Мазкур мақолада ахлоқ, ахлоқий мезон ва ахлоқий меъёр тушунчалари фалсафий нуқтаи-назардан қиёсий таҳлил қилинган. Шунингдек, Шарқ ва арб файласуф олимларининг ахлоқий қарашлари, ахлоқ муайян жамиятда кишиларнинг ўзаро муносабатларини тартибга солиб турувчи ва ўша жамиятдаги бирлик, барқарорликни таъминлашга хизмат қилувчи меъёрлар эканлиги, уларнинг шахс ва, асосан, жамият манфаати ва эҳтиёжига хизмат қилиши, амалда иш бериши уларнинг мавжудлигини оқловчи бирламчи мезон сифатида мақола мавзуи доирасида батафсил очиб берилган. Ахлоқ кўпроқ инсоннинг эзгуликка йўғрилган фазилатларини ўзида акс эттириши. Инсоннинг ички дунёсига қанчалик чуқур кириб борсангиз ёки ҳар бир миллат дунёқарашини ўзига хос жиҳатларини қиёсий таҳлил қилинганда ахлоқий мезон ва ахлоқий меъёр масаласида шунчалик турли-туманлик мавжудлигини келтириб ўтилган. Ахлоқий мезон ва ахлоқий меъёрни белгилашда адолат тушунчаси ҳам ўзига хос аҳамият касб этиши. еро, адолат ўзига хос ахлоқий категория бўлиб, ижтимоий ҳаётда, давлат ва жамият бошқарувида муҳим ўрин эгаллаганлиги. Адолатнинг ахлоқшуносликда категория сифатида қарор топиши, шаклланиш эволюцияси жуда узоқ тарихга бориб тақалиши, хусусан, адолатга интилиш ибтидоий жамоа тузуми даврида уруғ ичида ўзига хос анъана ва урфларни шакллантирилганлиги изоҳланган.
Мазкур мақолада ахлоқ, ахлоқий мезон ва ахлоқий меъёр тушунчалари фалсафий нуқтаи-назардан қиёсий таҳлил қилинган. Шунингдек, Шарқ ва арб файласуф олимларининг ахлоқий қарашлари, ахлоқ муайян жамиятда кишиларнинг ўзаро муносабатларини тартибга солиб турувчи ва ўша жамиятдаги бирлик, барқарорликни таъминлашга хизмат қилувчи меъёрлар эканлиги, уларнинг шахс ва, асосан, жамият манфаати ва эҳтиёжига хизмат қилиши, амалда иш бериши уларнинг мавжудлигини оқловчи бирламчи мезон сифатида мақола мавзуи доирасида батафсил очиб берилган. Ахлоқ кўпроқ инсоннинг эзгуликка йўғрилган фазилатларини ўзида акс эттириши. Инсоннинг ички дунёсига қанчалик чуқур кириб борсангиз ёки ҳар бир миллат дунёқарашини ўзига хос жиҳатларини қиёсий таҳлил қилинганда ахлоқий мезон ва ахлоқий меъёр масаласида шунчалик турли-туманлик мавжудлигини келтириб ўтилган. Ахлоқий мезон ва ахлоқий меъёрни белгилашда адолат тушунчаси ҳам ўзига хос аҳамият касб этиши. еро, адолат ўзига хос ахлоқий категория бўлиб, ижтимоий ҳаётда, давлат ва жамият бошқарувида муҳим ўрин эгаллаганлиги. Адолатнинг ахлоқшуносликда категория сифатида қарор топиши, шаклланиш эволюцияси жуда узоқ тарихга бориб тақалиши, хусусан, адолатга интилиш ибтидоий жамоа тузуми даврида уруғ ичида ўзига хос анъана ва урфларни шакллантирилганлиги изоҳланган.
| № | Муаллифнинг исми | Лавозими | Ташкилот номи |
|---|---|---|---|
| 1 | QAHHOROVA ABSATTAROV M.. | doctor of philosophy, Associated professor at the chair of “Social-humanitar sciences”, Independent researcher of PhD of TSPU named after Nizami Evolution of views on ethics, ethical criteria and ethical standards | International islamic Academy of Uzbekistan, TSPU named after Nizami Evolution of views on ethics, ethical criteria and ethical standards |
| № | Ҳавола номи |
|---|---|
| 1 | 1. Imom Buxoriy. Sahihi Buxoriy. “O‘zbekistan milliy ensiklopediyasi” Davlat ilmiy nashriyoti. Toshkent –2008, “Odob kitobi” 27-bob, 6011-hadis. 2. uroni Karim, (1992) (O‘zbekcha izohli tarjima), tar. A. Mansur. Toshkent, 1992. 425-b. 3. Abdulla, Sher (2000) Axloqshunoslik. –Toshkent, 2000, 15-bet. 4. https://khyuldoshev.wordpress.com/category/mulohaza/ 5. https://khyuldoshev.wordpress.com/category/mulohaza/ 6. Xayrullaev, M (1961) Abu Nasr Forbiy. -T.: 1961. – 3940 b 7. Fish, Radiy (1986) Jaloliddin Rumiy: Tarixiy biografik roman. T.: Adabiyot va sanat nashriyoti, 1986. 34 bet. 8. Abu Homid G‘azzoliy, (2006) “Riyozatun-nafs”, Movarounnahr, Toshkent, 2006. 21-b. 9. Abu Homid G‘azzoliy, (2002) Mukoshafat ul-qulub. T., Adolat, 2002, 336-b. 10. Abu Homid G‘azzoliy, (2006) “Riyozatun-nafs”, Movarounnahr, Toshkent: 2006. 30-b. 11. Abu Homid G‘azzoliy, (2002) “Riyozatun-nafs”, Movarounnahr, Toshkent, 2006. 175-b 12. Husayn Voiz Koshifiy, (2011) – T: O‘zbekiston milliy ensiklopediyasi, 2011. – 161 b. 13. https://ziyouz.uz/jahon-nasri/jan-jak-russo/zhanzhak-russo-ilm-fan-va-san-at-ravna-i-akhlo-ningpoklanishiga-jordam-beradimi/ 14. Spinoza B, (2019) Etika. Seriya Etika M RIPO Klassik 2019. – 368 s. 15. Gelvesiy K, (2006) Ob ume. (Velikie mыsliteli). Per. s frans. M. Mir knigi - iteratura. 2006. – 560s. 16. Aristotel, (2018) Etika, politika, ritorika, aforizmы Seriya: Biblioteka izbrannыx sochineniy Moskva Eksmo 2018. - 544 s. 17. Radlov E , (2002) Etika. Seriya: Eticheskaya mыsl. SPb.: Nauka, 2002. - 320s. 18. Vezen F, (2010) Fede F. Filosofiya fransuzskaya i filosofiya nemeskaya / F. Vezen. Voobrajaemoe. Vlast / F. Fede. Per. s fr. Izd.2 M. editorial URSS 2010. - 152s. 19. Rerix e, (2000) U poroga Novogo Mira. — M., 2000. |