Мақолада Оҳангарон ҳавзасида метеорологик шароитлар ва дарёларнинг гидрологик режимининг замонавий ўзгаришлари ўрганилган. Ҳавзадаги ҳаво ҳарорати, ёғингарчилик, қор қоплами ва дарёлар оқимларининг турли даврлардаги кўп йиллик ва йил ичидаги ўзгаришлари таҳлил қилинган. Оҳангарон ҳавзаси дарёларининг йиллик, вегетaция ва новегетaция давридаги оқимлари ва ёғинлар орасидаги боғланишларнинг статик таҳлили натижалари келтирилган.
Мақолада Оҳангарон ҳавзасида метеорологик шароитлар ва дарёларнинг гидрологик режимининг замонавий ўзгаришлари ўрганилган. Ҳавзадаги ҳаво ҳарорати, ёғингарчилик, қор қоплами ва дарёлар оқимларининг турли даврлардаги кўп йиллик ва йил ичидаги ўзгаришлари таҳлил қилинган. Оҳангарон ҳавзаси дарёларининг йиллик, вегетaция ва новегетaция давридаги оқимлари ва ёғинлар орасидаги боғланишларнинг статик таҳлили натижалари келтирилган.
В статье исследованы современные изменения метеорологических параметров и гидрологического режима рек бассейна Ахангарана. Проанализированы многолетние и внутригодовые изменения температуры воздуха, осадков, снежного покрова и стока рек в бассейне в разные периоды. Приведены результаты статистического анализа взаимосвязей годового стока, стока в вегетационный и невегетационной периоды с количеством осадков.
The article examined modern changes in meteorological parameters and hydrological regime of the rivers of the Akhangaran basin. The multi-year and intra-annual changes in air temperature, precipitation, snow cover and river flow in the basin during different periods were analyzed. The results of statistical analysis of the relationships of annual runoff, runoff during the growing season and the non-vegetative period with the amount of precipitation are presented.
| № | Муаллифнинг исми | Лавозими | Ташкилот номи |
|---|---|---|---|
| 1 | Yarashev D.U. | м.н.с | Научно-исследовательский гидрометеорологический институт |
| 2 | Nishonov .E. | Зав. лаборатории | Научно-исследовательский гидрометеорологический институт |
| 3 | Abdurahmonov M.M. | магистр | Национальный университет Узбекистана имени Мирзо Улугбека |
| № | Ҳавола номи |
|---|---|
| 1 | Иванов Ю.Н., Чулпанова И.А. Водные ресурсы бассейна р. Ахангаран // Труды САНИГМИ. – 2000. – Вып. 153(234). – С. 57–88. |
| 2 | Нишонов Б.Э., Махмудов Ж.К., Мамараимов А.Ж. Иқлим ўзгаришининг Оҳангарон дарёси ҳавзасидаги қор қоплами динамикасига таъсири // Гидрометеорология ва атроф-муҳит мониторинги. – 2022а. – №3. – Б. 75-82. |
| 3 | Нишонов Б.Э., Турғунов Д.М., Ярашев Д.Ў., Умирзақов Ғ.Ў. Оҳангарон ҳавзасида масофадан зондлаш орқали қор қоплами динамикасини ўрганиш ва дарё оқимини прогнозлаш. // Гидрометеорология ва атроф муҳит мониторинги. – 2022б. – №4. – Б. 69-80. |
| 4 | Чуб В.Е. Изменение климата и его влияние на гидрометеорологические процессы, агроклиматические и водные ресурсы Республики Узбекистан. – Ташкент: НИГМИ. – 2007. – 133 с. |
| 5 | Шульц В.Л., Машрапов Р. Ўрта Осиё гидрографияси. – Тошкент: Ўқитувчи. – 1969. – 327 б. |
| 6 | Maity R. Statistical methods in hydrology and hydroclimatology. Vol. 555. Singapore: Springer, 2018 |
| 7 | NOAA Updates its Global Surface Temperature Dataset. (2023, February 10). National Centers for Environmental Information (NCEI). https://www.ncei.noaa.gov/news/noaa-updates-its-global-surface-temperature-dataset. |
| 8 | Past eight years confirmed to be the eight warmest on record. (2023, January 12). WMO. https://public.wmo.int/en/media/press-release/past-eight-years confirmed-be-eight-warmest-record. |
| 9 | Turaeva S., Sultanova G. Climate Change Impact on Agriculture and Water Resources: Uzbekistan. SDGs in the Asia and Pacific Region. PP. 1-21. DOI:10.1007/978-3-030-91262-8_38-1. |
| 10 | WMO guidelines on the calculation of climate normal. WMO Technical Report. 2017. |