192

Хитой тили стилистик воситалардан бири бўлмиш метафора — хитой анъанавий аграр жамияти тарихий тараққиётинг мадиний меросидир. У анъанавий аграр жамият маданияти ғояларини ўзида намоён қилиб, ҳис-туйғулар ва муносабатларнинг ўзаро дўстона асосда шаклланишига эътибор бериб келмоқда. Эътиборга молик бўлган авлодлар ўртасидаги субординациянинг ички хусусиятларини ўзида намоён этади, турфа хил шу билан бир ўринда мураккаб бўлмиш маданий қарашларга (концепция) бардош бериб келяпти. Хитойликларнинг ўзига хос миллий феъл-атвори ва анъанавий уруғ тизимидаги аграр қадриятларига чуқур назар билан қарамоқда. Метафора инсонлар энг кўп фойдаланадиган ва инсоният томонидан яратилган энг қадимги стилистик воситадир. Метафоранинг шаклланиш ва ривожланишида ўзига хос хусусиятлари ва ўрни мавжуддир. Бундай ривожланиш, албатта, халқларнинг жамият маданияти ва миллат руҳидан айро ҳолда бўла олмайди. Халқларнинг ривожланиш босқичлари ва маданиятлари ҳал хил бўлганлигидан бу нарса уларнинг тилига ўз таъсирини кўрсатган. Бир маданиятда айтилган ифода бошқа маданиятда ўзга маънони англатиши мумкин. Ушбу мақолада метафоранинг айнан шундай жамият тараққиёти жараёнида жамият маданияти билан бўлган алоқаларини ҳамда метафорада ўзида мужассам этган Хитой анъанавий маданиятини моҳиятларини кўриб чиққанмиз. Мақолада биз Хитой тили метафорасида келтирилган фақат хитойликларга хос бўлган ҳусусиятларга чуқур эътибор берганмиз ҳамда унинг келиб чиқиш сабабларига тушунтиришлар бериб ўтганмиз. Ҳозирги кунда шарқ тилларидан бир бўлмиш хитой тилини кўплаб ёшлар ўрганиб келмоқда. Ўз она тилимизда хитой тили ва унинг грамматикасига оид маълумот, мақолалар етарлича топилади. Аммо хитой тили стилистикаси ва стилистик воситаларининг унинг маданиятига оид жабҳалари кам ўрганилиб келинмоқда. Тадқиқотимизда кўпроқ Хитой халқ маданиятига хос бўлган мисолларни келтиришга ва уларни таҳлил қилишга эътибор берилди. Ўйлаймизки, ушбу тадқиқот иши ҳозирда хитой тили ва Хитой маданиятини ўрганувчи ёшлар учун амалий қўлланма бўлиб хизмат қилади. Калит сўзлар: хитой тили метафораси; прагматизм; кучлиларга бўйсуниш; ҳис-туйғулар яқинлиги.

  • Количество прочтений192
  • Дата публикации23-06-2021
  • Язык статьиO'zbek
  • Страницы9
Ўзбек

Хитой тили стилистик воситалардан бири бўлмиш метафора — хитой анъанавий аграр жамияти тарихий тараққиётинг мадиний меросидир. У анъанавий аграр жамият маданияти ғояларини ўзида намоён қилиб, ҳис-туйғулар ва муносабатларнинг ўзаро дўстона асосда шаклланишига эътибор бериб келмоқда. Эътиборга молик бўлган авлодлар ўртасидаги субординациянинг ички хусусиятларини ўзида намоён этади, турфа хил шу билан бир ўринда мураккаб бўлмиш маданий қарашларга (концепция) бардош бериб келяпти. Хитойликларнинг ўзига хос миллий феъл-атвори ва анъанавий уруғ тизимидаги аграр қадриятларига чуқур назар билан қарамоқда. Метафора инсонлар энг кўп фойдаланадиган ва инсоният томонидан яратилган энг қадимги стилистик воситадир. Метафоранинг шаклланиш ва ривожланишида ўзига хос хусусиятлари ва ўрни мавжуддир. Бундай ривожланиш, албатта, халқларнинг жамият маданияти ва миллат руҳидан айро ҳолда бўла олмайди. Халқларнинг ривожланиш босқичлари ва маданиятлари ҳал хил бўлганлигидан бу нарса уларнинг тилига ўз таъсирини кўрсатган. Бир маданиятда айтилган ифода бошқа маданиятда ўзга маънони англатиши мумкин. Ушбу мақолада метафоранинг айнан шундай жамият тараққиёти жараёнида жамият маданияти билан бўлган алоқаларини ҳамда метафорада ўзида мужассам этган Хитой анъанавий маданиятини моҳиятларини кўриб чиққанмиз. Мақолада биз Хитой тили метафорасида келтирилган фақат хитойликларга хос бўлган ҳусусиятларга чуқур эътибор берганмиз ҳамда унинг келиб чиқиш сабабларига тушунтиришлар бериб ўтганмиз. Ҳозирги кунда шарқ тилларидан бир бўлмиш хитой тилини кўплаб ёшлар ўрганиб келмоқда. Ўз она тилимизда хитой тили ва унинг грамматикасига оид маълумот, мақолалар етарлича топилади. Аммо хитой тили стилистикаси ва стилистик воситаларининг унинг маданиятига оид жабҳалари кам ўрганилиб келинмоқда. Тадқиқотимизда кўпроқ Хитой халқ маданиятига хос бўлган мисолларни келтиришга ва уларни таҳлил қилишга эътибор берилди. Ўйлаймизки, ушбу тадқиқот иши ҳозирда хитой тили ва Хитой маданиятини ўрганувчи ёшлар учун амалий қўлланма бўлиб хизмат қилади. Калит сўзлар: хитой тили метафораси; прагматизм; кучлиларга бўйсуниш; ҳис-туйғулар яқинлиги.

Русский

Китайская образная риторика — это культурное наследие исторического развития традиционного китайского сельскохозяйст-венного общества. Подчеркивает прагматизм традиционного сельского хозяйства, фокус на построении гармоничных эмоциональных отношений, отстаивание коннотации чести и порядка, носит богатую, широкую и сложную культурную концепци, проникновение уникального национального темперамента и традиционных патриархальных сельскохозяйственных ценностей китайцев. Метафора — это самое древнее стилистическое средство, которое люди используют больше всего, и созданное человечеством. Метафоры даже стали привычным мышлением для людей. Развитие метафорной риторики имеет свои уникальные особенности и траектории. Такое развитие и изменение неотделимы от социокультурной и этнической психологии нации. Поскольку этапы развития и культуры народов были разными, эта вещь показала свое влияние на их язык. Выражение, произнесенное в одной культуре, может означать другое в другой культуре. В данной статье мы рассмотрим взаимосвязь метафоры с культурой общества в процессе развития именно этого общества, а также сущность китайской традиционной культуры в метафоре. В статье мы подробно остановились на содержании, характерном только для китайцев, изложенном в метафоре китайского языка, и дали разъяснения причин его возникновения. В настоящее время многие молодые люди изучают китайский язык, один из восточных языков. На узбекском языке достаточно информации, статей по китайскому языку и его грамматике. Но мало изучаются аспекты китайской стилистики и стилистики, связанные с ее культурой. В нашем исследовании основное внимание было уделено приведению и анализу примеров, характерных для китайской народной культуры. Мы считаем, что эта исследовательская работа будет служить практическим руководством для молодых людей, изучающих китайский язык и китайскую культуру.

English

Chinese figurative rhetoric is the cultural accumulation of the historical development of traditional Chinese agricultural society. Emphasizes the pragmatism of traditional agriculture, focus on building harmonious emotional relationships, upholding the connotations of honor and order, wearing a rich, broad and complex cultural concept, the penetration of the unique national temperament and traditional patriarchal agricultural values of the Chinese. Metaphor is the most used rhetoric in human history. Metaphors have even become a common way of thinking for humans. The development of metaphor rhetoric has its own unique characteristics and trajectories. This kind of development and change is inseparable from the socio-cultural and ethnic psychology of the nation. Since the stages of development and culture of the peoples were different, this thing showed its influence on their language. An expression uttered in one culture can mean another in another culture. In this article we will consider the relationship of metaphor with the culture of society in the process of development of this society, as well as the essence of Chinese traditional culture in the metaphor. In the article we have dwelt in detail on the content, characteristic only for the Chinese, set out in the metaphor of the Chinese language, and gave explanations of the reasons for its occurrence. At present, many young people are studying the Chinese language, which is one of the Eastern Languages. There is enough information and articles about Chinese language and its grammar in Uzbek. But little is studied aspects of Chinese style and stylistics related to its culture. (But the facets of Chinese stylistics and stylistic tools to its culture are poorly studied) In our study, the main attention was paid to the presentation and analysis of examples typical of Chinese folk culture. We believe that this research work will serve as a practical guide for young people who learning the Chinese language and Chinese culture.

Имя автора Должность Наименование организации
1 Ergasheva M.M. Магистрант Лиаонинг педагогика Университети
Название ссылки
1 . 周武萍, 陈宗明. 汉语修辞式推论 M. 辽宁. 辽宁大学出版社, 2016: 310
2 伍铁平. 语言和文化评论集 M. 北京. 外语教学与研究出版社, 1998:377
3 . 程裕祯. 中国文化要略 M. 北京. 外语教学与研究出版社, 1998:464
4 陈丛耘. 现代汉语修辞术 M. 光明日报出版社,2013: 213
5 王希杰. 汉语修辞学 M. 商务印书馆出版,2014:477
В ожидании