tibor qaratilgan. Shoh va shoir – Zahiriddin Muhammad Boburning “Buburnoma”siga kirgan forsiy she’rlar XV-XVI asrlarda bu ikki adabiyot o‘rtasidagi munosabat va aloqalardan dalolat berib, shoirning fors-tojik adabiyoti va uning vakillariga hurmatini ko‘rsatadi. Asarda qo‘llanilgan va keltirilgan forsiy misralar turli variantlari bilan qiyoslangan holda muhokama qilinadi, uni nashr etishda yo‘l qo‘yilgan beixtiyor xatolar, o‘sha she’rlarni tahlili bilan bog‘liq holda uning to‘g‘ri shakli muhokama qilinadi. Matnning to‘g‘ri tayyorlanishi ma’noni to‘g‘ri tushunishga yordam beradi, keyingi nashrlarda esa “Boburnoma” matnini chuqur va aniq tadqiqot bilan. ixtiyoriy va beixtiyor xatolarga yo‘l bemasdan tayyorlash zarur.
Дар мақолаи мазкур равобити адабии адабиёти ӯзбеку тоҷик мавриди назар қарор гирифта, ба осори яке аз намояндагони шуарои зуллисонайн – Заҳириддин Муҳаммад Бобур тавваҷҷуҳ зоҳир гардидааст. Ашъори форсие, ки дар “Бубурнома”-и шоҳ ва шоир - Заҳириддин Муҳаммад Бобур ҷой гирифтааст, аз иртиботи ин ду адабиёт дар асрҳои XV-XVI гувоҳӣ дода, аз эътибори шоир ба адабиёти форсии тоҷикӣ ва намояндагони он дарак медиҳад.
Байтҳое, ки дар асар мавриди истифода ва иқтибос қарор гирифтааст, дар муқоисаи нусхаҳои мухталиф баррасӣ ёфта, ғалатҳои ғайриихтиёрие, ки ҳангоми нашри он рух додаанд, шакли саҳеҳи он дар иртибот бо маърифати он ашъор матраҳ шудааст. Таҳияи матни саҳеҳ барои дарки маънӣ кӯмак мекунад ва дар нашрҳои минбаъда бо пажӯҳишоти амиқ ва аниқ бидуни ағлоти ихтиёриву ғайриихтиёрӣ таҳияи матни “Бобурнома” зарурат дорад.
В данной статье рассмотрены литературные связи узбекской и таджикской литератур, а также уделено внимание творчеству одного из представителей двухязычных поэтов - Захириддина Мухаммада Бабура.Персидские стихи, вошедшие в «Бубурноме» - царя и поэта Захириддина Мухаммада Бабура, свидетельствуют о родстве этих двух литератур в XV-XVI веках и свидетельствуют об уважении поэта к персидско-таджикской литературе и ее представителям.Обсуждаются использованные и цитируемые в произведении стихи в сопоставлении разных версий, обсуждаются невольные ошибки, допущенные при его публикации, его правильная форма в связи с толкованием этих стихотворений.Подготовка правильного текста помогает понять смысл, и в последующих редакциях необходимо подготовить текст «Бобурноме» с глубоким и четким исследованием без вольных или невольных искажений.
In this article, the literary relations of Uzbek and Tajik literature are considered, and attention is paid to the works of one of the representatives of the Zullisonain council - Zahiriddin Muhammad Babur. The Persian poems included in the "Buburnoma" of the king and poet - Zahiriddin Muhammad Babur testify to the relationship between these two literatures in the XV-XVI centuries and show the poet's respect for Tajik Persian literature and its representatives.Verses used and quoted in the work are discussed in the comparison of different versions, involuntary errors that occurred during its publication, its correct form in connection with the interpretation of those poems are discussed.The preparation of the correct text helps to understand the meaning, and in the subsequent editions, it is necessary to prepare the text of "Boburnoma" with deep and clear research without voluntary or involuntary distortions.
№ | Муаллифнинг исми | Лавозими | Ташкилот номи |
---|---|---|---|
1 | Shenazarov A.A. | 1 | Samarkand State University named after Sharof Rashidov |
2 | Jamolova X.J. | 2 | Samarkand State University named after Sharof Rashidov |
№ | Ҳавола номи |
---|---|
1 | 1. Заҳириддин Муҳаммад Бобур. Бобурнома: -Тошкент, Фан, 2019, 447 саҳ. |
2 | 2. Куллиёти Саъдӣ. (бар асоси нусхаи тасҳеҳшудаи Муҳаммадалии Фурӯғӣ):- Теҳрон,1388, боби аввали “Гулистон”, Дар сирати подшоҳон. 1252 саҳ. |
3 | 3. Самадов А. Истиқлол ва маърифати адабиёт:-Тошканд. “TuronZaminziyo” 2015. 297 саҳ. |
4 | 4. Ахтарони адаб. Ҷилди 19 Низоми Ганҷавӣ. Хамса:-Душанбе. Адаиб.2012. 480 саҳ. |
5 | 5. Заҳириддин Муҳаммад Бобур. Бобурнома:Тошкент, янги аср авлоди. 2018. 698 саҳ. |
6 | 6. Захир -ад-дин Мухаммад Бабур. Бабур-наме: -Тошкент, Академии наук, 1960, 513 саҳ. |
7 | 7. “Бӯстон”-и Саъди Шерозӣ. www.sfttor.com 420 саҳ. |