326

Буғдойда замбуруғлар қўзғатадиган касалликлар туфайли кўп ҳосил йўқотилиши барча давлатлар ғаллачилигида кузатилган, хусусан бу ҳолат Сирдарё вилоятининг бир нечта туманлари буғдойзорларида олиб борилган кузатишларда ҳам ўз исботини топган. Тадқиқотда замбуруғлар келтириб чиқарадиган касалликлардан сариқ  ва  қўнғир  занг  ҳамда  ун-шудринг  касалликлари  мавсумнинг  қайси  вақтида  пайдо  бўлиши,  тарқалиши, ривожланиши  ва  ҳосилга  зарари  ўрганилган.  Бу  борада  вегетация  даврида  ғалла  далаларининг  фитосанитар ҳолатини  доимий  назорат  қилиш,  бирорта  касалликнинг  кучли  тарқалиш  ва  ривожланиш  хавфи  мавжуд бўлганида эса экинни ҳимоя қилиш бўйича тезкор чора-тадбирларни қўллаш тўғрисида тавсиялар берилган.

  • Ссылка в интернете
  • DOI633.11:632.937.14:582.285:632.26
  • Дата создание в систему UzSCI06-07-2021
  • Количество прочтений326
  • Дата публикации17-03-2021
  • Язык статьиO'zbek
  • Страницы22-29
Ўзбек

Буғдойда замбуруғлар қўзғатадиган касалликлар туфайли кўп ҳосил йўқотилиши барча давлатлар ғаллачилигида кузатилган, хусусан бу ҳолат Сирдарё вилоятининг бир нечта туманлари буғдойзорларида олиб борилган кузатишларда ҳам ўз исботини топган. Тадқиқотда замбуруғлар келтириб чиқарадиган касалликлардан сариқ  ва  қўнғир  занг  ҳамда  ун-шудринг  касалликлари  мавсумнинг  қайси  вақтида  пайдо  бўлиши,  тарқалиши, ривожланиши  ва  ҳосилга  зарари  ўрганилган.  Бу  борада  вегетация  даврида  ғалла  далаларининг  фитосанитар ҳолатини  доимий  назорат  қилиш,  бирорта  касалликнинг  кучли  тарқалиш  ва  ривожланиш  хавфи  мавжуд бўлганида эса экинни ҳимоя қилиш бўйича тезкор чора-тадбирларни қўллаш тўғрисида тавсиялар берилган.

Русский

Многочисленные  потери  урожая  из-за  грибковых  заболеваний  наблюдались  во  всех  странах, особенно в наблюдениях, проведенных в нескольких районах Сырдарьинской области, которые также нашли свое подтверждение.  В  ходе  исследования  желтой  и  бурой  ржавчины  и  мучнисто-росяных  болезней  от  грибковых заболеваний,  изучалось,  в  какое  время  года  происходит  появление,  распространение,  развитие  и  повреждение урожая.  Также  были  даны  рекомендации  по  постоянному  контролю  фитосанитарного  состояния  зерновых полей  в  период  роста,  применению  оперативных  мер  по  защите  урожая  при  возникновении  риска  сильного распространения и развития каких-либо заболеваний..

English

 Numerous crop losses due to fungal diseases were observed in all countries, especially in observations conducted in several districts of Syrdarya region, which were also confirmed. During the study of yellow and brown rust and powdery mildew diseases from fungal diseases, it was studied at what time of year the appearance, spread, development and damage of the crop occurs. Recommendations were also made on continuous monitoring of the phytosanitary condition of grain fields during the growth period, the use of operational measures to protect the crop in case of a risk of severe spread and development of any diseases.

Имя автора Должность Наименование организации
1 Gulmurodov R.A. professor ToshDAU
2 Abdiyev A.A. talaba ToshDAU
3 Toxtamishev S.S. o`qituvchi GulDU
Название ссылки
1 Гешеле Э.Э. Основы фитопатологической оценки в селекции растений. - Москва: Колос, 1978. - 204 с.
2 Методические рекомендации по оценке фитосанитарного состояния посевов пшеницы при интенсивных технологиях возделывания. - ВИЗР, Ленинрад, 1985, - 67 с.
3 Койшыбаев М. Болезни пшеницы. - Анкара: “Myriat Pro”, 2018
4 Пересыпкин В.Ф., Тютерев С.Л., Баталова Т.С. Болезни зерновых культур при интенсивных технологиях их возделывания. - М.: ВО «Агропромиздат», 1991, 272 с.
5 Тўрақулов Х.С., Бабоев С.К., Гулмуродов Р.А. Буғдойнинг занг касалликлари. - Тошкент: “NAVROZ”, 2015. - 13 б.
6 Хасанов Б.А. Ржавчинные болезни пшеницы в Узбекистане и борьбы с ними. - Ташкент, 2007. - 96 с
7 Чумаков А.Е., Захарова Т.И. Вредоносность болезней сельскохозяйственных культур. - Москва: «Агропро-миздат», 1990. - 78-81 с.
8 Chen W.Q., Wu L.R., Liu T.G., Xu S.C., Jin S.L., Peng Y.L., Wang B.T. Race dynamics, diversity, and virulence evolution in Puccinia striiformis f. sp. tritici, the causal agent of wheat stripe rust in China from 2003 to 2007. Plant Disease, 2009, vol. 93, No. 11, pp. 1093-1101.
9 Dixon J., Braun H.J., Kosina P., Crouch Jonathan // Wheat facts and Futures. Preface. CIMMYT, 2009
10 Gupta P.K., Mir R.R., Mohan A., Kumar J. Wheat genomics: present status and future prospects. Int. J. Plant Genomics, 2008; Article ID 896451, 36 pp.
11 Food and Agriculture Organization of United Nations. 2007 (http:/www.fao.org/).
12 James W.C. An illustrated series of assessment keys for plant diseases: their preparation and usage. Can. Plant Dis. Survey, 1971.-vol.51. - pp. 39-65
13 Manners J.G. Studies on the physiologic specialization of yellow rust (Puccinia glumarum [Schmidt] Erikss. et. Henn.) in Great Britain. Ann. // Appl. Boil., 1950.-vol. 37.-No 2.-pp. 187-214.
14 Patil M.S., Patil A. The rust fungi: systematics, diseases and their management. Part 16 / pages 201-216 in: CABI 2010. Management of fungal plant pathogens. Eds. A. Arya, and A.E. Perelló.
15 Peterson R.F., Campbell A.B., Hannah A.E. A diagrammatic scale for estimating rust intensity on leaves and stems of cereals // Canada J. Res. Sect. C, 1948.-vol. 26.- No 4.- pp. 496-500.
16 Singh R.P., William H.M., Huerta-Espino J., Rosewarne G. 2004. Wheat rust in Asia: meeting the challenges with old and new technologies. In: New directions for a diverse Planet. Proceedings of the 4th International Crop Science Congress, Brisbane, Australia, 26 Sep. 1 - Oct 2004. Regional Inst., Gosford, NSW, Australia (http:/www.cropscience.org. au/icsc2004/symposia/3/7/141_singhrp.htm).
17 Varshney R.K., Balyan H.S., Langridge P. Wheat. Pages 79-134 in: Kile C. (ed.). Genome Mapping and Molecular Breeding in Plants, Cereals and Millets, 2006. Vol. 1. Springer, Germany.
18 Zadoks J.C., Chang T.T., Konzak C.F. A decimal code for the growth stages of cereals // Wwwd Res, 1974.-vol. 14. - No 6. - pp. 415-421.
В ожидании