324

Movorounahr va Xuroson madaniy, ijtimoiy va siyosiy hayotining shakllanishi va takomillashuvini aks ettirishda Zahiriddin Muhammad Boburning “Boburnoma”siningo‘rni beqiyosdir. Bu tarixiy durdona nafaqat xalqning o‘tmishdagi voqealarini o‘zida mujassamlashtirib, so‘zlab beradi, balki adabiy asar sifatida o‘zbek mumtoz adabiyotining shakllanishi va rivojlanishida samarali o‘rin qoldirdi. Ushbu maqolada “Boburnoma”da tilga olinmagan forsiy misralar mualliflari va bu misralardagi ayrim xatolarni o‘rganilib, tadqiq etilgan.

  • Internet ҳавола
  • DOI10.56292/SJFSU/vol28_iss5/a23
  • UzSCI тизимида яратилган сана 06-12-2022
  • Ўқишлар сони 303
  • Нашр санаси 05-12-2022
  • Мақола тилиO'zbek
  • Саҳифалар сони129-132
Ўзбек

Movorounahr va Xuroson madaniy, ijtimoiy va siyosiy hayotining shakllanishi va takomillashuvini aks ettirishda Zahiriddin Muhammad Boburning “Boburnoma”siningo‘rni beqiyosdir. Bu tarixiy durdona nafaqat xalqning o‘tmishdagi voqealarini o‘zida mujassamlashtirib, so‘zlab beradi, balki adabiy asar sifatida o‘zbek mumtoz adabiyotining shakllanishi va rivojlanishida samarali o‘rin qoldirdi. Ushbu maqolada “Boburnoma”da tilga olinmagan forsiy misralar mualliflari va bu misralardagi ayrim xatolarni o‘rganilib, tadqiq etilgan.

Русский

Нақши “Бобурнома”-и Заҳириддин Муҳаммад Бобур дар инъикоси ташаккулу такомули  ҳаёти маданиву фарҳангӣ ва иҷтимоиву сиёсии Мовароуннаҳру Хуросон беандоза аст. Ин шоҳасари таърихӣ натанҳо таворихи гузаштаи мардумро таҷассум кардаву бозгӯӣ мекунад, балки чун осори адабӣ дар ташаккулу  такомули адабиёти мумтози ӯзбек нақши муассиреро боқӣ гузоштааст. Дар ин мақола муаллифони байтҳои форсие, ки дар “Бобурнома” зикри худро наёфтаанд ва баъзе ағлоти байтҳои мазкур мавриди омӯзишу пажуҳиш қарор гирифтааст.

Русский

Роль «Бобурномы» Захириддина Мухаммада Бабура в отражении становления и совершенствования культурной, общественной и политической жизни Мовароуннахр и Хорасана огромна. Этот исторический шедевр не только воплощает и рассказывает истории народа прошлого, но и как литературное произведение оставил эффективную роль в становлении и развитии узбекской классической литературы. В данной статье изучены и исследованы авторы персидских стихов, не упомянутых в «Бабурноме», и некоторые ошибки этих стихов.

English

The role of Zahiriddin Muhammad Babur's "Boburnoma" in reflecting the formation and improvement of the cultural, social and political life of Eastern Khurasan is immense. This historical masterpiece not only embodies and recounts the past stories of the people, but as a literary work, it has left an effective role in the formation and development of Uzbek classical literature. In this article, the authors of Persian verses that are not mentioned in "Baburnoma" and some errors of these verses are studied and researched.

Муаллифнинг исми Лавозими Ташкилот номи
1 Jamolova X.J. 2 State University of Tajikistan
2 Shernazarov A.A. 1 State University of Tajikistan
Ҳавола номи
1 1. Заҳириддин Муҳаммад Бобур:-Бобурнома. Тошканд. 2019, 447 саҳ. (Zahiriddin Muhammad Babur:- Baburnama. Tashkent. 2019, 447 р)
2 2. Саъдии Шерозӣ:- Гулистон.Душанбе,Маориф ва фарҳанг, 2018, 234 саҳ. (SaadiShirazi:- Gulistan. Dushanbe, Education and Culture, 2018, 234 pages).
3 3. Муҳаммади Хазойилӣ:- Шарҳи «ГУЛИСТОН».Теҳрон, интишороти Фахри Розӣ, чопи даҳум, 1379 ҳ. ш. (Mohammad Khazayili:- Review of "GULISTON". Tehran, published by FakhriRazi, tenth edition, 1379 H. sh.)
4 4. Абулқосим Фирдавсӣ. Шоҳнома. Душанбе, Адиб, ҷилди 2, 1987. (Abulqasim Firdavsi. Shahnameh. Dushanbe, Adib, volume 2, 1987).
5 5. Обид Шакурзода. Шарҳи “Гулистон”:-Душанбе. Адиб, 2014, 541 саҳ. (ObidShakurzoda. Review of "Guliston": - Dushanbe. Adib, 2014, 541 p.)
6 6. Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ. (Зери таҳрири Сайфиддин Назарзода), Душанбе, Шуҷоиён, ҷилди 2, 2008. (Interpretation culture of the Tajik language. (Edited by SayfiddinNazarzoda), Dushanbe, Shujoiyan, volume 2, 2008).
7 7. Низоми Ганҷавӣ. Хамса. (Силсилаосори адибони мумтоу муосири тоҷик) Душанбе. Адиб.2012, ҷилди 19, 480 саҳ. (Ganjavi:-Hamsa. Dushanbe. Adib. 2012, volume 19, 480 pages.)
8 8. Шабакаи иҷтимоии ganjoor.net (Social network ganjoor.net)
9 9. Алиакбари Деҳхудо:-Луғатнома (зери назари дуктур Муҳаммади Мӯъин, дуктур Сайид Ҷаъфари Шаҳидӣ).Муассисаи Луғатномаи Деҳхудо.1325 ҳ.ш.ҷилди 6, 1606 саҳ. (Aliakbari Dekhudo: Dictionary (under the supervision of Dr. Mohammad Mu'in, Dr. Syed Ja'far Shahidi). Institute of the Dictionary of Dekhudo. 1325 A.H. Volume 6, 1606 pages.
10 10. Низоми Ганҷавӣ. Хамса. (Силсилаосори адибони мумтоу муосири тоҷик) Душанбе. Адиб.2012, ҷилди 21, 480 саҳ. (Ganjavi:-Hamsa. Dushanbe. Adib. 2012, volume 21, 480 pages).
11 11. Абулқосим Фирдавсӣ. Шоҳнома. Душанбе, Адиб, ҷилди 5, 1987. (Abulqasim Firdavsi. Shahnameh. Dushanbe, Adib, volume 5, 1987).
12 12. ПҚ-2995-сон 24.05.2017. Қадимий ёзма манбаларни сақлаш, тадқиқ ва тарғиб қилиш тизимини янада такомиллаштириш чора-тадбирлари туғрисида. https://lex.uz/docs/5854226 (PQ-2995 dated 05/24/2017. On measures to further improve the system of preservation, research and promotion of ancient written sources. https://lex.uz/docs/5854226)
Кутилмоқда