263

Ушбу мақола ОАВнинг техник тараққиёти, конвергенция ва рақамлашувнинг натижасида юзага келган автоматлашган журналистика мавзусини ёритишга бағишланган.Унда автоматлашган журналистиканинг юзага келиши, жаҳон ОАВ фаолиятига татбиқ этилиши натижасида қўлга киритилган ютуқлар таҳлил этилади. Илк бора автоматлашган журналистика турлари тасниф қилинади, компьютер алгоритмлари, робот бошловчилар (сухандонлар) ва дрон журналистика технологиялари, уларнинг имкониятлари ва хорижий ОАВ амалиётида бу борада амалга оширилаётган ишлар тадқиқ этилади. Уларнинг журналистика таълими ва амалиётига таъсири ўрганилади.Турли олимларнинг қарашлари асосида робот журналистлари фаолияти механизми, соҳадаги мавжуд муаммолар келтирилиб, журналистикага роботлаштириш жараёнини татбиқ қилиниши, робот журналистика технологиялари ва кўринишлари такомиллашиб бораётгани очиб берилади. Мақолада, шунингдек, миллий журналистика амалиёти ва таълимида автоматлашган журналистика технологияларидан фойдаланишни йўлга қўйиш бўйича ҳам умумлашма хулосалар билдирилади. Алгоритмик дастурлар яратиш учун дастурчилар, компьютер лингвистлари ва журналистларнинг хорижий тажрибани ўрганган ҳолда миллий робот журналистиканинг тамал тошини қўйишга чақирилади.

  • Количество прочтений262
  • Дата публикации27-12-2019
  • Язык статьиO'zbek
  • Страницы20
Ўзбек

Ушбу мақола ОАВнинг техник тараққиёти, конвергенция ва рақамлашувнинг натижасида юзага келган автоматлашган журналистика мавзусини ёритишга бағишланган.Унда автоматлашган журналистиканинг юзага келиши, жаҳон ОАВ фаолиятига татбиқ этилиши натижасида қўлга киритилган ютуқлар таҳлил этилади. Илк бора автоматлашган журналистика турлари тасниф қилинади, компьютер алгоритмлари, робот бошловчилар (сухандонлар) ва дрон журналистика технологиялари, уларнинг имкониятлари ва хорижий ОАВ амалиётида бу борада амалга оширилаётган ишлар тадқиқ этилади. Уларнинг журналистика таълими ва амалиётига таъсири ўрганилади.Турли олимларнинг қарашлари асосида робот журналистлари фаолияти механизми, соҳадаги мавжуд муаммолар келтирилиб, журналистикага роботлаштириш жараёнини татбиқ қилиниши, робот журналистика технологиялари ва кўринишлари такомиллашиб бораётгани очиб берилади. Мақолада, шунингдек, миллий журналистика амалиёти ва таълимида автоматлашган журналистика технологияларидан фойдаланишни йўлга қўйиш бўйича ҳам умумлашма хулосалар билдирилади. Алгоритмик дастурлар яратиш учун дастурчилар, компьютер лингвистлари ва журналистларнинг хорижий тажрибани ўрганган ҳолда миллий робот журналистиканинг тамал тошини қўйишга чақирилади.

Русский

Статья посвящена исследованию темы автоматизированной журналистики в результате развития медиа, конвергенции и оцифровки. Автор анализирует появление автоматизированной журналистики и успехи, достигнутые глобальными СМИ. Впервые типы автоматизированной журналистики классифицируются с использованием компьютерных алгоритмов, роботизированных дикторов и дрон-журналистских технологий, их возможностей и работы, выполняемой в практике зарубежных СМИ. Изучается их влияние на журналистское образование и практику.На основе мнений различных ученых раскрываются механизмы деятельности журналистов-роботов, текущие проблемы в этой области, внедрение робототехники в журналистику, совершенствование технологий роботизированной журналистики.В статье также обобщается опыт использования технологий автоматической журналистики в национальной журналистской практике и образовании. Программисты, компьютерные лингвисты и журналисты приглашаются для закладки основ отечественной робототехники с использованием зарубежного опыта создания алгоритмических приложений.

English

This article focuses on the topic of automated journalism as a result of media development, convergence and digitization. The author analyzes the appearance of automated journalism, and the successes achieved by global media. For the first time, types of automated journalism are classified as computer algorithms, robotic announcers and drone journalism technologies. Their capabilities and the work carried out in the practice of foreign media are also researched. Their impact on journalism education and practice will be examined.Based on the opinions of various scientists, the mechanism of the activity of journalistic robots, current problems in this area, the introduction of robotics into journalism, the improvement of technology and the visibility of robotic journalism are revealed.The article also summarizes the use of automatic journalism technologies in national journalistic practice and education. Programmers, computer linguists and journalists are invited to  lay the foundations of national robotic journalism by studying foreign experience in creating algorithms and new technologies.

Имя автора Должность Наименование организации
1 Dadaxonov A.O. Докторант PhD Ўзбекистон Давлат жаҳон тиллари университети
Название ссылки
1 Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2018 йил 24 майдаги “Ўзбекистон журналистика ва оммавий коммуникациялар университетини ташкил этиш тўғрисида”ги ПҚ-3737-сон қарори. — URL:http://lex.uz 24.05.2018.
2 Ahmedov B. Drondan foidalanish huquqini qulga kiritish uchun nimalar talab etiladi? — URL:https://kun.uz/66725023
3 https://www.sostav.ru/publication/luchshie-primery-ispolzovaniya-dronov-23755.html
4 Газета.ru, «Губернатора Нью-Джерси заметили отдыхающим на закрытом общественном пляже». — URL: https://www.gazeta.ru/social/news/2017/07/03/n_10256990.shtml
5 «Дрон- журналистика: все серьезно»— URL:https://republic.ru/biz/1018766/
6 СаможневА. В Китае диктор-робот впервые осветит крупное политическое мероприятие. — URL: https://rg.ru/2019/02/26/v-kitae-diktor-robot-vpervye-osvetit-krupnoe-politicheskoe-meropriiatie.html. 27.02.2019, (использованное время: 18:21).
7 В Японии создан первый робот-диктор новостей. — URL: https://zn.ua/TECHNOLOGIES/v-yaponii-sozdan-pervyy-robot-diktor-novostey-147820_.html. 25 июня, 2014, (использованное время: 17:29)
8 ҚаҳҳорА. Холис гап китобхоннинг кўнглида бўлади. Манба: «Ёшлик» журнали, 2015 йил 10-сон.— URL:http://kh-davron.uz/yangiliklar/muborak-kin/abdulla-qahhor-xolis-gap-kitobxonning-konglida-boladi.html. 17. 09. 2016.
9 ҚосимоваН. Дрон журналистика: уни Ўзбeкистонда ва хорижда қўллашнинг ўзига хос хусусиятлари. “Ўзбекистонда хорижий тиллар” илмий-методик электрон журнал. No 3 (26) /2019. — URL:https://journal.fledu.uz/uz/dron-zhurnalistika-uni-%d1%9ezbekistonda-va-horizhda-%d2%9b%d1%9ellashning-%d1%9eziga-hos-hususiyatlari/ — 150–156 б.
10 Ўзбекистон “Global Robot Cluster” ташкилотига аъзо бўлди. 13 ноябрь, 2019,17:09. —URL: http://xs.uz/uzkr/post/ozbekiston-global-robot-cluster-tashkilotiga-azo-boldi
11 Ўзбекистонда саноат робототехникаси ривожи қай даражада?02.10.2019, (мурожаат вақти: 20:50). — URL: https://m.kun.uz/news/2019/10/02/ozbekistonda-sanoat-robototexnikasi-rivoji-qay-darajada
12 Тошпўлатова Н. Тошкентдаги кўргазмада Ўзбекистондаги биринчи одамсимон робот тақдим этилади. 28.10.2019. — URL:http://uza.uz/oz/tech/toshkentdagi-k- rgazmada-Uzbekistondagi-birinchi-odamsimon-rob-28-10-2019
13 LoughranJ. One in five UK jobs threatened by automation by 2030, report warns. — URL: https://eandt.theiet.org/content/articles/2018/01/one-in-five-uk-jobs-threatened-by-automation-by-2030-report-warns/ 29 январь, 2018.
14 Edmonds, Rick (July 28, 2015). “Newspaper industry lost 3,800 full-time editorial professionals in 2014”. The Poynter Institute. Retrieved April 20, 2017.
15 Graefe, Andreas (January 7, 2016). Guide to Automated Journalism. New York City: Columbia Journalism Review. RetrievedFebruary 14, 2018. P. 60. — URL: https://academiccommons.columbia.edu/doi/10.7916/D8QZ2P7C
16 Inauguration ceremony of Webster University Uzbekistan to take place on November 1.— URL:https://tashkenttimes.uz/national/4534-inauguration-ceremony-of-webster-university-uzbekistan-to-take-place-on-november-1. 10. 30. 2019. (time used: 12:44–46)
17 Montal, Tal; Reich, Zvi (2016-08-05). “I, Robot. You, Journalist. Who is the Author?”. Digital Journalism.0 (7): 829–849. — URL:doi:10.1080/21670811.2016.1209083. ISSN2167-0811.
18 Mullin, Benjamin (June 30, 2016). “The Associated Press will use automated writing to cover the minor leagues”. The Poynter Institute. Retrieved April 19, 2017.
19 Dörr, Konstantin Nicholas (2016-08-17). “Mapping the field of Algorithmic Journalism"”(PDF). DigitalJournalism.4 (6):700–722.— URL:doi:10.1080/21670811.2015.1096748. ISSN2167-0811.
20 Dörr, Konstantin Nicholas; Hollnbuchner, Katharina (2017. 04–21). “Ethical Challenges of Algorithmic Journalism”.Digital Journalism.5 (4): 404–419. — URL: doi:10.1080/21670811.2016.1167612. ISSN2167-0811.
21 Southern, Lucinda (2019-02-12). “Robot writers drove 1,000 paying subscribers for Swedish publisher MittMedia”. Digiday. Retrieved 2019.02–19. — URL: https://digiday.com/media/robot-writers-drove-1000-paying-subscribers-swedish-publisher-mittmedia/
22 Thurman, Neil; Dörr, Konstantin; Kunert, Jessica (2017-03-01). "When Reporters Get Hands-on with Robo-Writing".Digital Journalism.0(10): 1240–1259. — URL:doi:10.1080/21670811.2017.1289819. ISSN2167-0811.
23 Van Dalen, A. The algorithms behind the headlines: How machine-written news redefines the core skills of human journalists [Text] / A. Van Dalen // Journalism Practice. — 2012. —Т. 6. —No. 5–6. — pp. 648–658.
В ожидании