Ислом анъаналари асрлар давомида Марказий Осиё халқлари бой маданий мероси билан қўшилиб, бу ерда ижтимоий-маънавий ҳаётда акс этган ҳамда фан ва таълимнинг ривожланишига беқиёс ҳисса қўшган мусулмон маданияти шаклланишига кўмаклашди. Бу тарихий жараёнларда Ўзбекистон ҳамда унинг етакчи маданий марказлар сифатида бутун мусулмон оламида шухрат қозонган Бухоро, Самарқанд, Насаф (Қарши), Термиз, Хива, Шош (Тошкент) ва бошқа шаҳарлари алоҳида ўрин эгаллади. IX – XII асрлар Марказий Осиёда илмф ан ва маданият, айниқса, ислом илмлари тараққий қилган. Бинобарин, юртимиздаги Бухоро, Самарқанд, Насаф (Қарши), Термиз, Хива, Шош (Тошкент) каби қадимий шаҳарлар ислом дунёсидаги илмф ан ва маданият марказлари сифатида машҳур бўлган. Жумладан, Тошкент – ўрта аср манбаларида Шош деб номланиб, бу ердан ҳадис, фиқҳ каби ислом илмларида кўплаб таниқли олимлар етишиб чиққан. Милодий IX аср фиқҳ илмида катта ютуқлар қўлга киритилгани боис “фиқҳ илмининг олтин асри” деб юритилади. Мақолада ўрта (IX-XII) асрларда яшаган Шошлик фақиҳларнинг минтақа илмий марказларидаги фаолияти таҳлил қилинган. Шунингдек, Шош воҳасида фиқҳ илмининг ривожланишида ўрта асрлардаги анъанага мувофиқ Самарқанд, Бухоро, Насаф, Термиз ҳамда минтақадаги Марв, Бағдод каби турли шаҳарлардаги мадрасаларда фаолият кўрсатган олимлар ўртасидаги илмий ҳамкорлик масалалари тадқиқ этилган.
Ислом анъаналари асрлар давомида Марказий Осиё халқлари бой маданий мероси билан қўшилиб, бу ерда ижтимоий-маънавий ҳаётда акс этган ҳамда фан ва таълимнинг ривожланишига беқиёс ҳисса қўшган мусулмон маданияти шаклланишига кўмаклашди. Бу тарихий жараёнларда Ўзбекистон ҳамда унинг етакчи маданий марказлар сифатида бутун мусулмон оламида шухрат қозонган Бухоро, Самарқанд, Насаф (Қарши), Термиз, Хива, Шош (Тошкент) ва бошқа шаҳарлари алоҳида ўрин эгаллади. IX – XII асрлар Марказий Осиёда илмф ан ва маданият, айниқса, ислом илмлари тараққий қилган. Бинобарин, юртимиздаги Бухоро, Самарқанд, Насаф (Қарши), Термиз, Хива, Шош (Тошкент) каби қадимий шаҳарлар ислом дунёсидаги илмф ан ва маданият марказлари сифатида машҳур бўлган. Жумладан, Тошкент – ўрта аср манбаларида Шош деб номланиб, бу ердан ҳадис, фиқҳ каби ислом илмларида кўплаб таниқли олимлар етишиб чиққан. Милодий IX аср фиқҳ илмида катта ютуқлар қўлга киритилгани боис “фиқҳ илмининг олтин асри” деб юритилади. Мақолада ўрта (IX-XII) асрларда яшаган Шошлик фақиҳларнинг минтақа илмий марказларидаги фаолияти таҳлил қилинган. Шунингдек, Шош воҳасида фиқҳ илмининг ривожланишида ўрта асрлардаги анъанага мувофиқ Самарқанд, Бухоро, Насаф, Термиз ҳамда минтақадаги Марв, Бағдод каби турли шаҳарлардаги мадрасаларда фаолият кўрсатган олимлар ўртасидаги илмий ҳамкорлик масалалари тадқиқ этилган.
| № | Муаллифнинг исми | Лавозими | Ташкилот номи |
|---|---|---|---|
| 1 | MUKHAMEDOV N.. | Doctor of Historical Sciences Department History and Source Studies of Islam-IRCICA | O'zbekiston xalqaro islom akademiyasi |
| № | Ҳавола номи |
|---|---|
| 1 | 1. أبو سعد عبد الكريم بن محمد سمعاني. الأنساب. المجلد السابع. ص 244.. 2. Alidjanova, L. A. (2019). The value of the scientific approach in the study of religions and science. ISJ Theoretical & Applied Science, 12 (80), 508-512. Soi: http://s-o-i.org/1.1/TAS-12-80-96 Doi: https://dx.doi. org/10.15863/TAS.2019.12.80.96 3. Alidjanova, Lazizakhon Abbasovna (2020) «QUESTIONS OF RELIGION AND SOCIETY IN THE WORKS OF IBN KHALDUN,» The Light of Islam: Vol. 2020: Iss.1, Article 5. Available at: https:// uzjournals.edu.uz/iiau/vol2020/iss1/5 4. Бартольд В.В. Туркестан в эпоху монгольского нашествия // Соч. в.9 т.Т.1.-М.,1963. 5. Bahodirov R., Rasulov D. Islom ilmlarining buyuk allomalari. -T .: Abdulla hodiriy nomidagi xalh mеrosi nashriyoti, 2000. - B.10. 6. Dono, K. (2020). FEATURES OF INFORMATION EXCHANGE ASPECTS IN THE INFORMATION SOCIETY. Ижтимоий фанлар, 2(3). 7. 459. ص. 1998 . ابن خلكان. وفيات الأعيان – بيروت، 8. Ziynatullayev, Ziyodilla (2020) “The social-political situation in Central Asia on the eve of the advent of Islam,” The Light of Islam: Vol. 2020 : Iss. 2 , Article 21. Available at: https://uzjournals.edu.uz/iiau/vol2020/ iss2/21 9. Juzjoniy A. Sh. Islom huquqshunosligi va Hanafiy mazhabi taraqqiyotida O”rta Osiyo faqihlarining o”rni. Yuridik fanlar nomzodi... diss. avtorеfеrati. -T.: 2005. -B.11. 10. Kalandarova, D. (2020). FEATURES OF ASPECTS OF INFORMATION EXCHANGE. The Light of Islam, 2020(1), 210-214. 11. Kakhharova, M. (2018). Question of Studying Personal Spiritual and Moral Development. Eastern European Scientific Journal, (6). 12. Matibaeva, Raziya (2019) “Sacralization and traditionalization of personality Abu Khanifa in Mavarannahr,” The Light of Islam: Vol. 2019 : Iss. 4 , Article 3. Available at: https://uzjournals.edu.uz/iiau/ vol2019/iss4/3 13. MATIBAYEVA, Raziya (2019) “The development of khanaphism in Mavarannakhr,”The Light of Islam: Vol. 2019 : Iss. 3 , Article 16. Available at: https://uzjournals. edu.uz/iiau/vol2019/iss3/16 14. Матибаева, Р. Б. Редкая рукопись по ханафизму «Манакиб Аби Ханифа» / Р. Б. Матибаева. — Текст : непосредственный // Молодой ученый. — 2019. — № 36 (274). — С. 71-74. — URL: https://moluch.ru/ archive/274/62293/ (дата обращения: 29.08.2020). 15. Муминов А. Ханафитский мазхаб в истории Центральной Азии. Монография /Под ред. С. Прозорова. –Алматы: Қазақ энциелопедиясы, 2015. -400 с; Научное наследие ханафитских учёных Центральной Азии и Казахстана. Том 4. –Астана, 2018. 16. Munirov Q., Irisov A., Nosirov A. Toshkеnt tarixida ba’zi siymolar. -T.: Fan, 1983. B . 16-17. 17. Mu’jam al-b uldon. 1- jild. - B.401. 18. Mukhamedov N., Turambetov N. Memorial complex of the Sultan Uwais Baba – one of cult historical centers in Central Asia // ACADEMICIA : An International Multidisciplinary Research Journal (Double Blind Refereed & Reviewed International Journal) Vol. 10 Issue 6, June 2020 Impact Factor: SJIF 2020 = 7.13 http://www.saarj.com 19. Mukhamedov Nematullo (2020) Activities of hadith scholars (muhaddis) of Shash oasis in scientific centers of the region. The Light of Islam: Vol. 2020 : Iss. 2 , Article 11. Available at: https://uzjournals.edu.uz/iiau/ vol2020/iss2/11. 20. Muhamedov N. (2015) Keffal Şaşî’nin Diplomatik Faaliyeti. Marmara Türkiyat Araştırmaları Dergisi 2 (2), 119-126. https://dergipark.org.tr/tr/download/ article-file/282071 21. Мухамедов Н.А. (2014) Идеи толерантности и гуманизма в деятельности учёных суфиев оазиса Ташкент. The culture of tolerance in the context of globalization: methodology of research, reality and prospect http:// sociosphera.com/ files/conference/2014/k-05_13_14. pdf#page=54-57 (in Russ). 22. Мухамедов Н. А. (2019). The role of the memorial complex of Sheikh Hovand Tahur in islamic culture of the region. -The Light of Islam: Vol. 2019: Iss. 1, Article 3. Available at: https://uzjournals. edu.uz/cgi/ viewcontent.cgi?article=1026&context=iiau 23. Мухамедов, Н. А. (2014). Хазрат Имам Абу Бакр Каффал Шаши – мухаддис из Ташкента. Peoples of eurasia. history, culture and interaction problems, 130. http://www.sociosphera.com/files/ conference/2014/k-04_05_14.pdf#page=130 24. Mukhamedov Nematullo (2020). Medieval Scientists Of The Oasis Shash And Their Contribution To Islamic Civilization // The American Journal of Social Science and Education. Innovations (ISSN – 2689-100x). Published: August 14, 2020 | Pages: 137-143. Doi: https://doi.org/10.37547/tajssei/Volume02Issue08-20 25. Nematullo Mukhamedov, Lazizakhon Alidjanova (2020). The role of Khodja Akhrar in socialspiritual Life of Central Asia // American Journal of Research_https://journalofresearch.us/wp-content/ uploads/2020/06/2020_5_6 AJR_10.pdf 26. Mo’minov A. Hanafiy ulamolarining Markaziy Movarounnahr shaharlari hayotida tutgan o’rni va roli. Tarix fanlari doktori ilmiy darajasini olish uchun yozilgan dissеrtatsiya. -T., Toshkеnt islom univеrsitеti, 2003. -B.66. 27. Nosirov A. Toshkand olimlari va shoirlariga oid matеriallar. ЎzR FAShI Qo’lyozmalar fondi. Inv. № 13409. V jild. 682 -sahifa. 28. Rizouddin Faxriddin. Imom G’azzoliy. O’zR FA Sharqshunoslik instituti Qo’lyozmalar fondi. Inv. № 9122. 16 -sahifa. 29. Saidov A. Usulul fiqh – islom qonunshunosligiga bir nazar // Usulul fiqh. - T.: Adolat, 1997. - B.209. 30. Sovеt Sharqi musulmonlari . Toshkеnt, 1971 y. № 3, -B. 9. 31. Сюкияйнен Л. Мусульманское право. М.: 1986. -С.68. 32. Tojuddin Abu Nasr Abdulvahhob as- Subkiy. Tabaqot ash- shofi’iya al- kubro. Bayrut: Dor al- kutub al- ilmiya, 1999. 3- jild. - B.341. 33. Toxtiev, Shuhrat Mr (2020) “Social and cultural life of the shiite communities of Central Asia in the XX-early XXI centuries,” The Light of Islam: Vol. 2020: Iss. 2, Article 12. Available at: https://uzjournals.edu.uz/iiau/ vol2020/iss2/12 34. Khatamov Tokhir Abdumutalovich. Public education in uzbekistan history of formation and development International Journal of Social Science And Human Research ISSN(print): 2644-0679, ISSN(online): 26440695 Volume 03 Issue 07 July 2020 Page: 72-75. http:// ijsshr.in/v3i7/2.php 35. 6 .حاجي خليفة. كشف الظنون. المجلد الأول. ص. 36. Husniddinov Z. Shofiiy mazhabi // lslom: yunalishlar, mazhablar, oqimlar. -T.: Movoraunnahr, 2000. - B.1617. 37. Xayruddin Zirikli. al- A’lom. 6-j ild. - B.210. 1-j ild. -B.327. 38. Hofiz Muhammad Barakatulloh. Usul ash-Shoshiy. -Karachi: Orombog kutubxonasi. -B.5. 39. Fiqh. http://www.islom.uz 40. Fuzailova, Gavhar (2020) “Eastern thinkers on the pedagogical mastery,” The Light of Islam: Vol. 2020: Iss. 2, Article 19. Available at: https://uzjournals.edu. uz/iiau/vol2020/iss2/19 41. Shamsuddin Zahabiy. Siyar a’lom an- nubalo. - Bayrut. Muassasat ar -risola, 1993. 16 jild. - B.283. 42. Sultonov, Asliddin (2019) “The new philosophical paradigm of cultural development,” The Light of Islam: Vol. 2019 : Iss. 4 , Article 25. Available at: https:// uzjournals.edu.uz/iiau/vol2019/iss4/25 43. Qaxxarova, M., & Tuychieva, H. (2019). Spiritualmoral environment and its basic indicators. The Light of Islam, 2019(4), 24. 44. Qaxxarova, M., & Absattorov, B. M. (2020). Evolution of views on ethics, ethical criteria and ethical standards. The Light of Islam, 2020(1), 110-115. 45. 611حاجي خليفة. كشف الظنون. المجلد الأول. ص. 46. Yaminov A. Qaffol ash- Shoshiy o’rta asr arab manbalarida // O’zR FAShI. Sharqshunoslik. 2004. № 12. B. 77-78; 47. 7 .معجم البلدان. المجلد الأول. ص REFERENCES 1. Abu Sa'd Abdulkarim ibn Muhammad as¬-Sam'oniy. al-¬Ansob. -¬Bayrut, 1988. 7-jild. -B. 244. 2. Alidjanova, L. A. (2019). The value of the scientific approach in the study of religions and science. ISJ Theoretical & Applied Science, 12 (80), 508-512. Soi: http://s-o-i.org/1.1/TAS-12-80-96 Doi: https://dx.doi. org/10.15863/TAS.2019.12.80.96 3. Alidjanova, Lazizakhon Abbasovna (2020) "QUESTIONS OF RELIGION AND SOCIETY IN THE WORKS OF IBN KHALDUN," The Light of Islam: Vol. 2020 : Iss. 1 , Article 5. 4. Bartold V.V. Turkеstan v epoxu mongolskogo nashеstviya // Soch. v.9 T.1.-M.,1963. 5. Bahodirov R., Rasulov D. Islom ilmlarining buyuk allomalari. -¬T.: Abdulla hodiriy nomidagi xalh mеrosi nashriyoti, 2000. -¬B.10. 6. Dono, K. (2020). FEATURES OF INFORMATION EXCHANGE ASPECTS IN THE INFORMATION SOCIETY. Ижтимоий фанлар, 2(3). 7. Ibn Xallikon. Vafoyot al-¬a'yon. -B.459. 8. Ziynatullayev, Ziyodilla (2020) "The social-political situation in Central Asia on the eve of the advent of Islam," The Light of Islam: Vol. 2020 : Iss. 2 , Article 21. Available at: https://uzjournals.edu.uz/iiau/vol2020/ iss2/21 9. Juzjoniy A. Sh. Islom huquqshunosligi va Hanafiy mazhabi taraqqiyotida O”rta Osiyo faqihlarining o”rni. Yuridik fanlar nomzodi... diss. avtorеfеrati. ¬-T.: 2005. ¬-B.11. 10. Kalandarova, D. (2020). FEATURES OF ASPECTS OF INFORMATION EXCHANGE. The Light of Islam, 2020(1), 210-214. 11. Kakhharova, M. (2018). Question of Studying Personal Spiritual and Moral Development. Eastern European Scientific Journal, (6). 12. Matibaeva, Raziya (2019) "Sacralization and traditionalization of personality Abu Khanifa in Mavarannahr," The Light of Islam: Vol. 2019 : Iss. 4 , Article 3. Available at: https://uzjournals.edu.uz/iiau/ vol2019/iss4/3 13. MATIBAYEVA, Raziya (2019) "The development of khanaphism in Mavarannakhr,"The Light of Islam: Vol. 2019 : Iss. 3 , Article 16. Available at: https://uzjournals. edu.uz/iiau/vol2019/iss3/16 14. Matibaеva, R. B. Rеdkaya rukopis po xanafizmu «Manakib Abi Xanifa» / R. B. Matibaеva. - Tеkst : nеposrеdstvеnno`y // Molodoy uchеno`y. - 2019. - № 36 (274). - S. 71-74. - URL: https:G`G`moluch. ruG`archiveG`274G`62293G` (data obrahеniya: 29.08.2020). 15. Muminov A. Xanafitskiy mazxab v istorii Sеntralnoy Azii. Monografiya / Pod rеd. S. Prozorova. -Almati: Qazaq entsiklopеdiyasi`, 2015. -400 s; Nauchnoе naslеdiе xanafitskix uchyonix Sеntralnoy Azii i Kazaxstana. Tom 4. -Astana, 2018. 16. Munirov Q., Irisov A., Nosirov A. Toshkеnt tarixida ba'zi siymolar. -T.: Fan, 1983. ¬B. 16-17. 17. Mu'jam al-¬buldon. 1-¬jild. -¬B.401. 18. Mukhamedov N., Turambetov N. Memorial complex of the Sultan Uwais Baba – one of cult historical centers in Central Asia // ACADEMICIA : An International Multidisciplinary Research Journal (Double Blind Refereed & Reviewed International Journal) Vol. 10 Issue 6, June 2020 Impact Factor: SJIF 2020 = 7.13 http://www.saarj.com 19. Mukhamedov Nematullo (2020) "Activities of hadith scholars (muhaddis) of shash oasis in scientific centers of the region". The Light of Islam: Vol. 2020 : Iss. 2 , Article 11. Available at: https://uzjournals.edu.uz/iiau/ vol2020/iss2/11. 20. Mukhamedov N. (2015) Keffal Şaşî’nin Diplomatik Faaliyeti. Marmara Türkiyat Araştırmaları Dergisi 2 (2), 119-126. https://dergipark.org.tr/tr/download/ article-file/282071 21. Mukhamedov N (2014) Idеi tolеrantnosti i gumanizma v dеyatеlnosti uchyonix sufiеv oazisa Tashkеnt. The culture of tolerance in the context of globalization: methodology of research, reality and prospect http:// sociosphera.com/ files/conference/2014/k-05_13_14. pdf#page=54-57 (in Russ). 22. Mukhamedov N (2019). The role of the memorial complex of Sheikh Hovand Tahur in islamic culture of the region. -The Light of Islam: Vol. 2019: Iss. 1, Article 3. Available at: https://uzjournals. edu.uz/cgi/ viewcontent.cgi?article=1026&context=iiau |