79

Ушбу мақолада табиий газни тозалаш ва қуритиш қурилмаларида диэтиленгликол моддасини тузсизлантириш, Шарқий Бердақ газни комплекс тайёрлов қурилмасида тўйинган диэтиленгликолни тузсилантириш усуллари Шарқий Бердақ конида ишлатилган ДЭГ намуналари физик-кимёвий таҳлили ва бошқалар айтиб ўтилган. Шунингдек ДЭГни тузсизлантириш бўйича ижобий натижалар олинди. Газни қуритиш учун қуритиш воситаси сифатида гликоллар, оғир углеводородларни олиш учун углеводород суюқликлари ишлатилади. Таклиф этилаётган усулда ДЭГ эритмаси тузсизлангандан сўнг ДЭГ сувдан тозаланади, қурилмада туз йиғилиши кузатилмайди ва энергия сарфи кескин камаяди. Қуритиш жараёнида ДЭГнинг сарфи 20-25 % гача тежалади ҳамда норматив техник ҳужжатлар лойиҳалар ишлаб чиқилади ва тасдиқланади. (вақтинчалик технологик регламент, техник шартлар, техник иқтисодий асоснома). Атроф-муҳитга келтирилаётган зарар бир неча баробар камаяди ва корхонадаги қурилмаларнинг эксплуатацион даври ортади, қўшимча эксплуатацион харажатлари камаяди. Туз чиқаётган қудуқларни ишлатиш ҳисобига қушимча газ олинишига эришиш айтиб ўтилган
 

  • Internet ҳавола
  • DOIISSN:2181-3442
  • UzSCI тизимида яратилган сана 21-02-2024
  • Ўқишлар сони 79
  • Нашр санаси 20-02-2024
  • Мақола тилиO'zbek
  • Саҳифалар сони48-54
English

This article mentions desalination of diethylenglycol in natural gas purification and drying devices, desalination methods of saturated diethylenglycol in the eastern berdaq gas complex preparation device physicochemical analysis of deg samples used in the eastern Berdaq field, etc. Positive results on deg desalination were also obtained. Glycols are used as a drying agent for gas drying, and hydrocarbon liquids are used to obtain heavy hydrocarbons. In the proposed method, after desalination of the deg solution, the deg is purified from water, no salt accumulation is observed in the device, and energy consumption is sharply reduced. During the drying process, deg consumption is saved up to 20-25%, and regulatory technical documentation projects are developed and approved. (temporary technological regulation, technical conditions, technical economic regulation). The damage to the environment will be reduced several times, and the period of operation of the devices at the enterprise will increase, additional operating costs will be reduced.
 

Ўзбек

Ушбу мақолада табиий газни тозалаш ва қуритиш қурилмаларида диэтиленгликол моддасини тузсизлантириш, Шарқий Бердақ газни комплекс тайёрлов қурилмасида тўйинган диэтиленгликолни тузсилантириш усуллари Шарқий Бердақ конида ишлатилган ДЭГ намуналари физик-кимёвий таҳлили ва бошқалар айтиб ўтилган. Шунингдек ДЭГни тузсизлантириш бўйича ижобий натижалар олинди. Газни қуритиш учун қуритиш воситаси сифатида гликоллар, оғир углеводородларни олиш учун углеводород суюқликлари ишлатилади. Таклиф этилаётган усулда ДЭГ эритмаси тузсизлангандан сўнг ДЭГ сувдан тозаланади, қурилмада туз йиғилиши кузатилмайди ва энергия сарфи кескин камаяди. Қуритиш жараёнида ДЭГнинг сарфи 20-25 % гача тежалади ҳамда норматив техник ҳужжатлар лойиҳалар ишлаб чиқилади ва тасдиқланади. (вақтинчалик технологик регламент, техник шартлар, техник иқтисодий асоснома). Атроф-муҳитга келтирилаётган зарар бир неча баробар камаяди ва корхонадаги қурилмаларнинг эксплуатацион даври ортади, қўшимча эксплуатацион харажатлари камаяди. Туз чиқаётган қудуқларни ишлатиш ҳисобига қушимча газ олинишига эришиш айтиб ўтилган
 

№ Ҳавола номи
1 1. Ҳабибуллаев С.Ш., Буронов М.Д. Газни сақлаш объектларини лойиҳалаштириш ва қуриш. Ўқув қўлланма. Тошкент, 2020. – 46-50 б.
2 2. М.В. Лурье. Механика подземного хранения газа в водоносних пластах. Москва 2001 г.
3 3. Ю.К. Дудникова, Оперативное и стратегическое управления работой ПХГ / Газовая промышленность. - 2013.-№4.-С . 64-77
4 4. Фык М.И., Хрипко Е.И., Разработка и эксплуатация нефтяных и газовых месторождений. Учебник. Харьков, 2015. – 122-124 б.
5 5. Махмудов Н.Н., Кодиров O.Sh., Хабибуллаев С. Ш, Қаршиев А.Х., Муродов А.И., Норқулов Ш. С. Ер ости газ сақлаш иншоотларида табиий газни тозалаш ва қуритиш қурилмаларида диетеленгликоль маддасини тузсизлантириш самарадорлигини ошириш “Нефть ва газ конларини оқилона ишлатиш ва инновацион технологияларни қўллаш” республика миқёсидаги илмий-техник анжуман материаллари 17 май, 2022 й, Тошкент 271-274 б.
6 6. Н.Н.Махмудов, Т.Р.Юлдашев, Б.Ш.Aкрамов, М.A.Турсуно “Конларда нефт, газ, сувни йиғиш ва тайёрлаш технологияси.” Тошкент-2014УДК: 553.98(075.8) 2014 й. 318бет.
7 7. ТошДТУ “Газни сақлаш обйектларини лойиҳалаш, қуриш ва ишлатиш”. Дарслик. Тошкент- 2021. УЎК:665.7(075.32)КБК35.514 Ҳ12.
8 8. Хабибуллайев С.Ш, Буронов М.Д, Фармонов ЎБ “Газни сақлаш об′йектларини лойиҳалаш, қуриш ва ишлатиш” Тошкент – 2021 йил.
9 9. Панкратов А.В., А.В.Щадрина, «Сооружение и Эксплуатация газонефтепроводов и газонефтехранилищ. – Томск: Изд-во ТПУ, 2011г, 54стр.
10 10. Месячные технологические отчёты АК «Узтрансгаз». 1998-2017 гг
11 11. https://www.utg.uz/uz/invest/investitsion-loyihalar/
12 12. https://invest.gov.uz/wp-content/uploads/2021-23uzb-1.docx
Кутилмоқда